Loại quả này mọc hoang trong rừng sâu ở phía Nam, mấy năm nay mới được biết tới nhiều hơn, trở thành đặc sản ở thành phố.
Những năm gần đây, người thành phố thường tìm đến những loại quả rừng vừa lạ vừa sạch để thưởng thức. Có những quả dại trước đây rụng đầy gốc không ai ngó ngàng, chỉ có người dân địa phương vào rừng hái về để ăn chơi thì bây giờ chúng trở thành đặc sản nổi tiếng, chị em thành phố tìm mua.
Ở một số tỉnh vùng Đông Nam bộ và phía Nam Tây Nguyên, Nam Trung bộ có một thứ quả tên rất lạ nhưng vị chua ngọt hấp dẫn, đó là quả gùi.
Quả gùi có vị chua ngọt hấp dẫn, nhiều người tìm mua về thưởng thức trong những ngày hè
Theo tìm hiểu, cây gùi có tên khoa học là Willughbeia cochinchinensis, là loại thực vật có dây leo hóa gỗ mọc hoang dại trong rừng. Thân cây gùi thường to bằng bắp chân người, tỏa ra nhiều nhánh với chi chít cành nhỏ quấn chặt lên các thân cây khác để vươn mình tìm ánh sáng của rừng. Quả gùi khi còn non có màu xanh nhưng khi chín sẽ chuyển sang màu vàng cam đẹp mắt, bóng bẩy. Chúng mọc thành chùm hoặc mọc thành từng quả đơn lẻ, kích thước to bằng nắm tay.
Mùa gùi bắt đầu từ khoảng tháng 4,5 dương lịch hàng năm. Thời điểm này, quả gùi chín vàng lúc lỉu trên cành, bà con rủ nhau đi vào rừng sâu để hái về thưởng thức hoặc bán cho thương lái.
Quả gùi vào mùa vào khoảng tháng 4, tháng 5 hàng năm
"Cây gùi là cây dây leo quấn bám vào các thân cây lớn, cao hàng chục mét nên việc hái quả gùi không hề đơn giản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Người hái quả gùi phải giỏi leo trèo, chỉ cần một chút sơ sẩy là rơi từ trên cao hàng chục mét xuống đất. Trước đây chỉ có bà con đi rừng hái quả gùi ăn cho vui, mấy năm nay thứ quả này được biết tới nhiều hơn nên nhiều người hái về để bán, kiếm thêm thu nhập", chị Ánh (ở Hàm Tân, Bình Thuận) chia sẻ.
Theo chị Ánh, quả gùi có thể ăn cả vỏ hoặc lột vỏ tùy theo sở thích của người ăn, mỗi kiểu ăn có một cách cảm nhận hương vị khác nhau, khi ăn tránh cắn phải hạt vì hạt rất đắng. Và cảm giác đầu tiên là vị chua ngọt, nhưng để lâu một chút ta sẽ thấy vị chua tan biến, còn lại vị ngọt lạ và mùi thơm đặc trưng.
Ngoài ra, người dùng có thể xay sinh tố gùi, bỏ thêm một chút đường, hòa quyện cùng đá là sẽ có ngay một ly nước uống thanh mát, sảng khoái cơ thể trong những ngày nắng nóng.
Sau khi hái về, quả gùi được bán luôn cho các thương lái với giá 40.000-50.000 đồng/kg. Gùi sau khi hái không giữ được lâu vì chỉ khoảng 4-5 ngày quả sẽ bị hỏng. Trên chợ mạng, quả gùi được rao bán với giá lên tới 150.000 đồng/kg.
Một người bán quả gùi trên chợ mạng ở TP.HCM chia sẻ: "Quả gùi hiếm lắm, mỗi năm chỉ có 1-2 tháng là hết mùa. Quả này có vị chua ngọt hấp dẫn nhiều người tò mò ăn thử nên lúc nào cũng trong tình trạng hết hàng".
Theo kinh nghiệm của người M’nông, quả gùi có công dụng bồi bổ sức khỏe, thanh lọc cơ thể rất tốt. Rễ và thân cây còn được dùng để làm thuốc sắc uống tốt cho gan, hệ tiêu hóa hoặc dùng ngâm rượu làm thuốc cho phụ nữ mới sinh uống cho khỏe.
