Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cho biết ngày 21/6/2024 là ngày dài nhất trong năm nay.
Lý do 21/6 là ngày dài nhất trong năm 2024
Theo quy ước, tiết Hạ chí là khoảng thời gian bắt đầu từ ngày 21 hoặc 22 tháng 6 Dương lịch (khi kết thúc tiết Mang chủng) và kết thúc vào khoảng ngày 6 đến ngày 8 tháng 7 Dương lịch (khi tiết Tiểu thử bắt đầu). Năm 2024, ngày Hạ chí rơi vào thứ Sáu 21/6.
Ngày 21 tháng 6 năm 2024 là ngày có ánh sáng mặt trời chiếu rọi lâu nhất trong năm tại Bắc Bán Cầu, được gọi là ngày Hạ chí. Đây là dấu hiệu của mùa hè sôi động bắt đầu, khi Trái đất chuyển động trên quỹ đạo của mình và nghiêng một góc 23,5 độ về phía Mặt trời. Tại thời điểm này, ánh nắng mặt trời sẽ chiếu thẳng lên vùng chí tuyến Bắc tại 23,44 độ vĩ Bắc.
Quãng thời gian ngày lớn hơn so với đêm khiến cho ngày 21/6 trở nên đặc biệt, không chỉ với những ai say mê thiên văn học mà còn là cơ hội để cảm nhận và tận hưởng một ngày dài đầy nắng.
Ngày 21 tháng 6 năm 2024 được biết đến như là ngày có ánh sáng mặt trời chiếu rọi lâu nhất trong năm tại Bắc Bán Cầu. (Ảnh: Big Think)
Hạ chí không chỉ đơn thuần là một ngày trong lịch mà còn là một sự kiện thiên văn quan trọng, đánh dấu sự bắt đầu của mùa hè ở Bắc Bán Cầu và mùa đông ở Nam Bán Cầu. Trong ngày này, ánh sáng Mặt Trời chiếu vuông góc với chí tuyến Bắc, mang lại cái nhìn đặc biệt về Mặt Trời ở thiên đỉnh, tức là ngay trên đầu tại điểm nằm trên chí tuyến Bắc vào giữa trưa.
Thời gian ban ngày dài nhất vào ngày Hạ chí không chỉ mang lại nhiều ánh sáng và sức nóng hơn cho Bắc Bán Cầu mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt và hoạt động của con người. Một số nơi ở Bắc Âu thậm chí có hiện tượng "đêm trắng", nơi mà ban đêm không hoàn toàn tối.
Sự thay đổi trong lượng ánh sáng mặt trời mà Trái đất nhận được cũng gây ra những hiệu ứng thú vị khác. Mặc dù vị trí của Mặt trời trong ngày Hạ chí là cao nhất, nhưng không đồng nghĩa với việc đây là ngày nóng nhất trong năm. Do lượng nhiệt từ đại dương được giữ lại từ mùa đông trước khiến cho nhiệt độ không tăng đột biến. Nhiệt độ môi trường cần thời gian để tích tụ và phản ánh nhiệt lượng tích tụ từ Mặt Trời, do đó thời gian sau Hạ chí sẽ thường nóng hơn so với chính ngày Hạ chí.
Trong ngày Hạ chí, ánh sáng Mặt Trời chiếu vuông góc với chí tuyến Bắc. (Ảnh: Báo Nông nghiệp)
Sự kiện Hạ chí không chỉ diễn ra tại một thời điểm cố định hàng năm do chu kỳ quay của Trái Đất quanh Mặt Trời không phải là 365 ngày chính xác mà là 365,2422 ngày. Điều này giải thích tại sao chúng ta có năm nhuận và tại sao Hạ chí không phải lúc nào cũng rơi vào cùng một ngày hàng năm.
Ngày Hạ chí còn là dịp để các nền văn hóa khác nhau trên thế giới tổ chức lễ hội và các hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa. Nó không chỉ là một sự kiện thiên văn mà còn là lúc mọi người cùng nhau kỷ niệm và tham gia vào những phong tục truyền thống đa dạng.
Dự báo thời tiết dịp Hạ chí
Theo chuyên gia dự báo thời tiết Huy Nguyễn, vào dịp Hạ chí sẽ xảy ra tình trạng nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung từ Thanh Hoá tới Bình Định với nền nhiệt phổ biến cao hơn 36 độ C và nhiều nơi có nền nhiệt khí tượng lên đến 39-40 độ C. Nhiệt độ thực tế ở môi trường có thể lên tới 43-44 độ C
Đợt nắng nóng này sẽ tiếp tục duy trì tới ngày 22/6, và thậm chí có khả năng duy trì sau ngày 23/6 ở các tỉnh Bắc Trung Bộ.
Cụ thể, khu vực Hà Nội và các tỉnh lân cận phía Nam, phía Đông của Hà Nội sẽ có nắng nóng gay gắt với nền nhiệt khí tượng từ 37-38 độ C, có nơi lên đến 39 độ C. Nhiệt độ thực tế môi trường có thể lên đến 43-44 độ C. Khí áp xuống thấp 997hPa nên sẽ có cảm giác ngột ngạt. trong giai đoạn này khu vực Hà Nội và vùng lân cận phía Bắc có mưa rào buổi tối nhưng khả năng làm nguội không khí chỉ một phần do dịp Hạ Chí này thời gian bức xạ mặt trời dài nhất.
- Khu vực từ Thanh Hoá tới Huế sẽ xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt với nền nhiệt có nơi lên đến 38, 39-40 độ C. Thời gian nắng nóng có thể kéo dài qua 23/6
- Khu vực từ Đà Nẵng tới Bình Định có nắng nóng gay gắt với nền nhiệt khí tượng lên đến 37-38 độ C.
- Trong giai đoạn này, khu vực các tỉnh phía Nam và các tỉnh miền núi phía Bắc có mưa dông vào các buổi chiều. Đặc biệt khu vực các tỉnh phía Nam mưa lớn các ngày 21 và 22/6 do nhiễu động gió Đông từ biển Đông vào.
Ông Huy Nguyễn cũng nhấn mạnh, bản chất của đợt nắng nóng này là nắng nóng do áp thấp nóng gây nên. Chính vì vậy, khí áp ở khu vực đô thị ở Hà Nội có thể xuống thấp tới 997 hPa (so với khí áp tốt cho sức khoẻ con người là 1013hPa). Khí áp thấp khiến chúng ta có cảm giác ngột ngạt, dễ đau đầu, chóng mặt và dễ có cảm giác choáng khi thay đổi môi trường nắng nóng và điều hoà trong phòng.
Do đó, mọi người lưu ý không nên để nhiệt độ phòng điều hoà quá thấp khiến chênh lệch nhiệt độ phòng và môi trường cao có thể khiến cơ thể sốc nhiệt đột ngột.
