Kỳ tôm là loài bò sát độc lạ được ông Nguyễn Thanh Điền (Khánh Hòa) nuôi thử nghiệm và bán rất đắt khách, thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm.
Ghé thăm trang trại nuôi kỳ tôm của ông Nguyễn Thanh Điền (Tân Phú, xã Vạn Phú, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa) vào một buổi trưa nắng gắt của thành phố biển, chúng tôi không khỏi bất ngờ bởi sự đầu tư của ông nông dân này khi thử nghiệm nuôi trồng giống bò sát kỳ lạ.
Cận cảnh con kỳ tôm
Trang trại của ông Điềm rộng hơn 2ha, được xây thành từng phòng, có lợp tôn chống nóng, lạnh vô cùng khang trang. Đồng thời, để tránh kỳ tôm bò ra ngoài, nơi tiếp giáp mái được ốp gạch men xung quanh tường. Xung quanh vườn, ông trồng cây chà làm nơi trú ẩn cho kỳ tôm.
Theo ông Điền, dù mới chỉ bắt đầu tìm hiểu và thí nghiệm nuôi con kỳ tôm được gần 2 năm nay nhưng kỳ tôm đã làm nên kỳ tích cho gia đình ông. “Căn nhà xây tổng cộng 340 triệu từ tiền bán kỳ tôm và bao nhiêu thứ khác, nuôi con ăn học, chi tiêu trong gia đình cũng đều từ kỳ tôm”, ông Điền nói.
Ông Điền thường tranh thủ ban đêm đi soi đèn bắt lươn, ếch… để kiếm thêm thu nhập trang trải cuộc sống còn nhiều khó khăn. Có một lần ông bắt được một kỳ tôm màu xanh - hỏi ra mới biết loài bò sát này còn được gọi là rồng đất (có danh pháp khoa học Physignathus cocincinus, loài duy nhất thuộc chi Physignathus, họ Agamidae). Đây là một loài nhông tập trung nhiều tại vùng Nam Trung Quốc và Đông Nam Á.
Kỳ tôm trong trang trại của ông Điền.
Khi trưởng thành, con kỳ tôm có chiều dài cơ thể có thể tới 90cm với con đực và 60cm với con cái. Loài vật này có màu da từ xanh lá cây xanh sẫm gần như đen. Chúng thường ở trong hang hốc và các bụi cây ven bờ suối hoặc bên các vực nước trong rừng. Cứ vào buổi chiều, kỳ tôm thi nhau leo lên đậu ở các cành cây gần mặt nước, nên rất dễ bắt.
Bất ngờ là, có nhiều người hỏi mua con kỳ tôm của ông Điền, các nhà hàng hay quán nhậu dùng thịt kỳ tôm để chế biến thành nhiều món như nướng, xào lăn, băm làm chả, xào sả ớt hay nướng muối ớt. Thế rồi ông nghĩ tới việc nuôi thương phẩm để có thu nhập ổn định hơn, vì kỳ tôm thời điểm đó bán rất được giá.
Ban đầu, ông Điền bắt các con giống rồi nhốt chuồng để nuôi thử nhưng liên tục 2 đợt nuôi kỳ tôm, tổng cộng gần 90kg đều thất bại do không biết chúng ăn gì. Tháng 3/2017, từ thông tin trên mạng, ông biết đến một cơ sở tại Bạc Liêu nuôi thành công kỳ tôm. Cơ sở này đã tư vấn cho ông nên mua giống đã thuần dưỡng đem về lai với giống tự nhiên cho ra dòng quen với thức ăn mà con người cung cấp.
Ông Điền bên trang trại kỳ tôm.
Vậy là ở lứa thứ 3, ông Điền lấy kỳ tôm giống giá 17.000 đồng/kg, hợp nhất với kỳ tôm có sẵn ở nhà. “Hàng ngày ra chợ mua bầu bí và phổi heo làm thức ăn cho chúng. Nuôi 1.000 con cần 2kg bí (2.000-3.000 đồng/kg), 2 lạng phổi heo (10.000 đồng/kg) đem về gọt vỏ, bào nhỏ nấu cháo cho ăn. Ngoài ra, kỳ tôm rất thích ăn mướp, su su…” ông chia sẻ.
Thời gian nuôi kỳ tôm từ khi nở đến khi xuất bán phải mất từ 20 – 24 tháng. Thịt kỳ tôm ăn ngọt, dai, thơm nên được thị trường ưa chuộng. Kỳ tôm giống loại 1kg đạt (16 – 17 con) giá bán 480.000 đồng, kỳ tôm thương phẩm (kỳ tôm trưởng thành) đạt 1,3- 1,4 kg bán 420.000 đồng. Ngoài kỳ tôm thương phẩm còn có thể bán kỳ tôm giống hoặc trứng kỳ tôm.
Theo ông Điền, thị trường kỳ tôm hiện nay rất “hot”, không đủ hàng để bán bởi thịt kỳ tôm ăn ngọt, dai, thơm. Trước đây số lượng ít ông thường bán cho các quán nhậu, nhà hàng khu vực Vạn Ninh, Ninh Hòa. Nay số lượng lớn ông bán cho một đại lý thu mua tại Ninh Hòa, bình quân 100-150 kg/tháng. Tính sơ sơ, mỗi tháng doanh thu trang trại của ông Điền có thể lên tới 100 triệu đồng.
Trong khi đó, anh Huỳnh Văn Hải (xã Bảo Thuận, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre) theo đuổi mô hình nuôi kỳ tôm và cá trê lại cho hiệu quả hơn hẳn. Xưa kia gia đình anh Hải có một mảnh vườn trồng cam và thanh long, sau mô hình không hiệu quả nên anh nông dân này đã mạnh dạn chuyển đổi mô hình sang nuôi cá trê và kỳ tôm theo gợi ý của một số người đi trước.
Sau thời gian tìm hiểu mô hình nuôi kỳ tôm ở miền Nam, anh Hải mua 200 con giống về nuôi thử. “Vụ đầu tôi đã gây dựng đàn kỳ tôm lên đến hàng ngàn con, trong đó 600 con cồ (thịt) và 600 con mái. Cuối năm 2016, sau khi xuất bán 600 con cồ doanh thu được 146 triệu, sau khi trừ chi phí còn lãi gần 100 triệu đồng”, anh Hải chia sẻ.
Thừa thắng xông lên, anh Hải và nhiều nông dân trong vùng tiên phong mang kỳ tôm về nuôi ở trang trại nhà mình như nuôi gia súc, gia cầm. Tại trang trại của anh, chuồng được chia ra 2 khu. Trong đó, khu nuôi bố mẹ, với diện tích 300m2 và 6 chuồng nhỏ, với diện tích gần 20 m2/chuồng để nuôi con giống và nuôi thương phẩm. Tận dụng góc vườn, anh đào thêm ao nuôi cá trê vì đây là loài ăn tạp, có thể cho sử dụng chung thức ăn với kỳ tôm.
Nhờ thiết kế chuồng nuôi bài bản, cùng với việc chăm sóc, cho ăn hợp lý, mà những năm gần đây anh Hải luôn có lãi khá. Vụ nuôi năm 2018, anh bán kỳ tôm thương phẩm doanh thu gần 180 triệu đồng và bán giống được 80 triệu. Từ đầu năm 2019 đến nay, anh thu gần 300 triệu đồng nhờ bán thịt và giống, trong khi chi phí nuôi không đáng bao nhiêu.
