Phóng sinh, đặc biệt là phóng sinh vào ngày Rằm tháng Giêng là nét đẹp văn hóa của người Việt. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng khi thực hiện phóng sinh mọi người cần lưu ý điều sau để việc phóng sinh thêm ý nghĩa, không phạm đại kỵ.
Phóng sinh là hoạt động được nhà Phật khuyến khích, thể hiện tinh thần hướng thiện. Vào ngày Rằm tháng Giêng ngoài việc đi lễ chùa, nhiều người vẫn thực hiện phóng sinh đầu năm để tâm hồn thư thái, mong cầu bình an, giải bớt ác nghiệp.
Phóng sinh cũng là một trong những hoạt động tâm linh rất tốt để hồi hướng công đức cho gia tiên tiền tổ. Dân gian quan niệm, con cháu khi thực hiện phóng sinh sẽ giúp cho các hương linh của gia tiên được mát mẻ, bồi thêm công đức… mà được sanh về cõi giới an lành. Ngày Rằm tháng Giêng là ngày rằm đầu tiên của một năm nên nhiều người coi trọng phóng sinh trong ngày này.
Tuy nhiên, phóng sinh thế nào cho đúng không phải người nào cũng biết? Về vấn đề này, theo PGS.TS Lê Quý Đức - nguyên Phó viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển Việt Nam, để thực hiện phóng sinh đúng cần phải hiểu phóng sinh là thế nào?
Phóng sinh tức là hành vi giải thoát, phóng thích, cứu lấy mạng sống. Việc phóng sinh chỉ có ý nghĩa khi thực hiện tùy duyên. Tức gặp các con vật đang bị bắt nhốt trong chậu, trong lồng chờ đem đi làm thịt liền bỏ tiền ra mua rồi thả ra ngay để cứu mạng sống của chúng.
Ảnh minh họa
Việc không hiểu bản chất của phóng sinh rất dễ tạo ra sự sai lệch và không mang lại bất cứ ý nghĩa nào, thậm chí phạm đại kỵ. Nhất là, việc phóng sinh hiện nay nhiều người làm theo phong trào, số đông. Chẳng hạn, thả chim phóng sinh là một việc thiện và dễ làm. Nhưng việc làm này lại vô tình tiếp tay cho những người đi săn lùng bắt các loại chim gây thêm nghiệp sát. Để có được một con đến tay người thả sẽ có thể có nhiều con vật bị thương. Sau khi làm lễ phóng sinh chúng không thể sống sót. Khi đó, ý nghĩa tốt đẹp của việc phóng sinh sẽ mất đi.
Chuyên gia phong thủy Linh Quang (Tư vấn đào tạo phong thủy thực hành) cũng cho rằng, phóng sinh có thể diễn ra vào nhiều ngày trong năm chứ không riêng gì vào ngày rằm tháng Giêng. Để thực hiện phóng sinh sao cho chuẩn trước hết cần phải biết việc phóng sinh cần xuất phát từ lòng từ bi, mang ý nghĩa làm phước, ban ơn chứ không phải vì mục đích cầu tài lộc.
Không chỉ chạy theo phong trào, nhiều người nghĩ phóng sinh càng nhiều sẽ càng có nhiều tài lộc. Đây là những điều rất sai lầm. Thậm chí, có người không hiểu lại mua những loại động vật quý như rùa tai đỏ hay thả ốc bươu vàng… làm phá hủy môi trường nước, đe dọa đến sự sống của các loài sinh vật đang sinh sống trong môi trường đó, ảnh hưởng xấu tới môi trường. Khi đó, phóng sinh không còn mang ý nghĩa tốt đẹp.
Khi phóng sinh mọi người cũng cần lưu ý đến môi trường sống của sinh vật. Chẳng hạn, khi phóng sinh cá, mọi người cần chọn những ao, hồ nước sạch, không gian rộng và không quá ô nhiễm. Khi thả, không đứng trên cao đổ xuống hay vứt cả túi cá xuống, làm như vậy cá có thể bị chết, gây ô nhiễm môi trường xung quanh.
Cách tốt nhất để phóng sinh cá là chọn chỗ mép nước gần, nhẹ nhàng nghiêng bát hoặc túi để cá tự quẫy, bơi vào dòng nước. Hình ảnh phóng sinh đẹp là đặt cá trong lòng bàn tay, thả nhẹ nhàng xuống nước. Tránh việc đổ, ném, quăng cá mạnh tay từ xô, chậu, túi nylon xuống thẳng sông hồ. Hành động này không những xấu xí, thiếu văn minh mà còn ảnh hưởng đến môi trường. Đặc biệt, tuyệt đối không thả cá cùng cả túi nilon...
Ngoài việc phóng sinh những sinh vật trong ngày rằm tháng Giêng, chúng ta cũng có thể thực hiện những cách khác để làm việc thiện. Thay vì dùng tiền mua cá, mua chim phóng sinh, chúng ta có thể tới thăm và tặng quà cho những cụ già neo đơn hay trẻ mồ côi hoặc giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn khác…
