Sau những ngày nắng nóng kéo dài, người dân miền Bắc đang tận hưởng kiểu thời tiết se lạnh của đợt rét nàng Bân.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, từ đêm 17 rạng sáng nay (18.4), hầu hết các tỉnh Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và một số nơi ở Trung Trung Bộ đã chịu ảnh hưởng của một đợt không khí lạnh với cường độ nhẹ. Dự báo, ngày hôm nay không khí lạnh sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến các nơi khác ở phía Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ.
Do ảnh hưởng của không khí lạnh ngày hôm nay ở các tỉnh Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông. Trong cơn dông có khả năng xảy ra tố lốc, mưa đá và gió giật mạnh. Gió Đông Bắc trong đất liền cấp 2-3, vùng ven biển cấp 3-4. Các tỉnh Bắc Bộ trời trở lạnh.
Trao đổi với phóng viên, ông Vũ Anh Tuấn – Trưởng Phòng dự báo khí tượng Hạn ngắn (Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn trung ương) cho biết, đây là không khí lạnh với cường độ nhẹ và kéo dài trong khoảng 1-2 ngày. Nhiệt độ thấp nhất xuống khoảng 19 độ C.
Người dân tận hưởng không khí se lạnh của đợt rét nàng Bân. Ảnh minh họa Triệu Quang.
“Đợt rét này sẽ kéo dài vài ngày, kèm theo mưa nhỏ, mưa phùn do đặc trưng của kiểu di chuyển của khối không khí lạnh cuối mùa không phải chỉ từ Bắc xuống Nam mà hơi lệch về phía Đông qua vịnh Bắc Bộ, đưa hơi nước từ biển vào, và chúng di chuyển có thể không mạnh”, ông Tuấn nói.
Ông Tuấn cho biết thêm, theo lịch khí hậu, từ nay đến cuối tháng 4, khả năng miền Bắc sẽ còn đón từ 3-4 đợt không khí lạnh. Tuy nhiên, những đợt không khí lạnh này có cường độ không mạnh như những đợt rét khoảng tháng 1 đến tháng 2 (giữa đông).
Theo quan niệm dân gian, những đợt rét xảy ra vào cuối tháng 3, đầu tháng 4 Âm lịch ở miền Bắc được gọi là rét nàng Bân. Những đợt rét này thường có cường độ lạnh nhẹ.
Tuy nhiên, đây là giai đoạn giao mùa từ mùa lạnh sang mùa nóng nên có thể xuất hiện những kiểu thời tiết cực đoan như mưa đá, dông lốc… người dân cần đề phòng.
Từ xa xưa, người dân vẫn truyền nhau câu ca dao: "Nàng Bân may áo cho chồng. May ba tháng ròng mới trọn cổ tay".
Tương truyền: “Nàng Bân là con gái của Ngọc Hoàng nhưng khác với nhiều chị em của mình, nàng Bân chậm chạp và có phần vụng về. Tuy nhiên, nàng Bân vẫn được cha mẹ yêu chiều.
Ngọc Hoàng và Hoàng Hậu thương con thua em kém chị nhưng không biết làm cách nào, mới bàn nhau lấy chồng cho nàng để nàng biết thêm công việc nội trợ trong gia đình.
Chồng nàng Bân, cũng là một người trên thế giới nhà trời. Nàng yêu chồng lắm. Thấy mùa rét đã đến, nàng định tâm may cho chồng một cái áo ngự hàn. Nhưng nàng vụng về quá, khi bắt đầu rét, nàng Bân đã bắt đầu công việc song cứ loay hoay mãi, tìm được cái nọ thì thiếu cái kia, xe được chỉ thì chưa có kim, đưa sợi vào dệt thì thoi, suốt lại hỏng. Đến nỗi trời đã sắp sang xuân rồi mà chỉ mới may trọn được đôi cổ tay.
Nhưng nàng Bân vẫn không nản chí. Nàng may mãi qua tháng Giêng rồi hết tháng Hai, cho tới khi áo may xong thì vừa lúc trời hết rét. Nàng Bân buồn lắm. Thấy con âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Khi biết chuyện Ngọc Hoàng cảm động bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo.
Từ đó thành lệ, hằng năm vào khoảng tháng Ba Âm lịch tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm, người ta gọi cái rét đó là rét nàng Bân”.
