“Ít nhất phải 5 năm nữa mới có thể nới lỏng chính sách dân số bằng việc trao cho các cặp vợ chồng quyền quyết định số con”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến nói.
GS.TS. Nguyễn Đình Cử - Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Viện Nghiên cứu Dân số, Gia đình và Trẻ em đề xuất nới lỏng chính sách dân số. GS Cử cho rằng, đã đến lúc trao quyền cho các cặp vợ chồng được quyết định số con và khoảng cách giữa các lần sinh.
GS.TS. Nguyễn Đình Cử đề xuất nên nới lỏng chính sách dân số bằng việc trao cho các cặp vợ chồng quyền quyết định số con. Ảnh minh họa
Trao đổi với phóng viên, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, Bộ vẫn giữ nguyên quy định mỗi cặp vợ chồng được sinh 1 hoặc 2 con.
Theo ông, nới lỏng chính sách dân số cần có thêm thời gian để theo dõi. Nếu mức sinh thấp tiếp tục được duy trì hoặc thấp hơn mới có thể nới lỏng quy định bằng việc trao cho các cặp vợ chồng quyền được quyết định số con.
“Ít nhất phải 5 năm nữa mới có thể nới lỏng chính sách dân số”, ông Tiến nói.
Ông dẫn chứng, mức sinh trung bình trong cả nước là 2,1 con/phụ nữ nhưng tại một số tỉnh, thành phố, vùng miền, mức sinh còn rất khác biệt. Nếu như tại một số tỉnh khu vực miền núi phía Bắc, Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung, Tây Nguyên mức sinh còn cao thì tại một số thành phố, tỉnh miền đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long, mức sinh đã xuống rất thấp.
Mức sinh trung bình của cả nước qua các năm gần đây đang tăng nhẹ: Năm 2011 là 1,99 con/cặp vợ chồng; năm 2012 là 2,05 con/cặp vợ chồng; năm 2013 là 2,1 và năm 2014 đang là 2,13 con/cặp vợ chồng (mặc dù mức này vẫn nằm trong mức sinh thay thế). Do đó, nếu nới lỏng chính sách dân số có thể sẽ bùng nổ dân số.
“Nếu nới lỏng chính sách dân số bằng việc trao quyền cho các cặp vợ chồng tự quyết định số con trong thời điểm này có thể sẽ dẫn tới gia tăng dân số không như mong muốn. Tuy nhiên, nếu 5 năm nữa, mức sinh vẫn như hiện nay, chính sách dân số vẫn phải giữ nguyên”, Thứ trưởng Tiến chia sẻ.
Thứ trưởng Bộ Y tế lo ngại, mức sinh tại Việt Nam hiện nay vẫn biến động khó lường
Thứ trưởng Bộ Y tế lo ngại, mức sinh tại Việt Nam hiện nay vẫn biến động khó lường. Nhiều tỉnh, thành phố mức sinh giảm quá thấp gây bất lợi đối với sự phát triển kinh tế, xã hội. Nếu để tăng trở lại, đến năm 2050 mật độ dân số có thể lên đến 400 người/km2. Điều này sẽ gây áp lực đối với các lĩnh vực y tế, giáo dục, lao động, việc làm...
“Dù tốc độ gia tăng dân số của nước ta đã được kiểm soát nhưng Liên Hợp Quốc dự báo mức sinh này biến động khó lường”, ông Tiến nói.
Ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Dân số Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế cho rằng, các cặp vợ chồng hiện nay đã tự đưa ra các quyết định sinh con một cách có trách nhiệm, từ sinh đông con, sinh dầy đã chuyển sang sinh ít con, sinh thưa.
“Ở góc độ quản lý nhà nước, chúng tôi sẽ xây dựng các chính sách trên cơ sở các quyền căn bản của con người và phù hợp với lợi ích của cộng đồng xã hội và sự phát triển của đất nước”, ông Tân nói.
Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Dân số Kế hoạch hóa gia đình khẳng định, Tổng Cục Dân số không khuyến khích, vận động gia đình sinh đông con nhưng cũng không khuyến khích vận động các gia đình sinh 1 con hoặc không sinh con.
Ông Tân cho rằng, để điều chỉnh chính sách dân số, Việt Nam phải chia sẻ kinh nghiệm với Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc bởi Việt Nam có nhiều nét tương đồng về dân số với các nước đó. Chẳng hạn, mất cân bằng giới tính khi sinh, già hóa dân số, mức sinh thấp…
“Để tránh rơi vào tình trạng suy giảm mức sinh như nhiều nước trên thế giới giải quyết các vấn đề mới chính sách mức sinh của Việt Nam cũng được điều chỉnh cho phù hợp”, ông Tân bày tỏ.
