Loại lá này có vị chua thanh hấp dẫn, làm nên những món đặc sản đặc sắc của người vùng cao Tây Bắc. Nay dân thành phố săn lùng khắp nơi.
Ẩm thực vùng cao Tây Bắc vô cùng đa dạng và có những nét đặc trưng riêng. Trong đó phải kể tới những món ăn được chế biến từ lá lồm như thịt trâu lá lồm, thịt gà lá lồm, thịt bò lá lồm.
Theo tìm hiểu, lá lồm còn có tên gọi khác là lá nồm, dây dang, hay lá chua, là một loại cây dây leo mọc hoang ở các vùng núi Tây Bắc như Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Yên Bái. Cây lá lồm sinh trưởng mạnh mẽ trong môi trường tự nhiên, bám vào các tán cây rừng, tạo nên một bức tranh xanh ngát đặc trưng của núi rừng Tây Bắc.
Lá lồm có vị chua thanh, làm nên nhiều món ăn đặc trưng của ẩm thực Tây Bắc
Loại lá này có vị chua rất riêng, chua thanh chứ không chua gắt như các loại gia vị tạo vị chua thông thường. Từ xa xưa, người dân vùng cao đã sử dụng lá lồm để làm nên những món ăn đặc sản và còn là vị thuốc nam chữa bệnh. Theo y học cổ truyền, lá lồm có tính mát, vị chua, tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, và kháng khuẩn.
Thịt trâu lá lồm là món ăn phổ biến nhất. Ngày nay, món ăn này xuất hiện trên mâm cỗ những ngày lễ Tết và có mặt trong các nhà hàng, quán ăn, được du khách gần xa ưa chuộng.
Món thịt trâu lá lồm không quá cầu kỳ trong khâu chế biến, nhưng lại có yêu cầu cực cao trong việc lựa chọn nguyên liệu. Lá lồm được nấu phải là loại vừa hái, còn xanh ngắt. Khi thả lá vào niêu đất và để những miếng thịt trâu no lửa quấn lấy thì sẽ mang hương vị chua thanh, không khé cổ. Chỉ cần sử dụng lá hơi ngả màu đem om thì hương vị sẽ khác ngay.
Thịt trâu cũng cần phải mới, không được để qua ngày vì thịt sẽ ngót hoặc đổi màu tím thẫm ăn rất dai. Thịt trâu vốn có mùi ngai ngái, nhưng đem nấu chung với lá lồm chua thì vô cùng thanh ngọt, thịt có vị đậm đà khó tả.
Hiện nay các món từ lá lồm được người thành phố và du khách gần xa ưa chuộng
Gà nấu lá lồm cũng là một món ăn phổ biến, được nhiều người yêu thích. Thịt gà được chặt miếng, ướp gia vị, xào sơ qua rồi nấu cùng lá lồm. Hương vị chua nhẹ của lá lồm kết hợp với vị ngọt mềm của thịt gà tạo nên một món canh ngon miệng, đậm đà hương vị miền núi.
Trên thị trường, lá lồm tươi được bán với giá 90.000 đồng/kg. Ngoài ra trên chợ mạng và các sàn thương mại điện tử còn bán lá lồm khô, đặc biệt lá lồm sấy theo phương pháp sấy lạnh, hút chân không là loại đắt nhất, lên tới 180.000 đồng/kg.
Mấy năm nay, người dân ở Hòa Bình đã đưa cây lá lồm về trồng tại vườn nhà mình. Cây lá lồm trồng rất dễ, không mất tiền mua giống, không mất công chăm sóc, đầu tư thấp nhưng hiệu quả cao. Nên trồng vào đầu mùa mưa (từ tháng 5 – 6 dương lịch) là thích hợp nhất. Cây lá lồm thuộc họ thân leo cho nên cũng cần làm giàn, có thể làm giàn giống giàn trồng cà chua hay giàn trồng hoa thiên lý, thậm chí trồng cho leo hàng rào xung quanh nhà cũng được. Từ lúc trồng đến khi thu hoạch khoảng 4 tháng.
