Tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là cách “để dành” tốt nhất của những lao động tự do. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn băn khoăn liệu việc làm này có ảnh hưởng đến chế độ thai sản của chồng khi mình sinh con?
Vợ tham gia bảo hiểm tự nguyện có ảnh hưởng đến chồng?
Hầu hết những lao động tự do hiện nay đều lựa chọn tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để có thể lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình.
Tuy nhiên, chính sách BHXH tự nguyện chỉ đảm bảo được chế độ hưu trí và tử tuất cho người tham gia, mà không có sự hỗ trợ khi ốm đau, thai sản, tai nạn…
Vợ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, chồng có được tiền thai sản?. (Ảnh minh họa)
Chính vì vậy, không ít phụ nữ khi sinh con chỉ trông chờ vào chế độ thai sản của chồng. Tuy nhiên, việc tham gia BHXH tự nguyện của vợ có ảnh hưởng đến chế độ thai sản của chồng?
Điểm e khoản 1 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội đề cập tới việc hưởng chế độ thai sản khi lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con mà không kèm theo bất cứ điều kiện nào. Do đó, lao động nam có thể nghỉ việc và nhận tiền chế độ thai sản theo số ngày nghỉ quy định.
Với tiền trợ cấp một lần, Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội quy định: Chỉ có cha tham gia BHXH thì cha được trợ cấp một lần. Điều này được hiểu theo góc độ, BHXH phải là BHXH bắt buộc. Trường hợp vợ có tham gia BHXH nhưng là BHXH tự nguyện thì cũng không chịu sự điều chỉnh của quy định này.
Và như vậy, việc vợ tham gia BHXH tự nguyện sẽ không ảnh hưởng đến chế độ thai sản của chồng như đã phân tích.
Bên cạnh đó, theo điểm a khoản 2 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, để được hưởng trợ cấp 1 lần trong trường hợp chỉ có chồng tham gia BHXH thì chồng còn phải đáp ứng thêm điều kiện phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Thời gian hưởng chế độ thai sản của chồng
Khoản 2 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 nêu rõ thời gian hưởng chế độ thai sản của lao động nam là 5 ngày làm việc với những trường hợp thông thường. 7 ngày làm việc nếu vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi. 10 ngày làm việc nếu vợ sinh đôi. Từ sinh 3 trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc. 14 ngày làm việc nếu vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật.
Lưu ý, thời gian nghỉ việc này được tính trong khoảng 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con và tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ tết, ngày nghỉ hàng tuần.
Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, người chồng còn được nghỉ chế độ thai sản dài hơn nếu cả chồng và vợ đều tham gia BHXH mà vợ chết sau khi sinh con thì chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản với thời gian còn lại của người vợ.
Nếu vợ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện về thời gian đóng mà chết thì chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Chồng tham gia BHXH mà không nghỉ việc khi vợ chết sau sinh thì ngoài tiền lương còn được hưởng chế độ thai sản với thời gian còn lại của người vợ.
Chồng tham gia BHXH mà vợ chết hoặc gặp rủi ro sau khi sinh, không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con theo xác nhận của cơ sở khám, chữa bệnh thì chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Mức hưởng chế độ thai sản cho chồng
Theo quy định tại Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, tiền thai sản của lao động nam được tính theo công thức: Mức hưởng = Mbq6t : 24 x Số ngày được nghỉ
Trong đó Mbq6t là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 6 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản. Trường hợp chưa đủ 6 tháng thì Mbq6t là mức bình quân tiền lương của các tháng đã đóng BHXH.
Ví dụ: Lương bình quân tháng đóng BHXH của lao động nam là 6.000.000 đồng/tháng. Lao động này có vợ sinh con phải phẫu thuật nên theo quy định sẽ được nghỉ 7 ngày làm việc. Số tiền thai sản mà lao động này nhận được là 6.000.000 đồng : 24 x 7 = 1.750.000 đồng.
Cũng theo Luật này, cụ thể Điều 38, trường hợp vợ sinh con nhưng chỉ có chồng tham gia BHXH thì chồng được trợ cấp 1 lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.
Từ nay đến 30/6/2020: Mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng/tháng thì mức trợ cấp 1 lần bằng 1.490.000 đồng x 2 = 2.980.000 đồng.
Từ ngày 1/7/2020: Mức lương cơ sở là 1.600.000 đồng/tháng thì mức trợ cấp 1 lần bằng 1.600.000 đồng x 2 = 3.200.000 đồng.
