Vi rút HPV lây qua đường tình dục không an toàn và là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh ung thư dương vật ở nam giới, ung thư cổ tử cung ở nữ giới.
Trường hợp của Nguyễn Văn Th. 41 tuổi, trú tại Bắc Ninh, đang điều trị tại Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu Bệnh viện Bạch Mai là điển hình. Anh Th. bị ung thư dương vật, vừa phải cắt bỏ để phòng di căn. Dù đang điều trị hoá chất nhưng nỗi ám ảnh về căn bệnh đến từ lối sống vô tội vạ của mình khiến anh Th cảm thấy lo lắng.
Ảnh minh hoạ.
Bị ung thư dương vật vì không chịu đeo bao cao su
Ngày còn thanh niên, anh có đời sống tình dục khá phức tạp. Có lúc anh mạnh mẽ khoe một tuần đi với 3 – 4 cô gái thì giờ đây anh ê chề trong đau đớn. Các bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây ung thư dương vật của anh Th là do sự tăng độc lực của vi rút HPV – một loại vi rút lây qua đường tình dục. Anh Th cũng thừa nhận quan hệ tình dục nhiều người nhưng không bao giờ sử dụng bao cao su. Có lẽ vì thế mà anh đã mang vi rút HPV trong máu.
Theo bác sĩ Mai Trọng Khoa, Bệnh viện Bạch Mai, hầu như đàn ông có vi rút u nhú ở người sẽ tăng nguy cơ phát triển ung thư dương vật.
Những nghiên cứu cho thấy số lượng người bị ung thư dương vật có nhiễm HPV là khoảng 47%. Một nghiên cứu của Đan Mạch, đàn ông đã không sử dụng bao cao su có nguy cơ tăng gấp đôi nguy cơ ung thư dương vật so với những người đàn ông đã sử dụng bao cao su. Những người đàn ông có nhiều bạn tình có thể làm tăng nguy cơ ung thư dương vật.
|
Theo tổ chức ghi nhận ung thư toàn cầu, năm 2008 mỗi năm thế giới có 490.000 phụ nữ mắc mới và 270.000 phụ nữ chết vì bệnh này. 80% trong số này gặp ở các nước đang phát triển. Riêng Mỹ mỗi năm có 11.000 ca mắc mới mỗi năm, 3.900 bệnh nhân tử vong, xếp hàng thứ 8 trong các bệnh ung thư thường gặp. Năm 2012, Việt Nam có 15.279 phụ nữ bị ung thư cổ tử cung ở mọi giai đoạn. |
Ung thư cổ tử cung
Còn PGS Phạm Duy Hiển – nguyên PGĐ Bệnh viện K Trung ương cho biết, HPV không chỉ là tác nhân gây ung thư dương vật mà ở phụ nữ nó trở thành nỗi ám ảnh khi nó gây ra căn bệnh ung thư cổ tử cung.
Đây là bệnh lý ác tính của cổ tử cung, bệnh bắt đầu từ sự biến đổi gen của một số tế bào thuộc lớp biểu mô gai bao phủ toàn bộ cổ tử cung và liên tiếp phủ toàn bộ lòng âm đạo. Sự biến đổi của các tế bào này khởi nguồn hoàn toàn lành tính ở cổ tử cung bởi sự tác động của nhiều yếu tố, trong đó có vi rút HPV được coi là nguyên nhân.
Sự biến đổi này bắt đầu từ bề mặt rồi ăn sâu dần xuống lớp đáy, từ lành tính chuyển sang thành tiền ung thư, ung thư tại chỗ rồi cuối cùng là ung thư thực sự, hay còn gọi là ung thư xâm lấn. Ung thư cổ tử cung xuất phát chủ yếu từ lớp tế bào này (>95%), chỉ có > 5% ung thư cổ tử cung xuất phát từ tế bào biểu mô tuyến.
HPV là một họ vi rút DNA nhỏ có khoảng 120 chủng hay tuyp khác nhau đánh số từ 1 đến 120, trong đó chủ yếu là vô hại. Có nhiều trường hợp bệnh tự khỏi nhưng một số phải điều trị và có chủng biến thành ung thư.
Nếu chúng xuất hiện ở bên ngoài gọi là sùi mào gà. Cũng như ở da u sùi này trông rất dữ dội, rất ít khi chuyển thành ung thư. Nhưng trong ung thư cổ tử cung thì 100% có mặt của HPV, đặc biệt là tuyp 16 và 18, tuýp 11 thường gặp trong các thương tổn của bệnh sùi mào gà.
HPV lây qua tiếp xúc trực tiếp qua tay, đồ dung cá nhân như dung chung khăn mặt, bàn chải đánh răng, quần áo. Song trực tiếp nhất là qua giao hợp có vết thương như da bị trầy xước, niêm mạc cổ tử cung, âm đạo bị thương tổn do chính hành động giao hợp hoặc đang bị viêm nhiễm bởi những loại vi trùng khác. HPV không thể xâm nhập vào cơ thể qua vùng da hoặc niêm mạc lành.
Ung thư cổ tử cung thường có biểu hiện chậm chạp. Phát hiện khi ra máu bất thường ở âm đạo, hoặc chảy máu khi quan hệ tình dục, đau ở bụng dưới, đau khi quan hệ vợ chồng, sụt cân, đau chân, phù chân…Ở giai đoạn muộn thì việc điều trị bệnh khó khăn hơn.
Để phòng ngừa các bác sĩ khuyên có thể tiêm ngừa vắc xin phòng HPV và có đời sống tình dục lành mạnh và an toàn. Vợ chồng chung thuỷ để không lây nhiễm HPV.
