Hầu hết phụ nữ khi mang thai đều bị đau lưng ở một số thời điểm. Cơn đau lưng khiến nhiều thai phụ mệt mỏi, đi lại khó khăn, thậm chí mất ngủ. Vậy có cách nào cải thiện không?
1. Nguyên nhân gây đau lưng khi mang thai
Theo BSCK 1 Hoàng Hường, chuyên khoa Sản, BVĐK Quang Bình (Hà Giang), có nhiều nguyên nhân gây đau lưng ở phụ nữ mang thai, bao gồm thay đổi nội tiết tố, cân nặng và tư thế. Cơn đau có thể xuất hiện ngay từ giai đoạn đầu hoặc những tháng cuối thai kỳ.
Trong 3 tháng đầu, nồng độ progesterone trong cơ thể tăng lên nhanh chóng. Mức độ cao của hormone này làm giãn các cơ và dây chằng gần xương chậu, điều này có thể ảnh hưởng đến sự ổn định và liên kết của các khớp.
Một loại hormone khác được gọi là relaxin giúp trứng làm tổ trong thành tử cung và cũng ngăn ngừa các cơn co thắt trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Khi sắp chuyển dạ, relaxin kích thích cổ tử cung mềm và mở ra để chuẩn bị cho việc sinh nở.
Relaxin làm giãn dây chằng và khớp ở vùng chậu để ống sinh nở có thể mở rộng trong quá trình sinh nở. Relaxin ảnh hưởng đến các dây chằng ổn định cột sống, có thể gây mất ổn định và đau thắt lưng.
Những thay đổi về nội tiết khiến phụ nữ mang thai dễ bị đau lưng.
Căng thẳng cũng là một trong những nguyên nhân gây đau lưng. Qúa căng thẳng có thể ảnh hưởng nhiều đến tâm trạng và cũng có thể gây ra các triệu chứng về thể chất như mệt mỏi, đau đầu, cứng khớp và đau cơ.
Trong giai đoạn giữa và cuối thai kỳ, tử cung tiếp tục mở rộng khi thai nhi phát triển nhanh chóng. Trọng tâm của thai phụ chuyển về phía trước của cơ thể khi thai nhi phát triển về trọng lượng.
Để tránh bị ngả về phía trước, phụ nữ mang thai thường phải có xu hướng giữ thăng bằng bằng cách ngả người về phía sau. Điều này có thể làm căng các cơ ở lưng dưới và góp phần gây đau thắt lưng và cứng cơ.
Càng về cuối thai kỳ, thai nhi càng phát triển, bụng thai phụ càng to và nặng hơn dẫn đến lưng phải cong về phía trước nhiều hơn và ngày càng đau mỏi hơn.
Các cơn đau lưng rất khó chịu, có thể xảy ra bất kỳ lúc nào khi thay đổi tư thế, nhất là khi đang nằm ngủ.
Nếu thai phụ không được chăm sóc tốt về dinh dưỡng, lao động quá sức, thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi, vận động sai tư thế… cũng làm cho các cơn đau lưng nặng hơn.
Để phòng và cải thiện tình trạng đau lưng trong thai kỳ, phụ nữ khi mang thai cần ăn uống đủ chất, bổ sung đầy đủ canxi; tránh lao động và nghỉ ngơi hợp lý, vận động nhẹ nhàng.
Càng về cuối thai kỳ thai phụ càng bị đau mỏi lưng.
2. Một số biện pháp đơn giản giúp giảm đau lưng trong thai kỳ
2.1. Giữ tư thế đúng
Việc sinh hoạt, vận động sai tư thế là một trong những nguyên nhân gây đau lưng ở cả người bình thường và phụ nữ mang thai. Vì vậy, để giảm nguy cơ đau lưng, phụ nữ mang thai cần lưu ý giữ tư thế đúng như đứng thẳng, vai thư giãn. Hạn chế ngồi hoặc đứng quá lâu.
Tư thế ngồi phải thật vững sao cho hai chân có thể nâng lên nhẹ nhàng. Chọn ghế ngồi có phần tựa và đặt thêm chiếc gối nhỏ phía sau lưng, tránh ngồi khom lưng.
Khi lên xuống cầu thang nên đặt hai chân trên một bậc rồi mới bước tiếp. Không khiêng, nhấc vật nặng. Tránh thay đổi tư thế đột ngột.
2.2. Mang quần áo, giày dép phù hợp
Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát. Nên sử dụng loại quần áo thiết kế riêng cho phụ nữ mang thai để tránh chèn ép vùng bụng và lưng.
Chọn giày đế bằng, quai dễ xỏ, tránh đi giày cao gót vì chúng có thể làm chuyển thăng bằng về phía trước và khiến bạn ngã. Khi mặc quần áo, mang giày cần ngồi xuống hoặc đứng có chỗ dựa cẩn thận.
Nằm nghiêng khi ngủ giúp giảm đau lưng.
2.3. Nằm ngủ nghiêng
Nên nằm nghiêng, không nên nằm ngửa khi ngủ, giữ một hoặc cả hai đầu gối cong. Nằm nghiêng sang bên trái giúp máu lưu thông và còn giúp giảm áp lực đè lên vùng lưng, thắt lưng và xương chậu. Có thể đặt thêm gối ở giữa hai đầu gối và vùng xung quanh bụng hoặc sử dụng gối ôm dài.
Không nên nằm giường cứng mà nên có nệm chắc, không quá mềm, quá dày và có quá nhiều lò xo đàn hồi.
2.4. Massge và giữ ấm cơ thể
Có thể cải thiện tình trạng đau lưng bằng cách massge vùng lưng dưới giúp làm dịu cảm giác đau và mỏi. Lưu ý giữ ấm cơ thể và vùng lưng.
Tắm nước ấm, chườm khăn ấm cũng là cách giúp giảm bớt cơn đau khó chịu ở vùng lưng.
Thai phụ cần lưu ý, nếu có biểu hiện đau tăng, đau âm ỉ kéo dài; đau lưng kèm các triệu chứng khác như sốt, ra máu âm đạo, đau buốt hay rát khi đi tiểu… cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa khám và điều trị kịp thời.
