Áp xe vú là một loại nhiễm trùng xảy ra khi bầu vú phụ nữ tích tụ mủ dẫn đến tình trạng sưng viêm, tấy đỏ. Áp xe vú thường gặp ở những phụ nữ sau sinh khi cho con bú.
Bị tắc sữa, mẹ Bình Dương đành phải cắt cụt tứ chi
Gần đây, câu chuyện chị Dương Thị Thắm (28 tuổi, Bình Dương) phải cắt bỏ tứ chi vì sốc nhiễm trùng máu mà nguyên nhân ban đầu chính là tắc tia sữa đã khiến nhiều người thương xót và bất ngờ.
Chị Thắm sinh con vào ngày 17/11/2018. Đúng 15 ngày sau sinh, chị bắt đầu có biểu hiện bị tắc tuyến sữa, sốt nhẹ. Nghe lời mách của hàng xóm lấy khăn nhúng nước ấm chườm trên ngực rồi lấy máy hút sữa hút ra. Thế nhưng bên ngực trái của chị vẫn bị đau nhức.
Tưởng chỉ bị tắc sữa, mẹ Bình Dương nuốt nước mắt đành cắt cụt tứ chi để được sống
Đến ngày thứ 3, cơn sốt nặng hơn khiến chị không thể trụ được và cũng không thể cố gắng cho con bú được sữa mẹ ở bên ngực phải nữa. Chồng chị phải đưa chị đi cấp cứu ngay trong đêm tại bệnh viện Quốc tế ở Bình Dương. Các bác sĩ cho biết chị đã bị áp xe vú, nhiễm trùng máu dẫn tới suy tim, suy thận, huyết áp giảm sâu. Sau khi được cấp cứu, chị được chuyển lên bệnh viện Chợ Rẫy ngay sáng hôm sau để tiến hành lọc máu và phẫu thuật.
Dù tình trạng áp xe và suy tim của chị Thắm đã được kiểm soát nhưng trong thời gian tim yếu không bơm được máu xuống tứ chi nên toàn bộ tay chân của chị đã bị hoại tử do vi rút trong máu. Bà mẹ mới sinh phải chấp nhận cắt bỏ tứ chi để bảo toàn tính mạng, được sống bên con.
|
Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Hữu Trung |
Sự việc xảy ra được cộng đồng cực kỳ quan tâm, đặc biệt là những bà mẹ sau sinh đang trong thời kỳ nuôi con bú sữa mẹ. Từ vụ việc này, chuyên gia sản phụ khoa Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Hữu Trung - Giảng viên Đại học Y Dược TP HCM sẽ phân tích sâu hơn về bệnh áp xe vú cùng các dấu hiệu, triệu chứng, nguyên nhân, điều trị, cách phòng tránh chăm sóc từ đó hạn chế mức thấp nhất sản phụ không may mắc phải chứng bệnh tưởng đơn giản mà nguy hiểm này.
Như thế nào được gọi là áp xe vú?
Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Hữu Trung cho biết, áp xe vú là sự tích tụ các sản phẩm của hiện tượng viêm (như mủ) trong mô vú.
Áp xe vú thường gặp nhất khi bệnh nhân bị viêm tuyến vú hoặc viêm mô tế bào không được chẩn đoán kịp thời hoặc khi đã được chẩn đoán nhưng không đáp ứng với điều trị bằng kháng sinh.
Áp xe vú là một vấn đề ít gặp hơn so với viêm tuyến vú ở người phụ nữ cho con bú. Nguyên nhân ban đầu là do tắc ống dẫn sữa mà không được xử trí đúng cách dẫn đến viêm tắc tuyến vú. Lúc này, nếu người phụ nữ đi khám, được hướng dẫn chăm sóc bầu ngực, hút sữa đúng cách kèm theo sử dụng kháng sinh phù hợp thì ít khi bị áp xe vú.
Tuy nhiên, trong thực tế, những phụ nữ sau sinh thường có có tâm lý e ngại việc đi khám trong giai đoạn ở cữ (1 tháng sau sinh). Quan điểm không đi ra khỏi nhà trong vòng tháng đầu tiên dẫn đến việc khám kiểm tra khi có những bất thường bị chậm trễ. Viêm tắc tuyến vú thường gây đau rất nhiều, rất khó chịu. Và khi người phụ nữ không chịu đựng nỗi những đau đớn hành hạ ở bầu ngực, phải đi khám thì thường bệnh diễn tiến sang áp xe vú nặng.
Dấu hiệu nhận biết bị áp xe vú sớm nhất
Để nhận biết dấu hiệu của áp xe vú, chị em cần nhận biết những triệu chứng của viêm tuyến vú. Các can thiệp khi tuyến vú bị viêm thường mang lại hiệu quả cao. Khi để bệnh diễn tiến đến áp xe vú thì thường là nặng, nhiều khi phải can thiệp phẫu thuật và phải dùng kháng sinh mạnh, kéo dài.
Khi bị viêm tuyến vú, các chị em sẽ thấy những triệu chứng ban đầu như vú bắt đầu sưng lên, căng cứng và đau nhức kèm theo tình trạng sốt, đau tăng khi cử động vai hay cánh tay, hạch ở nách cùng bên sưng to và đau. Vùng da vú ở trên ổ viêm lúc đầu thấy có màu sắc bình thường nếu ổ viêm nằm ở sâu bên trong tuyến vú. Tuy nhiên, nếu ổ viêm nằm ở nông hoặc ổ viêm ở sâu nhưng kích thước lớn thì vùng da vú bên trên có màu đỏ, sờ vào có cảm giác nóng, phù nề, đau khi sờ chạm.
Để nhận biết dấu hiệu của áp xe vú, chị em cần nhận biết những triệu chứng của viêm tuyến vú. (Ảnh minh họa)
Khi tình trạng viêm tuyến vú không được điều trị sớm, đúng… sẽ diễn tiến thành áp xe vú. Lúc này, người phụ nữ sẽ thấy trong bầu ngực của mình, (thường là 1 bên) có một hay nhiều ổ áp-xe nằm ở nhiều chỗ khác nhau của tuyến vú (cá biệt, có những trường hợp cả hau bầu ngực đều có những ổ áp xe vú). Lúc này, mọi triệu chứng của giai đoạn viêm đều tăng nặng lên: hội chứng nhiễm khuẩn, nhiễm độc như sốt cao, rét run, môi khô, lưỡi bẩn, đau đầu, khát nước, da xanh, vùng da trên ổ áp-xe thường nóng, căng, sưng đỏ hay phù tím…
Áp xe vú có mủ sẽ có vùng mềm, mủ không được thoát ra ngoài đóng kén xung quanh và xơ hóa cứng. Phụ nữ sẽ có cảm giác đau khi dùng tay ấn vào khu vực tuyến vú bị áp xe khi cử động vai hoặc cánh tay.
Phụ nữ đang cho con bú sữa mẹ bị áp xe vú có thể cảm nhận sự xuất hiện của những cục cứng bên trong vú. Tại thời điểm phát hiện, các bác sĩ khuyên người mẹ nên ngưng cho con bú. Trẻ bú tại bên vú bị áp xe của mẹ có thể bú phải phần sữa lẫn dịch mủ, ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ sơ sinh.
Áp xe vú còn khiến cơ thể phụ nữ tăng thân nhiệt, xuất hiện các cơn sốt nhẹ từ 38 - 40 độ C kèm theo cảm giác ớn lạnh và rùng mình.
Trường hợp ổ áp xe nằm ở sâu, da vẫn có thể bình thường. Các tĩnh mạch dưới da nổi rõ, hạch bạch huyết sưng viêm, núm vú tụt vào trong. Nếu ổ áp-xe thông với các ống dẫn sữa, có thể thấy sữa lẫn mủ chảy ra ở đầu núm vú. Chọc ổ áp-xe có thể hút được mủ.
Nếu áp-xe vú mà không được điều trị hoặc điều trị không đúng có thể gây biến chứng viêm xơ tuyến vú mạn tính. Lúc này, các triệu chứng đã đỡ: không sốt hay chỉ sốt nhẹ. Có thể sờ thấy một vùng thâm nhiễm rắn như sụn, bề mặt lổn nhổn, không rõ ranh giới, không dính da, ít đau.
Viêm tấy tuyến vú xảy ra gây mủ tuyến vú khi dịch tiết lẫn mủ nằm giữa các lớp da, mô lỏng lẻo dưới da, mô liên kết và mô tuyến vú. Ổ viêm lan rộng và thấm vào các mô. Biểu hiện bằng hội chứng nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng.
Cách điều trị áp xe vú
Trong những trường hợp bị áp xe vú nhưng không được điều trị kịp thời, khối áp xe sẽ lớn dần lên, gây đau nhức khó chịu. Những khối áp xe nằm ở nông dưới da có thể tự vỡ và thoát dịch trắng như mủ ra ngoài.
Những ổ áp xe ở sâu khi không thể vỡ và thoát mủ ra ngoài, vi trùng trong ổ áp xe có thể lan sang các mạch máu, đến các bộ phận khác của cơ thể gây ra các biến chứng nặng nề nguy hiểm đến tính mạng như nhiễm trùng máu, suy thận… Những trường hợp này, nếu không được điều trị tốt hoặc bệnh nhân không đáp ứng với điều trị có thể bị tử vong.
Thông thường, triệu chứng áp xe vú sẽ được các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và điều trị ban đầu bằng thuốc kháng sinh phù hợp. Tại thời điểm điều trị, nhiều bà mẹ sẽ phải tạm ngừng việc cho con bú cho đến khi khỏi các triệu chứng áp xe vú và nhiễm trùng. Sau khi theo dõi, nếu tình trạng áp xe vú không cải thiện, các bác sĩ chuyên khoa sẽ chọc hút ổ áp xe hoặc phẫu thuật giải thoát khối mủ ra ngoài.
Phụ nữ muốn tránh áp xe vú trong thời kỳ cho bú cần giữ gìn vệ sinh tốt vùng vú và núm vú trước và sau khi cho con bú. (Ảnh minh họa)
Chuyên gia khuyến cáo
Phụ nữ muốn tránh áp xe vú trong thời kỳ cho bú cần áp dụng các biện pháp sau đây:
- Giữ gìn vệ sinh tốt vùng vú và núm vú trước và sau khi cho con bú. Tránh làm xước sát, rạn nứt đầu núm vú khi cho con bú.
- Tìm hiểu các triệu chứng ban đầu của viêm tắc tuyến vú, áp xe vú… để có thể đi khám bệnh sớm. Tránh quan điểm “kiêng ra khỏi nhà trong 1 tháng đầu sau sinh”.
- Nên cho con bú hết từng lần vú, nếu trẻ bú chưa hết thì vắt sữa ra, tránh ứ đọng sữa, tắc sữa dễ bị áp-xe. Phụ nữ bị áp xe vú đã được phẫu thuật rạch dẫn lưu mủ cần được được nghỉ ngơi, có chế độ dinh dưỡng phù hợp để vết thương nhanh lành.
- Chị em lưu ý không nên áp dụng một số cách dân gian dễ khiến nguy cơ nhiễm trùng gia tăng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
