Hoa mào gà là loài hoa có hình dáng vô cùng độc đáo và gắn liền với tuổi thơ của không ít người. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu thêm về công dụng, ý nghĩa cũng như cách trồng loài hoa đẹp đẽ này.
I. Giới thiệu hoa mào gà
1. Nguồn gốc
Hoa mào gà hay còn được biết dưới một vài cái tên khác như hoa kê quan, kê đầu, bông mồng gà đỏ,... Đây là loài hoa thuộc vào chi Mào gà (Celosia), vốn có nguồn gốc từ Ấn Độ và các nước vùng Trung Phi. Hoa mào gà có thể được sử dụng làm cây cảnh, làm cây thuốc, thậm chí được dùng để làm thức ăn tại một số nước trên thế giới.
Hình ảnh hoa mào gà
2. Đặc điểm
Hoa mào gà là loài thực vật thân thảo, có chiều cao trung bình từ 50-100cm, thân cây thẳng đứng và vỏ nhẵn. Cây hoa có lá dạng mũi mác mọc lệch nhau và dài khoảng 15-20cm. Hoa mào gà thường mọc thành cụm ở đỉnh và có hình dạng giống như chiếc mào của con gà. Hoa có nhiều màu sắc khác nhau nhưng chủ yếu là màu đỏ, vàng hoặc trắng.
3. Hoa mào gà có mấy loại?
- Hoa mào gà đỏ
Hoa mào gà đỏ được biết đến với cái tên kê quan hoa, kê quan, kê đầu, hồng kê quan hoa, bạch kê quan hoa, kê công hoa, kê giác hoa…, là cây thảo có tuổi thọ cao, thân hình cứng cáp, nhiều cành nhẵn bóng, cao gần 1m. Lá dài, nhọn, có cuống và có các phiến là nguyên hình trứng.
Hoa màu đỏ tươi hoặc đỏ nhung, cứng, hình vại leo ra hai bên và nhăn nheo tương tự như mào gà. Hầu hết các bông đều không thấy cuống hoặc nếu có thì rất ngắn. Số lượng hoa rất nhiều, mùa hoa từ tháng 6 đến tháng 10. Hoa mào gà đỏ có màu sắc và hình dáng bắt mắt nên thường được người dân trồng trong chậu để trước nhà làm cảnh. Cây phát triển tốt nhất trong môi trường có khí hậu nóng ẩm và có nhiều ánh sáng.
Quả cây mào gà đỏ hình trứng hoặc hình cầu. Bên trong chứa 8-10 hạt màu đen, vỏ ngoài bóng.
- Hoa mào gà trắng
Hoa mào gà trắng còn có các tên gọi khác như cây đuôi lươn, thanh lương tử, mào gà đuôi nheo, bạch kê quan hoa hay cây bông mồng gà trắng… Cây mọc quanh năm, thân thẳng, nhỏ, vỏ ngoài nhẵn, phân nhiều cành, cao từ 0,3-2m. Lá cây mọc so le, lá nguyên, hình mũi mác nhọn ở đầu, chiều rộng khoảng 2-4 cm và dài 8-10cm.
Hoa nở vào mùa xuân đến mùa hè trong năm. Hoa có màu trắng hoặc hơi hồng, mọc ở ngọn hoặc đầu cành, không có cuống. Mỗi bông có thể dài từ 3-7cm.
Quả nang chứa nhiều hạt dẹt sắc đen hoặc nâu đỏ có đường kính chỉ khoảng 1mm.
Đây là loài hoa có nguồn gốc từ miền Đông Ấn Độ. Ngoài những cây được trồng làm cảnh thì chúng còn có thể mọc hoang mà vẫn phát triển khỏe mạnh, cho hoa đẹp. Ở nhiều nơi trên thế giới còn dùng lá và hoa của chúng làm thức ăn.
II. Sự tích hoa mào gà
Ngày xửa ngày xưa, khi mà bất kỳ con gà trống hoặc gà mái đều có một chiếc mào đỏ đẹp rực rỡ. Có một cô gà mái mơ thường hay tự hào về chiếc mào của mình, nàng ta vui vẻ ca hát và đập cánh để mọi người có thể chiêm ngưỡng chiếc mào vô cùng đẹp đẽ.
Vào một ngày, gà mái mơ trên đường đi dạo đã nghe thấy một tiếng khóc nỉ non từ một loài cây. Gà mái mơ chạy đến và hỏi:
- Bạn làm sao vậy? Tại sao lại khóc?
Cái cây bỗng khóc lóc và kể cho gà mái nghe:
- Những cây xung quanh tôi đều cho ra hoa đẹp, chỉ riêng mình tôi là không thể có hoa.
Gà mái mơ nghe thấy vậy liền suy nghĩ một lúc rồi nói:
- Hay là tôi sẽ cho bạn chiếc mào của tôi để làm thành bông hoa của bạn nhé được không?
Cây sung sướng và cảm ơn gà mái mơ rối rít. Thế là kể từ đó, trên đầu gà mái mơ không còn chiếc mào đỏ rực đẹp đẽ thường ngày nữa. Thay vào đó, một loài cây được sinh ra và có bông hoa màu đỏ rực hệt như một chiếc mào gà. Dân gian từ đó gọi loài cây này là hoa Mào gà.
III. Hoa mào gà có tác dụng gì?
- Hoa mào gà có tác dụng trang trí, làm đẹp cho không gian sống xung quanh nhà của bạn. Chúng cũng xuất hiện nhiều ở những nơi công cộng như đường phố, công viên…
- Bộ phận của hoa mào gà được sử dụng làm thuốc chủ yếu là hạt, ngoài ra còn có thể sử dụng cả lá và hoa để bào chế. Hạt của hoa mào gà có chứa protein, isoflavone và rất nhiều vitamin K. Bên cạnh đó, hạt của hoa mào gà còn chứa một số chất béo có lợi có khả năng bảo vệ gan thận vô cùng hiệu quả.
- Hoa có vị ngọt, tính mát, có khả năng cầm máu và điều hòa kinh nguyệt ở phụ nữ.
- Có khả năng chống viêm, kháng khuẩn hiệu quả. Do đó có thể được dùng để chữa nổi mề đay, mẩn ngứa trên da.
- Chống lại sự gia tăng đường huyết, giúp ổn định huyết áp ở người.
- Ức chế amip gây bệnh kiết lỵ, hạ nhiệt cơ thể và bảo vệ gan.
- Chống độc, giải độc cho cơ thể và tăng cường hệ miễn dịch.
- Một số nơi, loài cây này còn được sử dụng để lấy lá làm rau, hạt làm ngũ cốc… Người Peru và Ecuador còn lên men hạt hoa làm bia.
IV. Ý nghĩa hoa mào gà
- Cảm ơn sự hy sinh: Hoa mào gà còn mang ý nghĩa cho sự cao thượng, sẵn lòng hy sinh lợi ích của bản thân để giúp đỡ người khác, giống như với câu chuyện sự tích hoa mào gà đã đề cập ở phần đầu bài viết.
- Mang đến may mắn: Hoa mào gà đỏ được coi là loài hoa đem lại nhiều may mắn và ý nghĩa, cho nên rất được ưa chuộng để trưng bày trong những dịp lễ Tết. Hoa mào gà giúp gia chủ thuận lợi trong làm ăn, công việc và mang đến tài lộc, thịnh vượng.
- Mang lại bình an: Trong phong thủy, hoa mào gà tượng trưng cho sự bình an nên cây thường được trồng thành cụm trong nhà. Mỗi bông hoa nở là một lời chúc phúc đồng thời xua bớt vận rủi cho gia chủ.
V. Hoa mào gà hợp mệnh gì?
- Người mệnh Hỏa: Màu đỏ rực và chất nhung của cánh hoa mào gà cùng tạo hình chụm lại giống như những đốm lửa lập lòe. Bởi vậy, hoa mào gà đỏ cực kỳ phù hợp với người mệnh Hỏa. Trồng cây trong nhà giúp gia chủ sớm “gặp vận”, đường công danh trở nên rộng mở, sự nghiệp thăng tiến nhanh chóng.
Lưu ý: Khi chọn chậu nên dùng màu xanh lục hoặc đỏ, hình chữ nhật, tam giác.
- Người mệnh Kim: Người thuộc mệnh này nên chọn trồng cây hoa mào gà màu vàng, sẽ tăng thêm vượng khí, mọi thứ hiện có sẽ phát triển theo chiều hướng tốt hơn, sớm đạt được thành công như mong muốn.
Có thể chọn chậu tròn hoặc chữ nhật để trồng cây đều được nhưng nên tránh chậu màu đỏ, tốt nhất là màu vàng.
- Người mệnh Thủy: Hoa mào gà màu trắng khá hiếm, nhưng cũng bởi vậy mà trong phong thủy nó hợp nhất với những người mệnh Thủy. Cây sẽ giúp mọi điều trong cuộc sống trở nên suôn sẻ hơn, ít khi gặp bất trắc gây hại tới gia chủ.
- Người mệnh Mộc: Các loại cây cảnh phong thủy nói chung đều rất hòa hợp với người mệnh này.
Để tận dụng tối đa khả năng phong thủy của cây thì nên trồng vào chậu chữ nhật màu xanh lá, đừng chọn chậu tròn màu trắng.
VI. Cách trồng và chăm sóc hoa mào gà đúng kỹ thuật
1. Thời vụ trồng hoa mào gà
Hoa mào gà là loài thực vật có thể sinh trưởng và phát triển quanh năm. Tuy nhiên để đạt hiệu quả nuôi trồng cao nhất, bạn nên tiến hành trồng cây vào mùa Xuân hoặc cuối mùa Đông.
2. Ươm cây giống
Để có thể ươm cây hoa mào gà giống, người ta thường sử dụng biện pháp gieo hạt để trồng cây non khỏe mạnh. Sau khoảng 1 năm, cây non khỏe mạnh sẽ được tách lấy hạt và đem phơi khô đợi thời điểm để gieo.
Khi gieo hạt thì sẽ phủ đất dày khoảng 3mm lên bề mặt, không tưới nước trong 2 tuần mà chỉ làm ẩm đất vừa đủ. Sau khi hạt nảy mầm, quan sát đến khi cây cho ra vài lá non thì mới mang ra trồng trong chậu.
3. Đất trồng
Loại đất phù hợp với hoa mào gà nên là loại đất mùn nhiều thịt, độ tơi xốp và thông thoáng cao. Bạn có thể thêm cát hoặc bổ sung xơ dừa trong đất để tăng thêm dinh dưỡng và giữ ẩm tốt cho cây. Độ pH lý tưởng cho đất nên từ 6-6.5.
4. Nước tưới
Cây hoa mào gà ưa ẩm, cho nên hãy đảm bảo tưới nước ít nhất 1 lần/ngày, nếu thời tiết bước vào hè nóng nực thì có thể tăng thêm số lần tưới. Chỉ nên tưới cây vào thời điểm mát nhất trong ngày, tưới lúc sáng sớm hoặc chiều tối chứ không nên tưới vào buổi trưa.
5. Ánh sáng
Hoa mào gà cần có ánh sáng để có thể quang hợp và phát triển. Thế nhưng chúng không chịu được ánh sáng quá mạnh từ mặt trời. Bạn nên che chắn cho cây hợp lý hoặc có thể cho cây tắm nắng từ 4-6 tiếng mỗi ngày để không làm héo cây.
6. Cắt tỉa
Khi hoa mào gà đang trong giai đoạn chuẩn bị ra hoa, hãy tỉa bớt những mầm, nụ ở dưới nách lá để tập trung dinh dưỡng cho hoa nở to và đẹp nhất.
7. Phòng sâu bệnh
Nếu chăm sóc tốt, hoa mào gà rất ít khi gặp phải côn trùng gây hại hoặc sâu bệnh. Hãy đảm bảo chăm sóc hoa cẩn thận và thường xuyên quan sát để phát hiện những điểm bất thường trên lá hoặc hoa.
VII. Hoa mào gà có thắp hương được không?
Ở một số địa phương miền núi phía Bắc đặc biệt là dân tộc Cống, họ vẫn thường làm lễ cúng Tết có hoa mào gà trên bàn thờ. Bởi họ quan niệm hoa mào gà là loài hoa mang lại may mắn và tài lộc, giúp gia đình thoát khỏi điều xui xẻo và không may mắn cho một năm đã qua. Do đó hoa mào gà hoàn toàn có thể được thắp hương trên bàn thờ.
Một số hình ảnh đẹp về hoa mào gà
Hoa mào gà búa
Hoa mào gà vàng
Hoa mào gà lửa
Hoa mào gà đuôi phượng
