Lan đột biến là gì? Tại sao chúng lại đắt vậy và cách nhận biết

Lan đột biến gây sốt trên thị trường hiện nay bởi mức giá có thể lên đến hàng chục tỷ đồng. Không chỉ có vẻ đẹp vô cùng độc đáo mà mức độ hiếm có rất cao, khiến nhiều đại gia sẵn sàng chi tiền để mua về.

Trong khoảng thời gian vài năm trở lại đây, nếu bạn là người thường xuyên xem tin tức trên các báo thì có thể dễ dàng tìm thấy những bài viết, thông tin về các vụ mua bán lan đột biến lên tới hàng chục tỷ. Đặc biệt đã từng có vụ kinh doanh bán lan đột biến 250 tỷ lớn nhất từ trước đến nay khiến nhiều người trầm trồ, ngạc nhiên, không hiểu vì sao chỉ một cành cây nhỏ bé thôi mà giá trị lại bị thổi lên cao đến như vậy.

Hình ảnh cây lan đột biến

Vẫn còn nhiều thương vụ mua bán lan đột biến 100 tỷ, 83 tỷ, 7 tỷ, 5 tỷ hay thậm chí hàng trăm triệu đồng vẫn diễn ra thường xuyên và định kỳ hàng tháng. Nếu bạn là người yêu thích trồng lan, hãy tìm hiểu thật kỹ về đặc điểm, phân biệt, cách nhận biết,... để có thể mua được những chậu lan với mức giá tốt, không bị thổi giá giống như những trường hợp kể trên nhé.

Vậy lan đột biến là gì?

Để có thể hiểu được thế nào là lan đột biến, bạn cần phải nắm rõ khái niệm đột biến gen là gì? Trong thực vật, người ta thường chia thành hai kiểu hình cơ bản:

- Đột biến: Còn được gọi là biến dị mang tính chất di truyền, đó là sự thay đổi về mặt cấu trúc hoặc số lượng các vật chất di truyền như nhiễm sắc thể, ADN, gen. Đột biến này có thể di truyền được cho thế hệ sau.

- Thường biến: Còn được gọi là biến dị không mang tính chất di truyền, điều này trái ngược với đột biến khi mà thế hệ sau không được thừa hưởng các đặc tính độc đáo của thế hệ trước. Đó là bởi ảnh hưởng của các điều kiện ngoại cảnh khiến mức phản ứng của kiểu gen bị biến đổi mà không hề gây ra sự thay đổi của các vật chất di truyền.

Lan đột biến chính là những cây lan có sự biến đổi vật chất di truyền như gen, ADN hoặc nhiễm sắc thể nhằm di truyền lại cho thế hệ sau để cải thiện, tạo sự khác biệt so với những thế hệ trước. Chính vì là loài đột biến cho nên cấu trúc của nhiễm sắc thể khá lỏng lẻo, không vững chắc, đặc điểm hình dáng sẽ bị thay đổi khác xa so với cây mẹ. Vậy nên khả năng thành công để tạo ra giống lan đột biến trưởng thành tốt, có tuổi thọ cao gần như là khá khó, tỷ lệ có thể lên đến vài trăm cây cho đến hàng nghìn cây thì mới đạt được một cây hoàn hảo.

Đặc điểm nhận biết lan đột biến so với các loài lan thông thường

Để có thể nhận biết được những cây lan nào mới là lan đột biến, bạn cần phải dựa vào một số đặc điểm nổi bật chủ yếu như sau:

- Cây lan khi nở có hình dáng bắt mắt, độc đáo mà chúng ta ít khi thấy ở những cây lan khác. Hoa nở rực rỡ và tỏa hương thơm ngát, cần nhiều công sức chăm sóc cầu kỳ, kỹ lưỡng.

- Lan đột biến sẽ liên tục tạo ra các kiểu hình khác nhau cho các thế hệ cây lan tiếp theo. Một khi số lượng cá thể mới được tạo ra trong cùng một loài mà đủ mạnh thì có thể tách biệt thành một loài lan mới.

- Mặc dù có hình dáng độc đáo, kiểu hình riêng lẻ khó bắt gặp ở các cây lan thông thường, tuy nhiên cây vẫn có thể di truyền được kiểu hình đó cho các thế hệ đột biến tiếp sau.

- Đôi khi bạn cũng có thể tạo ra một cây lan đột biến mà không có kiểu hình như cây mẹ đã đột biến trước đó. Đó là bởi vì cây mà bạn mới tạo nó nằm trong gen lặn, vậy nên sẽ không thể tạo ra kiểu hình giống cây mẹ ở những cây có kiểu gen trội khác.

- Bất cứ loài lan nào cũng có khả năng đột biến, tuy nhiên người ta thường sử dụng Lan Phi Điệp để tiến hành nhân giống, cải tạo. Đó là bởi giống lan này dễ đột biến, dễ trồng và chăm sóc, cho ra nhiều kiểu hình độc đáo di truyền cho những thế hệ sau với tỷ lệ thành công ở mức khá cao.

Lan đột biến sẽ mang lại những hình dáng, màu sắc độc đáo

Lan đột biến có tác dụng gì?

Vì là thế hệ cây đột biến, có sự khác biệt về màu sắc và hình dáng so với thế hệ ban đầu. Do đó mà những cây lan đột biến mang lại vẻ đẹp rực rỡ, độc đáo mà rất khó bắt gặp ở bất kỳ cây lan nào khác trong tự nhiên. Vẻ đẹp đó sẽ giúp tô điểm cảnh quan, không gian nơi mà bạn sinh sống thêm phần cuốn hút, bắt mắt, được nhiều người ngưỡng mộ, trầm trồ.

Bên cạnh đó, thú chơi lan đột biến cũng như nhân giống, lai tạo nên chúng đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn nại, trải qua quá trình gian khổ với hàng trăm, hàng nghìn thất bại thì mới có thể tạo ra cây lan ưng ý. Điều này sẽ giúp người nuôi tích lũy thêm kinh nghiệm, kiến thức cũng như cách trồng và chăm sóc cây lan tốt nhất, để sau này có thể dễ dàng lai tạo ra các kiểu hình đột biến khác.

Cuối cùng, lan đột biến luôn luôn có giá rất cao, nhờ đó mà tăng thêm thu nhập cho những người trồng lan. Tuy nhiên chúng rất dễ bị thổi giá, làm giá ảo hoặc thậm chí lừa đảo, đánh tráo cây, do đó mà người mua cần phải tỉnh táo để không bị mắc lừa, tránh mua phải những cành cây non mà có giá lên đến hàng tỷ đồng.

Tại sao lan đột biến lại đắt đến như vậy?

Bạn đọc nhiều tin tức, xem báo chí hoặc theo dõi các mạng xã hội sẽ có thể tìm thấy những thông tin về các loại lan đột biến có giá trị hàng trăm, thậm chí là hàng tỷ đồng. Vậy thì tại sao chúng lại có thể đắt đến như vậy? Những lý do sau đây mang tính chất tham khảo nhưng cũng phần nào có thể giải đáp thắc mắc mà bạn cần:

1. Sự độc đáo, quý hiếm

Những cây lan đột biến quý giá đều phải trải qua bàn tay của những nghệ nhân, người trồng lan chuyên nghiệp thì mới có thể được lai tạo nên những giống lan độc đáo, quý hiếm đến ngày nay. Vì sự cầu kỳ, công sức bỏ ra tương đối lớn đã khiến cho những cây lan này có giá trị không hề nhỏ.

2. Tính đột biến, di truyền không loài nào có

Điểm khiến cho lan đột biến có giá đắt đến như vậy, chủ yếu là nhờ tính đột biến, di truyền tạo ra cây lan mới từ cây mẹ, mang những đặc điểm nổi bật và khác lạ mà ngay cả cây mẹ cũng không có. Ngoài ra tỷ lệ thành công là không cao, cho nên giá trị của những cây lan được đột biến lại càng thêm giá trị.

Lan đột biến sở dĩ đắt là bởi tính di truyền độc đáo, không loài khác có được

3. Vẻ đẹp cuốn hút, rực rỡ

Lan đột biến có vẻ đẹp vô cùng rực rỡ, cuốn hút mà không nhiều giống lan khác có được. Thậm chí một số giống đột biến còn mang vẻ đẹp duy nhất, không thể bắt gặp trong tự nhiên. Chính những điều đó đã khiến cho giá trị của những cây lan trở nên đắt đỏ, từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng.

4. Sự đánh bóng tên tuổi

Một số đơn vị trồng lan cố tình tạo ra các thương vụ mua bán lan đột biến tiền tỷ, thậm chí quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội, làm băng rôn, phông ảnh để đánh bóng tên tuổi cá nhân, đơn vị lên mà thôi. Những người vì tò mò cũng vì thế mà tìm đến để tham khảo, mua các chậu lan có giá trị đắt hơn giá trị thực của chúng.

5. Lừa đảo, thổi giá

Lan đột biến sở dĩ đắt đến như vậy cũng là do quá trình bơm thổi, đẩy giá bán lên cao tạo sự tò mò, kích thích thị hiếu đám đông. Nhờ đó mọi người bị áp đặt suy nghĩ đó là những cây lan này có giá vô cùng đắt chứ không hề rẻ.

Lan đột biến lừa đảo như thế nào?

Chính vì có giá trị kinh tế cao lên đến hàng tỷ đồng mà sẽ có rất nhiều người bất chấp, lừa đảo người khác để bán ra thị trường những giống lan không đảm bảo chất lượng, không hề là loại lan đột biến, thậm chí là mạo nhận những cơ sở trồng lan nổi tiếng. Sau đây là những kiểu lừa đảo thường thấy nhất mà bạn nên cảnh giác, đề phòng nếu như muốn tìm mua một cây lan ưng ý:

1. Làm giả lan đột biến

Chiêu trò phổ biến mà các đối tượng lừa đảo hay dùng, đó là việc làm giả những chậu cây lan đột biến để bán cho những người thiếu hiểu biết và không có chuyên môn. Chúng sẽ sử dụng những hình ảnh chậu cây đột biến thật để lừa người mua tin tưởng đến xem hàng. Sau đó người mua chủ quan không tìm hiểu kỹ mà mua về mới biết mình đã mua phải hàng giả do các đối tượng ghép cây đột biến lên cây lan thường bằng keo dính đã chuẩn bị.

2. Đánh tráo lan đột biến

Một cách làm cũ, không mới nhưng vẫn khiến cho bao nhiêu người bị sập bẫy. Bọn lừa đảo sẽ dày công chuẩn bị những chậu lan đột biến thật có giá trị cao, thậm chí cho cả người mua trực tiếp đến xem hàng rồi mới thanh toán. Sau đó trong quá trình thanh toán và bàn giao chậu lan, chúng sẽ nhanh tay tráo thành một chậu lan khác có hình dáng tương tự như chậu lan ban đầu, tuy nhiên nó lại không phải là giống đột biến mà chỉ là giống thông thường mà thôi.

Những kẻ lừa đảo bán lan đột biến giả bị cơ quan chức năng bắt giữ

3. Mạo danh cơ sở trồng lan uy tín

Những kẻ lừa đảo sẽ dày công đi lập các trang fanpage về cơ sở trồng lan uy tín nào đó trên cả nước mà có bán lan đột biến. Sau đó chúng sẽ tăng tương tác cho những trang đó, thậm chí chạy quảng cáo để thu hút những người tò mò vào hỏi giá tiền để mua. Sau đó chúng chỉ việc đăng những hình ảnh sao chép trên mạng về những cây lan quý giá, rồi yêu cầu người mua chuyển tiền thanh toán để chúng chuyển hàng. Từ đó người mua do tin tưởng cơ sở trồng lan uy tín nên đã mắc bẫy mà chuyển trước toàn bộ tiền mua lan cho bọn lừa đảo.

4. Lừa đảo, chiếm đoạt tiền

Những kẻ lừa đảo sẽ đang tải các hình ảnh, thậm chí là video về những cây lan đột biến đang bán trên thị trường để khiến con mồi sập bẫy và tìm cách liên hệ hỏi mua. Khi đó, chúng sẽ lấy những lý do khất lần để tránh người mua tìm tới xem trực tiếp cây mà sẽ phải chuyển khoản cọc trước để chúng giữ hàng. Nhờ đó mà bọn lừa đảo sẽ dễ dàng chiếm đoạt hàng triệu đồng, thậm chí là cả trăm triệu tiền đặt cọc của những người mua, mặc dù chúng không hề có cây lan nào cả.

Cách trồng và nhân giống lan đột biến cơ bản nhất

Hiện nay, chủ yếu có 3 phương pháp trồng và nhân giống lan đột biến cơ bản nhất, bạn có thể tham khảo như sau:

1. Phương pháp thứ nhất

Đó là gieo trồng bằng hạt giống, hay còn được gọi là nhân giống hữu tính. Phương pháp này sẽ tạo ra được những cây lan mang sự biến đổi về hình thái, màu sắc của hoa khác biệt so với cây mẹ. Nhờ đó mà bạn sẽ có xác suất tạo ra được những cây lan đột biến quý giá.

2. Phương pháp thứ hai

Đó là giâm cành để tạo ra cây non mới. Tuy nhiên phương pháp này cho ra hệ số thấp, cây non dễ bị sâu bệnh tấn công và tỷ lệ thành công không cao do cành non để giâm được chiết tách từ chính cây mẹ. Vậy nên nó vẫn có khả năng mang những đặc tính di truyền từ cây mẹ mà không có đặc tính nào riêng biệt.

3. Phương pháp thứ ba

Đó là sử dụng phương pháp nuôi cấy mô nhằm tạo nên những chậu lan đột biến mà chúng ta thường thấy ngày nay. Tuy nhiên phương pháp này đòi hỏi kỹ thuật vô cùng cao, hiện đại, tiên tiến, áp dụng công nghệ và máy móc chất lượng nhất để hỗ trợ trong quá trình trồng. Tuy nhiên tỷ lệ thành công khi tạo ra giống cây đột biến sẽ khá cao, cây non có sức sống khỏe, bền bỉ với thời gian.