SKĐS - Bình thường tinh dịch là chất lỏng dạng sệt, màu trắng hơi đục hoặc màu hơi vàng nhạt có chứa nhiều tinh trùng do tinh hoàn tiết ra. Tinh dịch vón cục ở dạng thạch, vón cục màu vàng, nâu đỏ hoặc màu trắng như hạt gạo có thể lành tính nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm "hạt giống" của nam giới bất thường.
1. Vì sao tinh dịch lại bị vón cục?
Đối với hầu hết nam giới khỏe mạnh, tinh dịch có màu trắng, ngà đục, ở dạng hơi sánh lúc mới xuất tinh và sau khoảng 15 - 30 phút thì hoá lỏng. Độ đặc của tinh dịch sẽ dao động thường xuyên mà không có lý do gì đáng lo ngại. Vì cơ quan sinh sản của nam giới sản xuất tinh dịch nên những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn uống, thói quen, testosterone hoặc mắc một số bệnh lý có thể thay đổi hình dạng của tinh dịch. Một số trường hợp tinh dịch có hiện tượng đông đặc, vón cục như thạch, đổi màu vàng hoặc để lâu bên ngoài không bị hoá lỏng.
Một số trường hợp tinh dịch đổi màu, vón cục và không bị hóa lỏng.
1.1 Mất nước khiến tinh dịch vón cục
Mất nước có thể gây ra nhiều vấn đề khác nhau trong cơ thể, trong đó hầu hết đều có thể khắc phục bằng cách bổ sung lượng nước thích hợp. Điều quan trọng cần lưu ý là một trong những dấu hiệu chính của tình trạng mất nước là tinh dịch đặc hơn, giống như thạch. Trong khi đó, hầu hết những thay đổi về hình thức và cảm giác của tinh dịch không gây ra cảnh báo ngay lập tức cho nam giới hoặc bạn tình của họ. Tuy nhiên, nếu có kèm theo các triệu chứng khác xảy ra với tinh dịch giống như thạch, cần nhanh chóng đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa:
Chảy máu
Đau buốt khi đi tiểu
Tinh dịch thay đổi màu sắc
Mệt mỏi, cáu gắt
Giảm ham muốn tình dục
Bìu bị sưng
1.2 Do không quan hệ tình dục thường xuyên
Sự đông tụ protein trong tinh dịch là kết quả của tình trạng xuất tinh không thường xuyên hoặc không đều. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nam giới trung bình xuất tinh ít nhất 20 lần mỗi tháng sẽ giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư tuyến tiền liệt.
Khi không quan hệ tình dục thường xuyên, xuất tinh không đều, protein có thể tích tụ trong tinh hoàn. Khi lần xuất tinh tiếp theo xảy ra, đó là sự tích tụ protein tập trung, gây ra tình trạng tinh dịch vón cục hoặc đông lại.
1.3 Do suy giảm testosterone
Testosterone thấp cũng có thể là thủ phạm khiến tinh dịch vón cục. Testosterone là hormone cần thiết cho hầu hết các quá trình sinh sản của nam giới. Nó góp phần tạo nên các đặc điểm cơ bản của nam giới như sự phát triển của lông mặt, ngực và lưng, phát triển độ sâu của giọng nói và phát triển các khối cơ.
Nồng độ testosterone thấp hơn ở nam giới có thể gây ra sự thay đổi về hình dạng của tinh dịch. Các triệu chứng đi kèm với lượng testosterone thấp bao gồm mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục và dễ cáu kỉnh. Tinh dịch có thể đặc hoặc đục. Cần có sự thăm khám và tư vấn của bác sĩ nếu có các triệu chứng đi kèm với tinh dịch vón cục vì lượng testosterone thấp có thể là kết quả của các vấn đề nghiêm trọng bao gồm:
Các vấn đề về tuyến tiền liệt
Vấn đề về sinh sản
Mất cân bằng nội tiết tố
1.4 Do đang mắc các bệnh nhiễm trùng
Tinh dịch cũng có thể vón cục nếu nam giới đang bị nhiễm trùng. Nhiễm trùng có thể do mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc một bệnh khác ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Vì vậy, nếu có sự thay đổi về màu sắc của tinh dịch, đau hoặc có mùi hôi kết hợp với chất lượng tinh dịch giống như vón cục, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
1.5 Do căng thẳng, stress
Trường hợp cơ thể thường xuyên chịu áp lực, stress trong thời gian dài cũng có thể khiến tinh dịch vón cục. Tình trạng này sẽ được loại bỏ sau khi nam giới giải tỏa được căng thẳng và giữ tâm lý thoải mái, ổn định.
Ngồi làm việc quá lâu trong thời gian dài với các thiết bị điện tử, hoặc sử dụng các thiết bị điện tử không đúng cách như đặt máy tính trên đùi, lạm dụng thủ dâm… cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng tinh dịch bị vón cục.
2. Tinh dịch vón cục có thể gây vô sinh?
Theo BS. Trương Văn Phi (Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt Bỉ), mặc dù hầu hết các trường hợp nam giới có biểu hiện tinh dịch vón cục đều không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng về vấn đề sinh sản, cụ thể là tình trạng vô sinh.
Khi bị vón cục, khả năng di chuyển của tinh trùng trong âm đạo của nữ giới gặp khó khăn, chúng bơi rất chậm và thường chết trước khi gặp được trứng để thụ tinh. Ngoài ra, chất lượng tinh trùng cũng bị suy giảm gây ảnh hưởng đến khả năng thụ thai thành công dẫn đến vô sinh, BS. Phi cho biết.
Nam giới từ trên 30 tuổi cần phải quan tâm đến hiện tượng tinh dịch bị vón cục. (Ảnh minh họa)
Vì vậy, nam giới từ trên 30 tuổi cần phải quan tâm đến hiện tượng tinh dịch bị vón cục. Đây là thời điểm nồng độ hormone testosterone bắt đầu có xu hướng giảm theo từng năm. Nam giới bắt đầu suy giảm ham muốn tình dục, tăng nguy có mắc các bệnh lý làm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Chính vì vậy, khi có hiện tượng tinh dịch đông đặc, vón cục thì cần phải đi khám sớm tại các cơ sở y tế chuyên khoa để có hướng điều trị kịp thời.
Thường người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định xét nghiệm tinh dịch đồ sớm xác định chính xác "hạt giống" yếu hay mạnh thông qua các chỉ số: Thể tích tinh dịch, số lượng tinh trùng, hình dạng tinh trùng, khả năng di chuyển của tinh trùng, tỷ lệ tinh trùng sống, độ pH và lượng bạch cầu có trong tinh dịch…
3. Làm gì để hạn chế tình trạng tinh dịch vón cục?
- Tăng cường các loại thực phẩm giàu kẽm, vitamin, khoáng chất tốt cho tinh dịch như hàu biển, giá đỗ, trứng, cà chua, chuối, hạt óc chó… Hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá, cà phê…
- Luôn giữ tinh thần thoải mái, tăng cường hoạt động ngoài trời, nghỉ ngơi hợp lý để hạn chế căng thẳng, stress. Ngủ đủ giấc, hạn chế việc ngồi liên tục và sử dụng các thiết bị điện tử với cường độ cao.
- Uống nhiều nước và vệ sinh sạch sẽ cơ quan sinh dục thường xuyên để loại bỏ các tác nhân có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm.
- Vận động thường xuyên, đều đặn phù hợp với trạng thái cơ thể.
- Xây dựng đời sống tình dục hợp lý, xuất tinh điều độ…
Mặc dù không gây ra những vấn đề nguy hiểm về sức khỏe nhưng tình trạng tinh dịch vón cục tác động khá nhiều đến chất lượng cuộc sống của nam giới, đặc biệt là sức khoẻ sinh sản. Để đảm bảo sức khoẻ cho bản thân cũng như hạnh phúc gia đình, khi có biểu hiện tinh dịch bất thường, cần phải đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị thích hợp.
