Ở tỉnh Gia Lai, để có tô bún cua thối hấp dẫn, ngon miệng quan trọng nhất là khâu ủ cua. Thịt cua đồng sau khi lọc lấy nước thì ủ khoảng 1 ngày đêm cho đến khi chuyển màu đen và bốc ra mùi thum thủm thì đem chế biến món bún nổi danh vùng đất này.
Theo đó, bún mắm cua (hay còn gọi là bún cua thối, bún thối) là đặc sản ở tỉnh Gia Lai. Bởi điểm đặc biệt của món ăn này chính màu đen đục và mùi thum thủm của nước dùng. Sở dĩ gọi như vậy để người dân có thể phân biệt với bún riêu cua hay các món khác chế biến từ cua.
Đặc sản bún cua thối ở Gia Lai
Để tìm hiểu về món bún cua thối vừa ăn, vừa bịt mũi nhưng ăn vào lại nghiền, phóng viên đã nhanh chóng có mặt tại số 02, đường Phùng Hưng (TP Pleiku, tỉnh Gia Lai). Được biết, chủ quán bún cua thối này đã bán được hơn 20 năm nay.
Bà chủ Chi, người đã có hơn 20 năm trong nghề làm bún cua thối
Quán bún cua thối của cô Chi trở thành địa chỉ tin cây của thực khách
Trò chuyện với chúng tôi, cô Châu Thị Chi (53 tuổi, trú tại đường Phùng Hưng) cho biết: "Quán bún cua này được mở từ năm 1998, lúc trước tôi bán ở vỉa hè. Mãi sau này mới có được không gian thoải mái cho thực khách ngồi ăn. Món bún cua thối này tôi học được từ phía gia đình chồng. Trước đây, tôi cũng không tài nào ăn được món này nhưng sau khi ăn thì bị nghiền luôn đến bây giờ...".
Chuyện lạ Cà Mau: Nuôi loài tôm hung dữ cực ngon nhưng sao dân lại không dám nướng?
Theo cô Chi, nguyên liệu của món bún cua thối này khá đơn giản chỉ cần cua, bún, tóp mỡ và hành khô. Tuy nhiên, để có được món nước dùng màu đen đục và mùi thum thủm đặc trưng của cua thối để chan vào bún thì không đơn giản...
Theo cô Chi, cua đồng để làm món bún cua thối này phải được bắt ở đồng Phú Thọ (tức Đồng Xanh, xã An Phú, TP Pleiku, tỉnh Gia Lai) mới ngon còn cua ở nơi khác nấu lên mùi không thơm.
Cua đồng tươi sau khi được rửa sạch bỏ phần mai, lấy phần thân giã hoặc xay nhuyễn đem lọc lấy nước. Nước cua tươi được ủ khoảng một ngày đêm để lên men cho đến khi chuyển màu đen và bốc ra mùi nồng nồng, mùi thum thủm thì đem ra chế biến.
"Sau khi có được nồi nước dùng, mình bắt đầu dùng măng tươi thái mỏng cho vào nồi nước cua sôi trên bếp lửa liu riu. Đun càng lâu, măng càng tiết ra nhiều vị ngọt khiến nồi bún cua thối càng ngon. Khi ủ nước cua phải ủ đủ, đúng thời gian, nếu mùi nặng quá cũng không ngon mà ít mùi cũng không ngon. Còn về trứng vịt, sau khi luộc chín, thì bỏ vào nồi nước dùng", cô Chi chia sẻ thêm.
Nồi nước dùng khá hấp dẫn
Trong nồi nước dùng có sẵn măng và trứng vịt nên chỉ cần cho bún rưới nước dùng lên là xong
Mỗi tô bún cua sẽ có giá 12.000 đồng khi có thêm trứng
Theo quan sát của phóng viên, thành phần trong tô bún cua thối ngoài nước cua, măng tươi, trứng vịt còn có tóp mỡ rang cháy tỏi, bánh phồng tôm giòn rụm và hành phi dầu đậu nành.
Để ăn kèm với món bún cua thối không thể không có món rau sống, nem, chả, chanh, ớt tươi. Đặc biệt để hạn chế mùi tanh và tăng vị nồng không thể thiếu mắm nêm và ớt băm xào. Sau khi cho bún vào tô, chủ quán rưới một muôi nước dùng màu đen, trong đó có cả trứng và măng rồi cho thêm tóp mỡ và hành khô.
Mỗi ngày cô Chi ủ hơn 20 kg cua tươi lên men mới đủ bán cho khách
Chia sẻ với chúng tôi, chị Đỗ Hằng (một thực khách nghiện món bún cua thối) bộc bạch: "Mình sinh ra và lớn lên ở TP Pleiku. Trước đây, mình cũng không thể ăn nổi món ăn này nhưng sau khi thử ăn thì bị nghiền luôn. Mùi thum thủm của nước dùng hòa vào vị mặn mà của mắm, vị ngọt từ măng, vị cay cay của ớt, độ giòn của tóp mỡ, hành phi và sự thanh mát của rau, chanh khiến món ăn này càng trở nên hấp dẫn. Hầu hết tuần nào mình cũng thưởng thức món bún cua thối này từ 3-4 lần".
Điểm đặc biệt ở món bún cua thối chính là màu và mùi nước dùng được tạo nên bởi nước cua tươi để qua 1 ngày đêm.
Món bún cua thối lúc mới ăn rất khó nuốt bởi mùi hôi nhưng khi ăn lại bị nghiền
Cũng theo cô Chi, món bún cua thối được bán từ 11h trưa đến 7h tối, tuy nhiên nhiều hôm hết sạch từ 5-6h chiều. Khách hàng chủ yếu của quán là người Gia Lai và khách du lịch từ các thành phố lớn như Đà Nẵng, Sài Gòn…
"Trung bình 1 ngày mình bán khoảng 1000 tô với khoảng 20kg cua tươi lên men. Mỗi tô như vậy sẽ có giá khoảng 10.000 đồng, còn thêm trứng thì 12.000 đồng", cô Chi cho hay.
