Theo TS. BS Nguyễn Văn Lâm, viêm não Nhật Bản diễn biến theo 3 giai đoạn: ủ bệnh, toàn phát, lui bệnh. Tiêm chủng là biện pháp tốt nhất để phòng viêm não Nhật Bản.
 |
Tác giả bài viết: TS.BS Nguyễn Văn Lâm, Trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi TW. |
Thời tiết khắc nghiệt mùa hè là giai đoạn cao điểm của viêm não trong đó có viêm não Nhật Bản. Đây được xem là một trong những bệnh nguy hiểm và gây tỉ lệ tử vong và di chứng cao ở trẻ nhỏ (từ 25-35%)...
Những di chứng này khiến cho người bệnh giảm khả năng giao tiếp, mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Đây cũng chính là nỗi lo sợ của các bà mẹ có con nhỏ trong mùa hè.
Bệnh nhi điều trị bệnh viêm não Nhật Bản tại khoa Truyền nhiễm - BV Nhi Trung ương.
Viêm não Nhật Bản hay còn gọi là viêm não B, là một bệnh nhiễm khuẩn thần kinh. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao. Tử vong thường xảy ra trong 7 ngày đầu khi bệnh nhân có hôn mê sâu, co giật và những triệu chứng tổn thương hành não. Những bệnh nhân qua khỏi có thể để lại những di chứng nặng nề mà hay gặp là rối loạn tâm thần, rối loạn vận động.
Viêm não Nhật Bản diễn biến theo 3 giai đoạn: ủ bệnh, toàn phát, lui bệnh.
THỜI KỲ Ủ BỆNH
Kéo dài từ 5 đến 14 ngày, trung bình là 1 tuần.
Bệnh thường khởi phát rất đột ngột với sốt cao 39 độ C – 40 độ C hoặc hơn. Bệnh nhân đau đầu, đau bụng, buồn nôn và nôn. Ngay trong 1-2 ngày đầu của bệnh đã xuất hiện cứng gáy, tăng trương lực cơ, rối loạn sự vận động nhãn cầu.
Về tâm thần kinh có thể xuất hiện lú lẫn hoặc mất ý thức. Ở một số trẻ nhỏ tuổi, ngoài sốt cao có thể thấy đi lỏng, đau bụng, nôn.
Bệnh thường khởi phát rất đột ngột với sốt cao 39 độ C – 40 độ C hoặc hơn. Bệnh nhân đau đầu, đau bụng, buồn nôn và nôn.
THỜI KỲ TOÀN PHÁT
Từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh.
Thời kỳ này tương ứng với thời kỳ virus xâm nhập vào tế bào não tuỷ gây huỷ hoại các tế bào thần kinh. Bước sang thời kỳ khởi phát các triệu chứng không giảm mà lại tăng lên bệnh nhân đi vào hôn mê sâu dần.
Các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật cũng tăng lên như vã nhiều mồ hôi, da lúc đỏ, lúc tái, rối loạn nhịp thở và tăng tiết trong lòng khí quản do vậy khi nghe phổi có thể thấy nhiều ran rít, ran ngáy và cả ran nổ. Mạch thường nhanh và yếu.
Thời kỳ toàn phát diễn ra ngắn, bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng hôn mê sâu với rối loạn các chức năng sống. Những bệnh nhân vượt qua được thời kỳ này thì tiên lượng tốt hơn.
Thời kỳ toàn phát diễn ra ngắn, bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng hôn mê sâu với rối loạn các chức năng sống.
Thời kỳ toàn phát diễn ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh. (Ảnh minh họa)
THỜI KỲ LUI BỆNH
Thông thường bước sang tuần thứ 2 của bệnh, bệnh nhân đỡ dần, nhiệt độ giảm từ sốt cao xuống sốt nhẹ và vào khoảng ngày thứ 10 trở đi nhiệt độ trở về bình thường nếu không có bội nhiễm vi khuẩn khác.
Bệnh nhân từ hôn mê dần dần tỉnh, và không còn những cơn co cứng, hết nôn và đau đầu.
Bệnh nhân có thể xuất hiện những biến chứng sớm như: viêm phế quản, viêm phổi hoặc viêm phế quản – phổi do bội nhiễm hoặc viêm bể thận, bàng quang do thông tiểu hoặc đặt sonde dẫn lưu; loét và viêm tắc tĩnh mạch do nằm lâu và rối loạn dinh dưỡng. Những di chứng sớm có thể gặp là bại hoặc liệt nửa người, mất ngôn ngữ, múa giật, múa vờn, rối loạn phối hợp vận động, giảm trí nhớ nghiêm trọng, rối loạn tâm thần.
Từ cuối tuần thứ 2 trở đi là thời kỳ của những biến chứng và di chứng muộn. Những biến chứng muộn có thể gặp là: loét nhiễm trùng, rối loạn giao cảm, rối loạn chuyển hoá. Những di chứng muộn có thể gặp là động kinh, nghe kém hoặc điếc, rối loạn thâm thần…
PHÒNG BỆNH
Tiêm chủng là biện pháp tốt nhất để phòng viêm não Nhật Bản. (Ảnh: Internet)
- Tiêm chủng là biện pháp tốt nhất để phòng viêm não Nhật Bản; Tiêm 2 lần cách nhau 7-14 ngày, sau đó 1 năm nhắc lại mũi thứ 3, cứ mỗi 3-4 năm tiêm nhắc lại.
- Ăn uống hợp vệ sinh, nâng cao thể trạng, nằm màn tránh muỗi đốt.
- Vệ sinh môi trường, tích cực diệt muỗi, bọ gậy.
