Sau cơn sốt cao kèm đau đầu, bé trai 5 tuổi đã được đưa đến bệnh viện thăm khám. Tại đây cháu bé được chẩn đoán bị viêm não Nhật Bản tiên lượng nặng, liệt tứ chi.
Bé trai bị di chứng nặng nề sau cơn đau đầu, kèm sốt cao
Tính riêng từ đầu tháng 5 đến nay, tại Trung tâm bệnh Nhiệt đới trẻ em - Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và điều trị cho gần 20 trường hợp trẻ bị viêm não Nhật Bản. Đáng chú ý, trong số các trẻ đến điều trị có khoảng 70% trẻ bị di chứng nặng nề.
Điển hình là bé Trần Thanh Tùng (5 tuổi, ở Hải Phòng), đã nằm điều trị tại khoa Hồi sức tích cực – Trung tâm Bệnh nhiệt đới 3 tuần nay, tuy nhiên trẻ vẫn phải phụ thuộc vào máy thở, liệt tứ chi, tiên lượng nặng.
Được biết, trước đó trẻ xuất hiện triệu chứng sốt cao, sốt từng cơn, kèm theo đau đầu, nôn nên được gia đình đưa vào viện Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng và được chẩn đoán mắc viêm não Nhật Bản.
Sau đó bệnh nhi xuất hiện tình trạng giảm ý thức, suy hô hấp, các bác sĩ đã tiến hành đặt ống nội khí quản và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương. Khai thác bệnh sử, mẹ bệnh nhi cho biết bé trai đã được tiêm phòng 3 mũi viêm não Nhật Bản khi 2 tuổi nhưng từ đó đến nay chưa tiêm nhắc lại.
Bé trai bị di chứng nặng nề của viêm não Nhật Bản đang được điều trị tại BV Nhi Trung ương.
Một trường hợp khác là bé trai Nguyễn Minh Hoàng (6 tuổi, ở Hải Dương) được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 17/6. Các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực – Trung tâm Bệnh nhiệt đới cho biết, trước đó 6 ngày, trẻ ở nhà xuất hiện đau đầu, kèm theo sốt cao (38-42 độ C), nôn và giảm ý thức, li bì, ngủ nhiều.
Trẻ được đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương khi đã rơi vào tình trạng hôn mê. Sau khi tiến hành thăm khám, chọc dịch não tủy, làm các xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị viêm não Nhật Bản, được điều trị tăng áp lực nội sọ, thở máy.
Sau 4 ngày điều trị, hiện bệnh nhân đang thở oxy qua mask, chưa tỉnh hẳn và có biểu hiện tăng lực cơ toàn thân. Gia đình cho biết trẻ đã được tiêm phòng vắc xin theo chương trình tiêm chủng mở rộng nhưng không rõ đã được tiêm phòng vắc xin viêm não Nhật Bản hay chưa.
Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm não Nhật Bản
Triệu chứng đầu tiên của bệnh thường bao gồm sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn. Ngoài ra có thể có các biểu hiện của nhiễm virus nói chung như mệt mỏi, ớn lạnh.
Những trường hợp bệnh nặng có thể có các biểu hiện co giật, giảm khả năng nhận thức: trẻ thay đổi tính nết, la hét, kích động hoặc sững sờ, không nhận ra bố mẹ, nói nhảm, hôn mê. Rối loạn vận động: liệt tay, chân hoặc nửa người, co cứng, xoắn vặn.
Nguyên nhân và con đường lây truyền bệnh
Viêm não Nhật Bản lây truyền qua đường máu do virus viêm não Nhật Bản gây nên. Virus viêm não Nhật Bản có trong các loài gia súc (như lợn, ngựa và chim) đây gọi là những vật chủ trung gian.
Khi muỗi đốt các loài động vật có mang virus (vật chủ trung gian) sau đó đốt người sẽ truyền virus viêm não Nhật Bản sang người. Muỗi truyền viêm não Nhật Bản là muỗi Culex có thói quen hoạt động mạnh vào lúc chập tối. Loại muỗi này có mật độ cao ở vùng đồng bằng và trung du và là trung gian chủ yếu truyền bệnh viêm não Nhật Bản ở nước ta.
Phòng muỗi đốt, tiêm vắc xin là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh viêm não Nhật Bản.
Bệnh có tỷ lệ tử vong và di chứng rất cao
TS.BS Nguyễn Văn Lâm – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, viêm não Nhật Bản là bệnh viêm cấp tính tổ chức não do virus viêm não Nhật Bản gây nên. Bệnh có thể diễn ra quanh năm nhưng cao điểm từ tháng 5 đến tháng 8. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở trẻ em từ 2 đến 8 tuổi.
Viêm não Nhật Bản được xem là một trong những bệnh nguy hiểm, có tỉ lệ tử vong và di chứng cao ở trẻ nhỏ (25-35%). Những di chứng này khiến người bệnh giảm khả năng giao tiếp, giảm hoặc mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
“Hiện nay, đa số trẻ đã được tiêm phòng đầy đủ nhưng vẫn còn nhiều trường hợp trẻ mắc bệnh do sức đề kháng kém, chưa tiêm vắc xin phòng bệnh hoặc tiêm không đủ số mũi. Một số bà mẹ cho rằng con chỉ cần được tiêm phòng 3 mũi trước 2 tuổi là đủ. Đây là quan niệm sai lầm khiến gia tăng số trẻ lớn mắc bệnh. Đúng ra, trẻ cần được tiêm nhắc lại vắc xin phòng viêm não Nhật Bản 3-5 năm một lần, cho tới khi 15 tuổi", TS.BS Nguyễn Văn Lâm nhấn mạnh.
Cách phòng bệnh viêm não Nhật Bản
Cách phòng tránh bệnh viêm não Nhật Bản hiệu quả nhất là tiêm vắc xin. Vắc xin phòng bệnh viêm não Nhật Bản hiện nay đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng ở tất cả các tỉnh thành trên cả nước. Tiêm mũi 1 khi trẻ đủ 12 tháng; Mũi 2: 1-2 tuần sau mũi 1; Mũi 3: 1 năm sau mũi 2. Sau đó nhắc lại 3-5 năm một lần đến khi trẻ đủ 15 tuổi.
Ngoài ra, cần cho trẻ ăn uống hợp vệ sinh, nâng cao thể trạng, nằm màn tránh muỗi đốt, giữ vệ sinh nơi ở thông thoáng, sạch sẽ.
“Viêm não Nhật bản là bệnh nặng, có thể diễn biến rất nhanh, tỷ lệ tử vong và di chứng cao, do đó nếu trẻ có các biểu hiện nghi ngờ như sốt, đau đầu, buồn nôn, đặc biệt với trẻ có biểu hiện co giật, rối loạn ý thức, cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, giảm thiểu nguy cơ tử vong hoặc để lại di chứng", TS.BS Nguyễn văn Lâm khuyến cáo.
*Tên bệnh nhi đã được thay đổi
