Theo chuyên gia dinh dưỡng Anh Nguyễn, hầu hết cha mẹ đều lo lắng con không tăng cân, hoặc phát triển không đúng chuẩn dẫn đến việc ép con ăn nhưng điều đó càng khiến đứa trẻ bị biếng ăn.
Đa số các bậc cha mẹ đều biết ép con ăn là không nên, là làm mất tự do khám phá thức ăn của trẻ, có thể làm trẻ biếng ăn.
Thậm chí, để con chịu ăn, cha mẹ thử đủ cách, đã từng dụ dỗ, cố ép thêm thức ăn, thậm chí mở tivi hoặc điện thoại cho bé vừa xem vừa ăn. Kết quả bé có ăn chút ít, nhưng thời gian ăn kéo dài thêm rất nhiều và mỗi lần sau đó càng khó hơn.
Một trong những nỗi lo chính của cha mẹ dẫn đến việc ép bé ăn được Viện Nhi Khoa Canada từng chia sẻ trên tập san khoa học Sức khỏe Nhi khoa số 8, dưới dạng Tiêu Điểm Quan Trọng: "Hầu hết cha mẹ đều lo lắng con không tăng cân, hoặc phát triển không đúng chuẩn. Chính nỗi lo này làm họ đi ngược với hiểu biết".
Việc ép con ăn có thể khiến trẻ bị biếng ăn. (Ảnh minh họa)
Ép con ăn dẫu biết là không nên làm, nhưng liệu ai làm được và bao nhiêu cha mẹ nằm trong số cha mẹ đã thực sự nghĩ: “Cần phải làm gì để trẻ ăn một cách tốt nhất và tăng cân khỏe mạnh”.
Dưới đây là 3 bước giúp cha mẹ tìm được sự cân bằng trong hành trình cho bé ăn do chuyên gia dinh dưỡng Anh Nguyễn làm việc tại Anh chia sẻ:
Trong một nghiên cứu kéo dài 14 năm của nhóm TS.Mamun A.A., ĐH Queenland về những suy nghĩ của 2560 cha mẹ về cân nặng và sự tăng cân khỏe mạnh của con cái họ từ lúc sinh, đến giai đoạn ăn dặm, đến 4 tuổi và 14 tuổi. Báo cáo phản ánh khá thực tế điều mà cha mẹ đã thực sự suy nghĩ về tăng trưởng của trẻ và sự tăng trưởng của trẻ trong thực tế có đúng như những gì cha mẹ các bé nghĩ hay không.
Kết quả cho thấy khá thú vị: 50% cha mẹ cho rằng bé tăng trưởng không tốt (kém tăng trưởng), nhưng thực tế theo đánh giá của chuyên gia ở những thời điểm nghiên cứu thì các bé đang tăng trưởng bình thường, thậm chí có nhiều bé có khuynh hướng thừa cân. Điều lợi ích của nghiên cứu là đem đến một cái nhìn trong quản lý hành vi ăn uống và sự hiểu biết tăng cân của trẻ. Thực nghiệm cũng cho thấy lo lắng không tăng cân ảnh hưởng đến cách tác động của cha mẹ trong bữa ăn của trẻ, điều này có thể dẫn đến hành vi ăn uống không tốt sau này.
Lo lắng không tăng cân ảnh hưởng đến cách tác động của cha mẹ trong bữa ăn của trẻ. Ảnh minh họa
Do việc suy nghĩ về tăng cân có thể trở thành ám ảnh của nhiều cha mẹ trong chăm sóc bé, chúng tôi thường hướng dẫn cha mẹ thực hiện theo 3 bước sau đây:
Bước 1: HIỂU CÁCH ĐÁNH GIÁ TĂNG CÂN ĐÚNG
Điều này được thực hiện bằng cách cân đo ít nhất 2 lần và thời gian giãn cách ít nhất là 8 tuần. Thông thường, chúng tôi khuyên cha mẹ theo dõi cân nặng trong 3 lần cân và xem xu hướng trên biểu đồ tăng trưởng của 3 lần này. Nếu trẻ trải qua bệnh (có nhập viện hay không), thời gian giãn cách được khuyên cộng thêm 3-4 tuần, điều này tùy thuộc vào đánh giá của chuyên gia về thời điểm hết bệnh thực sự của trẻ.
Một điều cha mẹ nên biết: Không chịu ăn không có nghĩa là sẽ luôn tồn tại tăng trưởng kém. Trên thực tế, nhiều bé biếng ăn vẫn có thể tăng trưởng ở mức bình thường nếu đánh giá đúng. Hơn nữa, trẻ không chịu ăn nên được hiểu là tạm thời, trừ khi có tác động tâm lý lên hành vi này (Ví dụ như ép bé ăn, dụ bé ăn bằng tivi hoặc điện thoại).
Bước 2: GIỮ TÂM LÝ CÂN BẰNG TRONG BỮA ĂN
Để giúp bé chịu ăn và hứng thú khi ăn, bố mẹ nên giữ 1 trạng thái tâm lý cân bằng trong bữa ăn, tránh la mắng, dọa nạt... Khuyến khích bé tham gia ăn cùng gia đình hoặc cùng với các bé khác (nếu có thể).
Hơn nữa, mẹ cũng nên tránh bỏ lửng chuyện ăn uống của con. Ví dụ: ngày đó mẹ bận việc nên cho con uống sữa bù. Bố mẹ nên cho con ăn đúng bữa để tạo thói quen tốt về ăn uống. Song song đó, nếu bé đang biếng ăn thì có thể giảm khẩu phần đi 30-50% và tăng thêm số lần hoặc những thực phẩm cung cấp thêm năng lượng.
Không nên vì trẻ không tăng cân đều mà cho con ăn thiên lệch về chất đạm, chất béo. (Ảnh minh họa)
Mẹ cũng cần chú ý hơn trong việc cân bằng các chất trong bữa ăn. Không nên vì trẻ không tăng cân đều mà cho con ăn thiên lệch về chất đạm, chất béo. Theo nghiên cứu của Weber, ĐH Munish, Đức, nếu trẻ ăn quá nhiều đạm trong những năm đầu đời, thì sẽ có nguy cơ thừa cân béo phì cao gấp 2.43 lần so với trẻ bình thường. Việc lựa chọn sữa cho con, mẹ cũng cần giữ tâm lý cân bằng. Không nên vì quá nôn nóng muốn con tăng cân nhanh mà chọn sữa có thành phần dinh dưỡng không phù hợp. Phụ huynh nên chọn sữa có Đạm Chất Lượng và hàm lượng các chất phù hợp để con tăng cân khỏe mạnh.
Mẹ cũng có thể luân phiên người cho ăn bé, chia sẻ điều này với bố của bé, ông bà hoặc các thành viên khác trong gia đình. Hãy bắt đầu với bố của bé. Thực tế nhiều ông bố có những kỹ năng đặc biệt để giúp trẻ chịu ăn. Nghiên cứu khảo sát của nhóm Darcy L. Johannsen, ĐH South Dakota State, trên 68 người cha cho thấy: vai trò của người cha cũng quan trọng trong phát triển thực hành hành vi ăn uống của trẻ.
Bước 3: LUÔN DUY TRÌ CHO TRẺ HOẠT ĐỘNG LÀNH MẠNH
Hoạt động vui chơi cùng trẻ sẽ giúp sử dụng và tái nạp năng lượng một cách cân bằng. Lời khuyên là các bé nên hoạt động vui chơi tầm 30 phút/ngày. Những bé quá hiếu động, mẹ có thể giảm thời gian sử dụng năng lượng của trẻ thông qua 1 số hoạt động nhẹ nhàng hơn như tô màu, xếp chữ…
Cần duy trì cho trẻ những hoạt động ngoài trời khỏe mạnh. (Ảnh minh họa)
Lời khuyên:
Cha mẹ được khuyên là đừng quá áp lực vào việc phải làm sao để trẻ tăng cân bằng mọi giá, bởi vì điều này sẽ làm bạn khó có thể đưa đến một cách cho trẻ ăn đúng đắn. Nhớ rằng, biếng ăn hầu hết là tạm thời, nhưng nếu cha mẹ tác động quá nhiều lên tâm lý trẻ lúc ăn (ví dụ như ép trẻ ăn hoặc dụ dỗ trẻ khi ăn) sẽ có thể ảnh hưởng lâu dài đến việc biếng ăn của trẻ. Hãy suy nghĩ những cách làm trẻ có thể hứng thú học được hành vi ăn uống hơn là tìm cách cho trẻ ăn thật nhiều trong từng bữa ăn. Dưới đây là những lời khuyên dành cho cha mẹ:
- Có thể giảm lượng khẩu phần ăn mỗi bữa lên tới 50% và chia nhỏ số bữa ăn thành nhiều bữa hoặc có thể kết hợp thêm một số thực phẩm giàu năng lượng.
- Luân phiên thay đổi việc cho ăn với bố của bé vì cách mà bố cho bé ăn là khác cách của mẹ.
- Duy trì một thói quen sống năng động cho trẻ nhỏ để giúp trẻ sử dụng tốt cơ chế tiêu hóa và tái lập năng lượng. 30 phút vui chơi vận động là được khuyên cho các bé mỗi ngày.
Mời độc giả gửi những video ngộ nghĩnh của các bé trong độ từ 0-10 tuổi kèm thông tin cơ bản về hòm mail: lamme@eva.vn. Ban biên tập sẽ lựa chọn những clip hay nhất để chia sẻ trên chuyên mục Làm mẹ. |