Phép tắc khi ăn uống "ăn trông nồi ngồi trông hướng" là một trong những cách cư xử cha mẹ nào cũng phải dạy con.
Tuần trước, nhóm bạn thân thiết của tôi đã có buổi tụ họp gia đình. Do lâu ngày chưa có cơ hội tụ tập, nên chúng tôi quyết định đặt chỗ tại một nhà hàng có tiếng. Bữa ăn này là cuộc gặp gia đình nên đương nhiên sẽ có cả các ông chồng và các thiên thần nhỏ đáng yêu. Trong bữa ăn, ai cũng khen cu cậu nhà tôi ngoan, ngồi ăn uống tử tế không cần sự trợ giúp của bố mẹ. Tôi cảm thấy vui vẻ vì lời khen đó và tôi càng cảm thán về cách dạy dỗ con cái của gia đình.
Sự thật là, gia đình tôi đều làm trong quân đội, nên vấn đề giáo dục con cái rất được coi trọng và đòi hòi rất cao về cách ứng xử trước mọi người. Chính vì vậy, cu Bon nhà tôi được uốn nắn từ nhỏ, từ cái cơ bản nhất là dạy về nguyên tắc trên bàn ăn.
1.Trước khi và sau ăn phải biết “mời”
Mẹ cần dạy con trước khi ăn cơm, bé phải có lời mời những người lớn tuổi, đó là ông bà, bố mẹ, anh chị em… Đây là phép tắc, lễ nghĩa trên bàn ăn cơ bản và quan trọng mà bé cần học từ khi còn nhỏ.
Muốn trẻ biết cách mời người lớn trước khi ăn thì bạn hãy làm gương. Chính việc cha mẹ mời con cái ăn cơm lại là bài học hiệu quả, bởi trẻ hay bắt chước và mời lại. Đến lúc này, bạn hãy chỉ ra cho trẻ lý do tại sao trước khi ăn phải mời người lớn trước và mời tất cả mọi người. Đó là sự thể hiện tình cảm, sự tôn trọng mà tất cả mọi người đều làm.
Trước mỗi bữa ăn, tôi đều mời bé cùng mọi người trong gia đình ăn cơm. Mới đầu cu cậu chưa biết gì, nên tôi thường dạy khéo con rằng “đứa trẻ ngoan là phải biết mời mọi người ăn cơm”. Khi đã nhân thức rõ được vấn đề, con ngoan ngoãn làm theo như lời mẹ dặn.
Sau khi ăn xong, tôi cũng dạy bé nói “con mời bố mẹ, ông bà ăn cơm, con ăn xong rồi”. Và trước khi con rời bàn ăn, con phải tự giác để gọn bát đũa và thĩa của mình vào một chỗ. Rèn con như vậy, con sẽ có đức tính cẩn thận và gọn gàng.
2. Ngồi ngay ngắn trong khi ăn
Trẻ em thường hiếu động, nên chúng sẽ không chịu ngồi im một chỗ. Chính vì vậy, khi bé có thể ngồi ăn cùng với gia đình, người lớn nên rèn cho trẻ phải ngồi ngay ngắn khi ăn, không được chạy nhảy lung tung, không được nghịch ngợm trên bàn ăn.
Việc dạy cách ăn cho trẻ không hề đơn giản, vì có thể nhiều bé đã quen với được bế đi ăn dạo từ khi còn nhỏ, nên cứ đến bữa là con lại đòi đi. Nhiều bé khi không được đáp ứng nguyện vọng của mình, thường hờn dỗi, lấy đũa nghịch đồ ăn trên bàn. Đây là việc làm không tốt một chút nào, nó ảnh hưởng đến cách cư xử của con nơi đông người.
Cu cậu nhà tôi đã được rèn ăn uống nghiêm chỉnh ngay từ nhỏ, nói không với bế đi ăn rong, con chỉ có thể ăn uống một chỗ, ăn trong thời gian nhất định. Mỗi lần ăn, con phải ngồi tử tế, ăn uống xong xuôi mới được làm việc khác.
Ông bà rất nghiêm khắc trong khoản cư xử trên bàn ăn, nên yêu cầu con cháu cũng phải chú ý. Tôi hiểu được tâm lí bố mẹ nên cũng cố rèn con. Khi ăn, con không được chống tay; không vừa ăn và nói khi miệng còn đầy thức ăn; không nhai tóp tép; cầm bát lên khi gắp thức ăn vào miệng; không nghịch đồ chơi khi ngồi vào bàn….
Tuy cách dạy có hơi nghiêm khắc, nhưng con sẽ rèn được sự tập trung, tránh bị sao nhãng khi đang làm một việc gì đó, và khi con tập trung thì năng xuất và hiệu quả sẽ tăng gấp bội.
Người lớn cần rèn cho con phải biết ngồi ngay ngắn và tử tế trong khi ăn (Ảnh minh họa)
3. Không được “kén cá chọn canh”
Con trẻ thường có nhiều yêu cầu, nếu cha mẹ đều vui vẻ đáp ứng tất cả các mong mỏi đó của con là đã tiếp tay vào việc hại con. Trong việc ăn uống cũng như vậy, có nhiều bé có thể được sướng từ nhỏ, nên hay có nhiều hạch sách bố mẹ, không chịu ăn cái này, phải ăn cái kia. Bố mẹ cần phải chấm dứt ngay tình trạng này của con, nếu không sẽ khiến con quen mui, rùi “có voi đòi tiên”.
Với những món con bị dị ứng, thì tôi sẽ tránh và không cho cháu ăn. Nhưng với những món bình thường, tốt cho sức khỏe, con tỏ thái độ không muốn ăn, tôi sẽ cố giải thích tại sao con nên ăn nó. Nếu nói mà không được, tôi sẽ nấu đi nấu lại món đó nhiều lần, khi không có gì để ăn thì con sẽ bắt buộc phải ăn những món đó.
Mọi người đừng vội trách tôi là người mẹ "độc ác", vì tôi làm vậy chỉ muốn tốt cho con. Nếu con khó ăn, kén cá chọn canh thì đến lúc con đi ăn ngoài, không ai có thể phục vụ hết được theo nhu cầu của con. Con phải tập cách ăn uống lành mạnh.
4. Ăn khi được cho phép
Nhiều trẻ khi nhìn thấy món đồ ăn yêu thích là liền vồ lấy và ăn ngay, không cần biết có được cho phép hay không. Người lớn cần dạy con biết xin phép ý kiến khi làm việc gì đó, không được phép tự tiện; vì nhiều thứ đồ ăn nếu không cẩn thận trẻ ăn phải sẽ nguy hiểm. Đây không chỉ là cách dạy bảo vệ an toàn cho con mà còn dạy con biết suy nghĩ trước khi hành động.
Tôi luôn dặn cu Bon nhà mình, trước khi ăn gì thì phải hỏi ý kiến của bố mẹ hoặc ông bà, không được tự ý ăn. Vì vậy, trước khi ăn gì, con luôn cầm đến và hỏi “mẹ cho con ăn cái này nhé?”, “con ăn cái này được không ba”…., bé ý thức rõ rằng phải được thông qua mới có thể ăn.
Hay đơn giản khi ngồi vào bàn ăn, con phải đợi mọi người ngồi vào bàn, mời người lớn ăn rồi sau đó mới được động bát đũa. Nhất định phải dạy con nhớ “ăn có trên có dưới”, “ ăn trông nồi ngồi trông hướng”
Mỗi gia đình đều có cách dạy con khác nhau, nhưng theo tôi, cha mẹ cần đề cao việc dạy cách ứng xử và hành động của con trên bàn ăn. Với cách dạy này, gia đình tôi không sợ bị xấu hổ khi cho con tham gia vào các bữa ăn đông người.