Chính NSND Thanh Hoa cũng không biết làm sao cô có thể vượt qua mọi sóng gió.
Hà Nội vào những ngày tháng sáu, nắng rực rỡ. Tôi cố tìm quanh Hà Nội để mua được một bó hoa loa kèn còn sót lại của tháng tư để dành tặng cho NSND Thanh Hoa như một lời tri ân của thính giả với một trong những cánh chim không mỏi của nền âm nhạc Việt Nam.
Gần nửa thế kỷ cống hiến giọng ca ngọt ngào của mình cho bạn yêu nhạc, đem tiếng hát của mình đi khắp bốn biển năm châu, Thanh Hoa tự nhận vẫn tươi trẻ hồn nhiên như một đứa trẻ. Thế nhưng đằng sau những nụ cười rạng rỡ, những lời ca say đắm lòng người là một Thanh Hoa rất đời thường với biết bao sóng gió và biến cố trong cuộc sống.
Vượt qua sóng gió như một phép màu
Trong thời điểm sóng gió dư luận xung quanh sự ra đi của người chồng trước là nhạc sĩ tài hoa Phan Lạc Hoa ập lên đầu NSND Thanh Hoa thì sức mạnh nào đã giúp nghệ sĩ vượt qua được cơn bão táp đó? Nghệ sĩ rất chân thật chia sẻ, chính cô cũng không biết làm sao có thể vượt qua tất cả sóng gió. Bây giờ nghĩ lại cô thấy tất cả như một phép màu. Thế nhưng ngay cả trong hoàn cảnh đó, đến cả cái chết cũng đã từng nghĩ đến nhưng cô chưa bao giờ nghĩ đến việc từ bỏ ca hát. Trong hoàn cảnh dồn nén bức bách, song mỗi đêm nhìn hai chị em Huyền Thư và Thái Lữ, cô lại có thêm nghị lực để sống tiếp dù có cay đắng thế nào đi chăng nữa không thể để Thư và Lữ đã mất cha lại mất mẹ. Nhưng sống tiếp thế nào đây? Là ca sĩ cô chỉ có thể đi hát và buộc phải đi hát để có tiền nuôi con.
NSND Thanh Hoa và nghệ sĩ Tôn Thất Lợi.
Đúng vào ngày giỗ trăm ngày của chồng, Thanh Hoa có buổi biểu diễn trở lại đầu tiên. Sự trở lại này hiển nhiên không dễ dàng, bởi đêm đó tại rạp Công nhân có không ít khán giả đến vì tò mò, hiếu kỳ vì sự trở lại của cô. Cô cất lên tiếng hát trong tiếng xì xầm của rất nhiều khán giả, thế nhưng khi bài hát cuối cùng kết thúc (Thanh Hoa hát đúng 3 bài đã hát trong đêm cuối trước khi nhạc sĩ Phan Lạc Hoa mất) thì cả khán phòng nổ tung trong tiếng vỗ tay. Khi được hỏi lúc đó cô cảm thấy như thế nào, NSND Thanh Hoa cho biết: Ngay sau khi vào trong cánh gà, cô đã ngất xỉu làm cho cả đoàn nhốn nháo một phen.
Thế mới biết đằng sau sự vững vàng bản lĩnh trên sân khấu là một Thanh Hoa trong tột cùng nỗi đau, nỗi đau tột cùng ấy đã quật ngã người đàn bà tuổi 30 hoàn toàn khỏe mạnh, yêu thương cuộc sống. Và như Nghệ sĩ Thanh Hoa chia sẻ mỗi nghệ sĩ đều cần cái cô đơn, khắc khoải trong chính trái tim mình. Cảm xúc là thứ nghệ sĩ không thể vay mượn được. Và muốn tôn trọng và yêu quý người nghệ sĩ nhất thì hãy để người nghệ sĩ cô đơn.
Bước qua sóng gió một cách bình thản, nhưng nếu Thanh Hoa không biết gặm nhấm nỗi đau, nỗi cô đơn và cái khắc khoải của mình thì có lẽ cô cũng không thể biết yêu thương và trân trọng cuộc sống…Suốt buổi trò chuyện, NSND Thanh Hoa luôn nói về văn hóa cội nguồn, đó chính là điều mà các ca sỹ trẻ hiện nay còn thiếu và cô cũng rất trăn trở. Với kinh nghiệm và niềm yêu vô bờ bến dành cho âm nhạc truyền thống cô luôn tin và sẵn sàng làm tất cả từ những điều nhỏ nhất để học trò của mình luôn vững vàng trên con đường ca hát, tất cả được khẳng định bằng những thành công của các ca sỹ trẻ có tiếng trong dòng nhạc chính thống hiện nay.
Nghệ sĩ đã rất tự hào khi nhắc về họ… và không ngần ngại khi nói rằng sẽ dành trọn đời cho nghiệp hát. Hãy sống, làm việc và yêu một cách thực sự. Chính vì thế mà cô tự nhận cả đời mình chỉ có một sự thủy chung duy nhất dành cho ca hát. Ai trong chúng ta cũng tin vào điều đó, một người nghệ sỹ chỉ biết lầm lũi lao động và cống hiến…
NSND Thanh Hoa vẫn tự tin trên sân khấu.
Thuyền tình bền vững
Tự nhận mình là người đàn bà đa tình, đa sầu, đa cảm thậm chí cả thèm chóng chán, thế nhưng đã hơn 30 năm trôi qua kể từ ngày nghệ sĩ Thanh Hoa bước lên một con thuyền tình khác, cuộc sống của cô giờ hạnh phúc và viên mãn. Người đàn ông đã cùng cô bước trên con đường đó chính là nghệ sĩ xiếc tài ba Tôn Thất Lợi. Người đã đến bên nghệ sĩ Thanh Hoa khi dường như cả thế giới quay lưng với cô, người đã bị cuốn vào cơn bão dư luận một thời.
Người mà dư luận lúc bấy giờ đặt nhiều hoài nghi và dự đoán ngắn ngủi về cuộc hôn nhân với Thanh Hoa. Thế nhưng như một câu trả lời đơn giản, thích đáng và chân thành, cuộc hôn nhân ấy đã trải qua 30 năm, thuyền tình đã neo bờ hạnh phúc. Chàng trai gốc Huế hào hoa năm nào nay đã trở thành ông nội ông ngoại.
Để chèo lái một gia đình với nhiều mối quan hệ phức tạp đã khó, nhưng với gia đình nghệ sĩ Thanh Hoa thì điều này còn khó hơn gấp bội. Bởi đây là một gia đình nghệ sĩ rất đa tài, nổi tiếng. Con gái Phan Huyền Thư là một nhà thơ, một nhà biên kịch, đạo diễn có tài và rất cá tính, con trai Tôn Thất Sơn là một ca sĩ đầy triển vọng. Không những thế, khi nghệ sĩ Tôn Thất Lợi chỉ hơn con gái Phan Huyền Thư đúng 16 tuổi (nghệ sĩ xiếc Tôn Thất Lợi kém nghệ sĩ Thanh Hoa 6 tuổi) vì vậy hẳn phải có một sự nỗ lực lớn của tất cả mọi người mới có thể neo con thuyền gia đình vào bến bờ hạnh phúc suốt những năm tháng qua.
Khi được hỏi điều gì đã kết dính trong gia đình, NSND Thanh Hoa trả lời: “Có lẽ bởi vì mọi người trong nhà tôi đều rất tôn trọng tài năng của nhau, nhưng quan trong hơn là chịu được những thói hư tật xấu của nhau”. Không những thế, cô còn khoe, Huyền Thư, Thái Lữ rất yêu ba Lợi và thậm chí còn suốt ngày kêu mẹ không được bắt nạt ba. Đi đâu về Thư cũng mua quà cho ba rất chu đáo khi thì áo, khi khi cavat, khi thì rượu…
Vợ chồng NSND Thanh Hoa và con trai.
Cô bảo, nhiều khi cô hỏi sao con không mua túi xách cho mẹ, hay áo cũng được, Thư bảo “Mẹ nhiều lắm rồi, túi xách và trang phục diễn cả mấy trăm thứ rồi, con chỉ mua cho ba thôi”. Và Thư luôn nhắc khi nghệ sĩ Thanh Hoa định mua một đồ vật gì đó mà chưa hỏi qua ý kiến của ba. Còn ba Lợi thì yêu thương chăm lo cho Thư và Lữ từ tấm bé. Chú chưa bao giờ có một sự phân biệt nào giữa Thư, Thái Lữ hay Sơn. Mỗi lần đi công tác về, chú thường chuẩn bị quà đầy đủ cho cả hai cô con gái và con trai.
Chính người nghệ sĩ ấy đã lấy tấm chân tình và sự yêu thương của mình để chèo lái gia đình vượt bao phen sóng gió. Để đến nay vào đêm 30, cả đại gia đình nghệ sĩ ấy vẫn tập trung đông đủ để cùng nhau đón gia thừa. Thói quen ấy đã duy trì hơn 20 năm nay vẫn không bao giờ bỏ. Không những thế mỗi năm cả đại gia đình nghệ sĩ này thường dành cho nhau một khoảng thời gian nhất định (thường là 1 tuần) để du lịch cùng nhau. Chính những thói quen ấy đã kéo tất cả mọi người trở nên gần nhau hơn.
Đã hơn 30 năm trôi qua với cuộc hôn nhân thứ hai, Nghệ sĩ nhân dân Thanh Hoa rất yên ấm với cuộc sống gia đình. Song có thời gian cô lại cùng con trai Tôn Thất Sơn dành thời gian cho các cuộc từ thiện đem tiếng hát đến bệnh viện. Với hơn 500 ca khúc, và biết bao nhiêu chuyến lưu diễn NSND Thanh Hoa đã cống hiến cả cuộc đời mình cho nền âm nhạc nước nhà và cánh chim ấy dường như chưa bao giờ mỏi. Đó là câu trả lời đầy chân thành và yêu thương mà Thanh Hoa trả lời cho tất cả những nghi vấn của dư luận suốt những năm tháng qua. Lời nhắn nhủ cô nói với chúng tôi trước khi ra về là một khi đã là quá khứ, thì xin hãy để quá khứ ngủ yên và cho chính cô một khắc khoải để cô có thể trẻ được, hồn nhiên được và yêu thương được tất cả mọi người.
