Chứng từ giao dịch khi mua bán xăng theo lộ trình sẽ trở thành chứng cứ pháp lý bảo vệ người tiêu dùng.
Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã công bố kết quả nghiên cứu lắp đặt thiết bị cấp hóa đơn cho khách hàng tại các cây xăng nhằm chống gian lận để tới đây trình UBND TP chính thức triển khai.
Năm 2012, việc này cũng đã được thử nghiệm ở một vài cây xăng nhưng không mấy ai mặn mà.
DN lẫn NTD không mặn mà
Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM từng thực hiện thí điểm in chứng từ giao dịch (tạm gọi là hóa đơn) vào năm 2012 ở một vài cây xăng nhưng không mấy ai mặn mà.
Thiết bị cấp hóa đơn ngày ấy đã gặp một số hạn chế khiến chi phí đầu vào của doanh nghiệp (DN) tăng.
Để hạn chế những khuyết điểm của lần thử nghiệm trước, lần này nhóm nghiên cứu của Sở Khoa học và Công nghệ đề xuất giải pháp thiết bị in tự động chứng từ bằng thiết bị ngoại biên. Thiết bị được lấy xung từ bộ phận đo lường để in chứng từ mà không can thiệp trực tiếp vào hệ thống điều khiển của trụ bơm.
Theo đánh giá của nhóm nghiên cứu, thiết bị này sẽ giảm chi phí cho DN do không phải thay toàn bộ chỉ thị điện. Khi bơm xăng tự động sai số giữa chứng từ và đồng hồ lớn nhất chỉ là 500 đồng.
NTD ngập ngừng khi lần đầu tiên nhận hóa đơn mua xăng (Ảnh chụp tại cây xăng trên đường Lý Thường Kiệt, thử nghiệm in hóa đơn xăng năm 2012): Ảnh: TÚ UYÊN
Được biết so với thiết bị in hóa đơn tự động lần trước, chi phí giảm còn 8,5 triệu đồng/thiết bị. Tuy nhiên, qua quá trình thử nghiệm, người tiêu dùng (NTD) chưa quan tâm đến việc nhận hóa đơn mua xăng. Có tình trạng người dân đi thu gom hóa đơn, yêu cầu cửa hàng xuất hóa đơn tài chính để trục lợi.
Do vậy, DN đề xuất khi triển khai trên thực tế cũng cần có lộ trình. Chẳng hạn ban đầu cơ quan quản lý cho DN lắp đặt một cây xăng vài vòi bơm, sau sáu tháng hoặc một năm sẽ thực hiện đồng bộ các vòi bơm. Như vậy DN không phải bỏ ra một lần quá nhiều chi phí.
Hóa đơn chỉ là chứng cứ có sự mua bán
Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cho biết nội dung của chứng từ gồm tên, địa chỉ cửa hàng xăng dầu, số lượng đơn giá, tổng tiền, thời gian, ngày bơm xăng… Với những thông tin trên phiếu mua xăng như vậy, nếu NTD gặp vấn đề trong chất lượng xăng họ có đòi được quyền lợi hay không?
Luật sư Nguyễn Minh Hương, Trưởng văn phòng luật sư A Hòa, cho biết phiếu mua xăng như trên chỉ là chứng cứ chứng minh có sự mua bán chứ không đủ cơ sở pháp lý để NTD đòi quyền lợi khi có sự cố xảy ra. Vì trên chứng từ không có thông tin liên quan đến phương tiện, không chứng minh được rằng chiếc xe A này đã từng đổ xăng ở cây xăng B nào đó.
Theo bà Hương, việc quy từ phiếu này ra hóa đơn VAT cũng sẽ là kẽ hở, ngay cả NTD cũng có thể lợi dụng. Hóa đơn chỉ thể hiện việc mua xăng. Tuy nhiên, người dùng còn có thể mua xăng vì các mục đích khác, nếu gặp cháy nổ không ai lưu mẫu để mang đi kiểm định nên cũng không thể là chứng cứ chắc chắn.
Các DN xăng dầu đều cho rằng hóa đơn là giấy xác nhận giữa người mua và người bán. Tuy nhiên, cửa hàng có camera giám sát sẽ là một phần cơ sở để xác minh có sự trao đổi mua bán.
Ông Nguyễn Văn Hà, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng TP.HCM, cũng xác nhận phiếu mua xăng như nhóm nghiên cứu đề ra chỉ là chứng từ giao dịch chứ chưa phải là cơ sở pháp lý. Do đó khi hoàn thiện theo lộ trình sẽ đề xuất giải pháp nào đó để hóa đơn trở thành một chứng cứ pháp lý đảm bảo quyền lợi cho NTD.
Chờ ban hành thành quy định Nhóm nghiên cứu sẽ báo cáo kết quả thử nghiệm lên UBND TP.HCM và Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng. Sau đó mới đề xuất thực hiện phương án nào… Khi có quy định chính thức từ tổng cục mới áp dụng. Ông NGUYỄN VĂN HÀ, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng TP.HCM Ủng hộ việc mua xăng có hóa đơn Mặc dù theo quy định mua bán hàng hóa phải có hóa đơn, chứng từ nhưng NTD lâu nay không quan tâm để đòi hỏi quyền lợi của mình. Nếu áp dụng việc mua bán xăng có hóa đơn là cách đi vào quỹ đạo pháp luật, tái lập kỷ cương dù có muộn màng. Cửa hàng xăng có trách nhiệm cung cấp hóa đơn chứng từ khi bán xăng cho NTD. Đây là điều cần làm không chỉ riêng trong xăng dầu. Luật gia Phan Thị Việt Thu, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ NTD TP.HCM Năm 2012 Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM lắp thí điểm thiết bị cấp hóa đơn ở một số cây xăng. Tại thời điểm đó, ghi nhận cho thấy phần lớn người dân đều không biết mình có quyền yêu cầu cây xăng cung cấp hóa đơn. Nếu có yêu cầu, họ sẽ nhận được hóa đơn mua xăng. Song đọc xong thông tin họ vứt hóa đơn đi. |