Trên bàn thờ gia tiên nào của người Việt cũng có những đồ vật cơ bản nhưng không phải ai cũng biết cách bài trí các đồ vật này. Dưới đây là những hướng dẫn về cách đặt từng đồ vật trên bàn thờ gia tiên để bạn tham khảo.
Bát hương
Đồ vật quan trọng nhất của bàn thờ là bát hương. Nó được ví như ngôi nhà để các cụ trong gia đình đi về vậy. Bát hương trên bàn thờ có nhiều cách đặt và thờ khác nhau, nhưng theo Thông thư gia bảo của chi phái họ Nguyễn Chính Tộc hương thôn Trà Khê thì bát hương trên ban thờ thường ứng với các số lẻ: 3 – 7 – 12 vì Người sống trải qua: Sinh – Lão – Bệnh – Tử sau khi mất đi thì ứng với: Quỷ – Khốc – Linh – Thính tức là: mất đi hồn lìa khỏi xác thành Quỷ, chết giờ tốt không bị hung thần, chết giờ xấu bị hung thần giữ xác, sau khi chết đi nhờ tiếng Khóc (Khốc) sự thờ cúng của con cháu mà thành Linh thiêng (Linh) và hết tuần 49 rồi hết 100 ngày vong sạch sẽ được đưa vào chùa tụng kinh, nghe kinh mà cứu rỗi siêu thoát nên Thính. Bát hương cũng ứng với chữ như thế.
Bát hương nên mua đồ bát hương Bát tràng, đẹp, bền mà có thổ không nên dùng bát hương Tàu. Tối kỵ dùng bát hương màu vàng thờ gia tiên vì màu vàng là màu hoàng đế chỉ dành để thờ quan, thần hoặc các vị thời trước có tước vị trong hoàng tộc.
Trong bát hương nên dùng tro sạch đốt từ rơm rạ thơm phủ đầy lòng bát hương.
Quan trọng nhất trong bát hương là cốt bát hương. Cốt bát hương gồm 01 túi giấy nhỏ có ghi tên tuổi, năm mất, nơi mất và những câu thần chú + chỉ ngũ sắc do thày phù thủy thụ lý vào – như sổ đỏ của người trần giới.
Cây vàng khối
Cây vàng khối là vàng mã có đủ 5 màu dành cho bàn thờ gia tiên. Nên dùng màu xanh, đỏ, mua về bọc băng dính lại cẩn thận (băng dính trắng để thờ được lâu) và cây đặt bên trái bát hương (tính theo hướng bàn thờ) phải cao hơn cây bên phải vì: Tả Thanh Long (cây màu xanh ) – Hữu bạch Hổ. Người xưa có câu ca rằng: Thà cho Long cao ngàn trượng chứ không để hổ ngẩng cao đầu.
Lọ lộc bình
Thường bàn thờ gia tiên có 1 lọ để cắm hoa vào ngày mùng 1 và ngày 15 âm hàng tháng. Vào ngày thường, lọ này để không không, nên người xưa gọi là độc bình. Ngày nay, người hiện đại mua 02 lọ thờ đối xứng hai bên trên bàn thờ là không đúng. Nếu muốn mua 02 lọ chỉ để chơi trong nhà chứ không nên đặt lên bàn thờ. Lọ độc bình thường đặt bên tay trái (hướng đông) theo quan niệm: đông bình tây quả.
Giá nến
Nên mua giá nến làm bằng đồng hoặc gỗ, tốt nhất là bằng đồng.
Khay cốc đựng nước thờ
Nước thanh tịnh được thay vào mỗi lần thắp hương: nén nhang chén nước.
Lọ đựng hương
Lọ đựng hương được đặt bên phải bàn thờ, nên mua loại được làm bằng gốm.
Tùy theo kinh tế của gia chủ có những vật thờ khác nhau nhưng nhất thiết trên ban thờ phải đảm bảo 5 yếu tố: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ.
- Kim: Là giá nến
- Mộc: Là bàn thờ, ngai hoặc giá nến, bài vị
- Thủy: Là bình, chai nước, chén nước thờ.
- Hỏa: Là ngọn đèn dầu hoặc nến thờ trên ban thờ và là hương khi thắp lên.
- Thổ: là bát hương làm từ đất sét nung lên (bát hương Bát Tràng).
Bàn thờ gia tiên hay bất kì bàn thờ nào cũng vậy tùy những điều kiện và thời kỳ khác nhau thì giá trị vật chất của những vật thờ khác nhau nhưng một bàn thờ đúng luôn phải tuôn thủ những quy định trên.
Ngoài ra, bạn cần lưu ý là toàn bộ đồ vật bàn thờ mua mới đều phải được bao sái cẩn thận. Nếu không biết cách bao sái thì phải hỏi ý kiến của chuyên gia.
4 đồ vật không được đặt trên bàn thờ gia tiên Hoa giả Dẫu biết rằng chưng hoa giả vừa tiết kiệm chi phí, hoa luôn tươi tắn và không phải mất công thay nước, thế nhưng các chuyên gia phong thủy luôn khuyên bạn phải chưng hoa tươi thật. Dù có đắt hơn hoa giả đôi chút, nhưng hoa thật thể hiện được sự chân thành của bạn. Ngoài ra, khi hoa đã héo bạn nên bỏ ngay, bởi nếu để hoa giả, hoa khô trên bàn thờ sẽ khiến gia chủ gặp nhiều xui xẻo, gia đình hay gây gổ cãi cọ nhau. Trái cây giả Cũng giống như hoa, trái cây bạn cũng nên cúng trái cây tươi để ông bà tổ tiên có thể "ăn hương ăn hoa", hưởng lộc con cháu gửi. Nếu bạn gửi lộc giả thì người đã khuất không nhận được. Cành vàng lá ngọc/ đồ lễ ở chùa chiền Ông Nguyễn Quang (chuyên gia trang Tử vi lý số Việt) cũng cho rằng, bàn thờ là nơi tâm linh, thanh tịnh nên những cành vàng lá ngọc không nên đặt lên. Những thứ cành vàng lá ngọc có nhiều điều khó nói như: Bày bán chỗ có sạch không, cất giữ thế nào, có bị ô uế hay không… “Không nên đi bất cứ đến chùa chiền, đền phủ nào cũng xin lộc về đặt lên bàn thờ, cũng không nên tùy tiện đặt các thứ đó lên bàn thờ. Muốn trưng thì cần biết rõ gốc tích của nó”, ông Quang nói. Không dùng cát để bỏ vào trong bát hương Tuyệt đối không dùng cát để thay cho tro ở trong bát hương. Bởi việc này sẽ khiến cho gia đình lục đục, gặp những điều không may mắn. Bát hương phải được bốc bằng tro sạch, được đốt từ rơm nếp hoặc rơm tẻ sạch, sàng, lọc kỹ để bỏ đi những tạp chất. |
Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo