Các chuyên gia gợi ý nguyên tắc "ABC" giúp trẻ rèn luyện trí thông minh tốt hơn, trước khi đặt được 6 tuổi.
Một nghiên cứu nổi tiếng tại Harvard đã khám phá về sự ảnh hưởng của môi trường sống đối với trẻ sơ sinh. Nghiên cứu này tập trung vào hai nhóm trẻ sơ sinh khác nhau. Một nhóm được đặt trong một căn phòng trống với tường trắng, trong khi nhóm còn lại được đặt trong một căn phòng có y tá chăm sóc và âm nhạc.
Kết quả cho thấy sau vài tháng, nhóm trẻ sơ sinh ở căn phòng thứ hai có mức độ thông minh cao hơn so với nhóm ở căn phòng thứ nhất.
Điều này minh chứng rõ ràng rằng mặc dù gen di truyền từ bố mẹ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí tuệ của trẻ, nhưng môi trường xung quanh cũng có tác động lớn. Nghiên cứu này nhấn mạnh rằng, trí tuệ có thể được hình thành và phát triển thông qua cả yếu tố bẩm sinh, cũng như được nuôi dưỡng từ môi trường xã hội.
Vai trò của bố mẹ trong việc giáo dục con cái là vô cùng quan trọng, cần nhận thức được "thời kỳ vàng" phát triển trí não của trẻ là rất ngắn, nếu bỏ qua giai đoạn này, sẽ bỏ lỡ cơ hội rèn luyện cho trẻ.
James Heckman, người đoạt giải Nobel về kinh tế, đã chỉ ra rằng việc giáo dục trẻ em từ 0 đến 6 tuổi mang lại lợi tức đầu tư cao nhất, có thể vượt qua mọi giai đoạn khác.
Lý do là vì số lượng kết nối thần kinh trong não của trẻ đạt đỉnh cao vào khoảng 6 tuổi, và khoảng 80% quá trình phát triển não bộ của trẻ hoàn thành trước khi trẻ đạt 6 tuổi. Khi trẻ đến khoảng 13 tuổi, mức độ thông minh (IQ) của trẻ gần như ổn định. Khi trẻ đạt 15 tuổi, sự phát triển trí não cơ bản khá khó thay đổi.
Do đó, để trẻ thông minh hơn, bố mẹ cần tận dụng thời kỳ vàng trong quá trình phát triển trí não của con. Thời kỳ vàng quan trọng nhất để phát triển trí não của trẻ diễn ra trước khi trẻ đạt 6 tuổi, và tiếp tục phát triển từ 6 đến 13 tuổi, mặc dù hơi muộn nhưng vẫn khá hiệu quả.
Các chuyên gia cho biết, để làm được điều này, bố mẹ có thể áp dụng quy tắc “ABC”, đây là phương pháp mới nhưng khá hiệu quả.
A: Rèn luyện và nâng cao khả năng tập trung của trẻ
Trí thông minh của trẻ có liên quan đến khả năng tập trung, suy nghĩ, quan sát. Ở trẻ nhỏ, Khả năng tập trung là khó rèn luyện nhất, bởi hầu hết trẻ em đều hoạt bát và năng động, thích nắm bắt đồ vật và khó tập trung trong thời gian dài.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trẻ em có khả năng chú ý từ khoảng 1 tuổi. Vì vậy, nếu muốn tập trung vào việc phát triển khả năng chú ý và nâng cao chỉ số IQ của trẻ, bố nên bắt đầu từ khi trẻ còn rất nhỏ, càng sớm càng tốt.
Ví dụ, khi bố mẹ và con chơi với một chiếc chuông, mẹ có thể nhẹ nhàng gọi tên con và chỉ vào chuông. Khi mắt của trẻ rời sự chú ý khỏi chiếc chuông, mẹ có thể lắc nhẹ để thu hút lại sự chú ý của trẻ.
Ngoài việc thu hút sự chú ý của trẻ thông qua các trò chơi hàng ngày, mẹ cũng có thể phát triển trí não của con một cách chủ động. Điều này có thể giúp tăng cường khả năng chú ý và cải thiện chỉ số IQ hiệu quả hơn.
Ví dụ, thường xuyên cho trẻ xem các bức tranh, khi trẻ nhìn thấy một bức tranh đa màu sắc, trẻ có thể sử dụng trí tưởng tượng của mình để liên kết nội dung câu chuyện. Trong quá trình này, khả năng chú ý của trẻ sẽ được cải thiện đáng kể, trí não cũng được phát triển và trở nên thông minh hơn.
Trí thông minh của trẻ có liên quan đến khả năng tập trung, suy nghĩ, quan sát.
B: Thiết lập kết nối giữa bố mẹ và con cái
Theo tâm lý học, sự phát triển nhận thức của trẻ ảnh hưởng từ những mối quan hệ thân thiết. Một môi trường gia đình đầy tình yêu thương, chăm sóc tốt giữa bố mẹ và con cái, có thể khuyến khích sự hứng thú của trẻ trong việc nâng cao khả năng học tập, đóng góp vào sự phát triển trí thông minh.
Bố mẹ có thể tạo điều kiện để cùng con tham gia vào nhiều trò chơi hơn, giảm bớt việc la mắng, duy trì sự ổn định trong cảm xúc. Khi có một môi trường gia đình hòa thuận, sự phát triển trí tuệ của trẻ sẽ được cải thiện một cách tốt hơn.
Việc chơi cùng nhau không chỉ tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ, mà còn giúp xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa bố mẹ và con. Khi bố mẹ dành thời gian chơi cùng, trẻ cảm thấy được quan tâm và yêu thương, điều này tạo động lực cho trẻ muốn học hỏi và khám phá thế giới xung quanh.
Ngoài ra, việc giảm bớt việc la mắng và duy trì sự ổn định trong cảm xúc cũng rất quan trọng. Khi trẻ cảm nhận được sự ổn định, an toàn trong gia đình, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển trí tuệ. Trẻ sẽ dễ dàng tập trung vào việc học và khám phá, không mắc phải những căng thẳng hay áp lực không cần thiết.
Việc chơi cùng nhau không chỉ tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ, mà còn giúp xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa bố mẹ và con.
C: Nâng cao kỹ năng giao tiếp của trẻ
Để đạt được mục tiêu này, bố mẹ cần tiến hành việc rèn luyện một cách có chủ đích và tương tác thông minh với con. Khi chơi trò chơi hoặc trò chuyện với con, bố mẹ nên định hướng con suy nghĩ sâu sắc trước khi nói ra ý kiến của mình. Điều này có thể giúp nâng cao kỹ năng giao tiếp của con, cải thiện chỉ số IQ lẫn EQ tốt hơn.
Một phương pháp học hiệu quả, là cho trẻ kể lại bố mẹ nghe những kiến thức mà mình đã được học. Đây chính là nguyên tắc của phương pháp học Feynman. Bằng cách này, có thể giúp cải thiện khả năng ghi nhớ, phát triển trí não, nâng cao trí thông minh, rèn luyện kỹ năng giao tiếp. Với một hành động nhỏ, nhưng có thể đạt được nhiều mục tiêu cùng lúc.
Bố mẹ cũng có thể hỏi trẻ về một ngày đã qua, những điều quan tâm và những gì đã xảy ra trong cuộc sống của con. Khuyến khích trẻ thể hiện ý kiến, suy nghĩ của mình và hãy lắng nghe một cách chân thành, tôn trọng.
Hay khuyến khích trẻ tham gia vào các vai diễn và tạo ra các tình huống giao tiếp khác nhau để trẻ có cơ hội thực hành, cải thiện kỹ năng giao tiếp. Bó mẹ cũng có thể sử dụng các trò chơi từ vựng, câu hỏi để mở rộng vốn từ của trẻ.
Hay khuyến khích trẻ tham gia vào các vai diễn và tạo ra các tình huống giao tiếp khác nhau để trẻ có cơ hội thực hành, cải thiện kỹ năng giao tiếp.
