Các chuyên gia giải thích để trẻ khỏi bất ngờ khi vô tình nhìn thấy bố mẹ khỏa thân, hãy bắt đầu giáo dục con từ 3 khía cạnh quan trọng sau đây.
Nhiều bậc bố mẹ có thể liên tưởng đến cuộc đấu tranh với các sắc thái khác nhau trong gia đình, đặc biệt là khi con cái nhìn thấy bố hoặc mẹ khỏa thân.
Paul Abramson, giáo sư tại UCLA, chuyên về vấn đề giáo dục giới tính cho biết “Không có gì sai khi khỏa thân với các thành viên trong gia đình bạn. Một nghiên cứu còn cho thấy việc nhìn thấy bố mẹ khoả thân chưa có tác động có hại nào đối với trẻ em từ 3 đến 6 tuổi.
Nhưng nó vẫn có thể là một chủ đề khó giải quyết đối với bất kỳ bậc bố mẹ nào, đặc biệt là khi con họ bắt đầu lớn hơn. Các chuyên gia giải thích để trẻ khỏi bất ngờ khi vô tình nhìn thấy bố mẹ khỏa thân, hãy bắt đầu giáo dục con từ 3 khía cạnh quan trọng sau đây.
Đặt ranh giới xung quanh việc khoả thân cho trẻ
Lựa chọn khỏa thân trong nhà thực sự phụ thuộc vào bố mẹ. Nhưng các chuyên gia cho rằng điều quan trọng là phải đặt ra một số quy tắc cơ bản.
Amy Lang, một nhà giáo dục sức khỏe ở Seattle, Washington khuyên bố mẹ rằng, nên đặt ranh giới cho trẻ và giải thích về việc bố mẹ hay con cái muốn khỏa thân trong nhà của mình, hãy nói với con rằng cách sống và sinh hoạt của mỗi gia đình khác nhau, con cần phải mặc quần áo khi có người khác ở xung quanh vì khách có thể không thoải mái với nó.
Nếu trẻ vô tình nhìn thấy bố mẹ khỏa thân, hãy bình tĩnh xử lý tình huống một cách tốt nhất.
Lưu ý rằng không phải tất cả mọi người trong gia đình đều cảm thấy thoải mái với việc khoả thân. Aaron Pross, một người bố của ba cô gái cho biết rằng, anh nhận thấy rằng bản thân bắt đầu che đậy nhiều hơn và rời khỏi phòng để thay đồ khi đứa lớn nhất của anh ấy bước vào tuổi 4.
Chuyên gia Amy Lang cũng nói thêm, "Nếu bố mẹ cảm thấy thoải mái khi khỏa thân trước mặt bọn trẻ, hãy khỏa thân. Nếu không, hãy mặc quần áo vào, miễn là thông điệp đó là về quyền riêng tư và không phải là sự xấu hổ, bối rối hay bất cứ điều gì tiêu cực."
Cởi mở để trả lời các câu hỏi
Khi trẻ lên 3 tuổi, con bắt đầu tò mò về cơ thể của mình, xem cơ thể trông như thế nào và hoạt động của chúng như thế nào. Điều đó áp dụng cho ngón chân, bụng và mũi, nhưng cũng áp dụng cho các bộ phận cơ thể thường được che bởi đồ lót hoặc áo tắm. Khi trẻ nhìn thấy một cơ thể trần truồng, dù là cố ý hay tình cờ, trẻ sẽ tự nhiên có thắc mắc.
Bà mẹ California, Martha Shaughnessy, nhận thấy rằng các cậu con trai của cô, ở độ tuổi 4 và 6, trở nên tò mò khi lớn hơn. Các câu hỏi bao gồm tại sao một số cơ thể có lông đến lý do tại sao một số người có dương vật và những người khác thì không.
Shaughnessy nói: “Chúng tôi cảm thấy đó là một cách tốt để làm sáng tỏ và giải thích các cơ quan khi câu hỏi xảy ra thay vì phải giới thiệu chính thức hơn sau này".
Hãy cởi mở để trả lời các câu hỏi của trẻ bề vấn đề giới tính, để trẻ tiếp nhận việc vô tình nhìn thấy người khác khỏa thân một cách thoải mái hơn.
Trong trường hợp này, giáo sư Amy Lang nói rằng, giữ bình tĩnh và trả lời mọi câu hỏi thực tế là một cách tiếp cận tích cực, nếu bố mẹ không hài lòng với bất kỳ câu hỏi nào, trẻ sẽ có nhiều khả năng tự mình tìm hiểu.
Không ít trường hợp trẻ tự mình tìm hiểu và để lại một số tác động tiêu cực, đó là lý do tại sao có những cuộc trò chuyện sớm hơn là một ý kiến hay.
Aviva Braun, LCSW, một nhân viên xã hội có trụ sở tại New York, chuyên về hình ảnh cơ thể cho biết: “Chúng ta phải bắt đầu dạy những đứa trẻ ngay từ khi còn nhỏ rằng bản chất mỗi người không hoàn hảo và cơ thể chúng ta trải qua những thay đổi và chuyển đổi.
Nhưng hãy thử và giữ các câu trả lời phù hợp với lứa tuổi và không đi vào chi tiết hơn mức cần thiết vào thời điểm đó. Bố mẹ lưu ý không nên tạo ra cuộc trò chuyện căng thẳng, hãy giữ cho nó nhẹ nhàng và đưa ra một câu trả lời thẳng thắn.
Chú ý đến cảm xúc của con
Bất kể quan điểm là gì bố mẹ cũng hãy lưu ý rằng thái độ của con đối với việc nhìn thấy bố mẹ khoả thân trong gia đình có thể thay đổi khi con lớn hơn. Alan Kazdin, Tiến sĩ, Giám đốc Trung tâm Nuôi dạy con cái Yale ở New Haven, Connecticut, cho biết: “Bài học chung cho phần lớn việc nuôi dạy con cái là đứa trẻ thường là một người hướng dẫn thực sự tốt.
Con có thể bắt đầu đóng cửa phòng ngủ khi trẻ thay đồ hoặc quay lưng về phía bố mẹ khi mặc quần áo. Bố mẹ cũng nên kiểm tra định kỳ với con mình để đảm bảo rằng trẻ vẫn ổn với việc nhìn thấy bố mẹ khỏa thân. Đặc biệt là khi trẻ gần đến tuổi dậy thì, thường vào khoảng 10 tuổi. Bởi đó là thời điểm rất dễ bị tổn thương khi cơ thể trẻ em bắt đầu thay đổi.
Trước câu hỏi bố mẹ có nên khỏa thân trước mặt con, Tiến sĩ tâm lý Kiều Thị Thanh Trà đã gợi ý cách xử lý phù hợp cho bố mẹ.
Tiến sĩ tâm lý Kiều Thị Thanh Trà, Trường Đại học Sư phạm Tp.HCM.
Nhiều bố mẹ chọn cách tắm chung với con theo chuyên gia việc làm này có nên không?
Ở một vài thời điểm nào đó trong quá trình lớn lên của mình, trẻ có thể nhìn thấy mẹ (hoặc bố) khoả thân. Đó có thể là khi người mẹ cho con bú hoặc khi tắm chung với con hoặc trẻ đột nhiên xông vào khi bố, mẹ đang thay quần áo hoặc đang tắm.
TS. Dawn Huebner – tác giả quyển sách “What to Do When You Worry Too Much” cho rằng “Khoả thân giữa bố mẹ và con cái là chấp nhận được miễn là cả hai đều cảm thấy thoải mái.
Tuy nhiên, bố mẹ cần phải chú ý đến bất kỳ sự thay đổi nào (nếu có) liên quan đến sự thoải mái đó để cân nhắc việc có nên tiếp tục hay không”.
Bên cạnh đó, yếu tố văn hoá cũng cần được cân nhắc, bởi ở một số nền văn hoá, việc tắm chung trong các gia đình là điều phổ biến nhưng ở một số nền văn hoá khác thì không.
Một số trường hợp khác bố mẹ khỏa thân để dạy con về giáo dục giới tính, chuyên gia nghĩ sao về phương pháp này, độ tuổi nào là phù hợp để áp dụng?
Như đã nhấn mạnh, việc bố mẹ khoả thân trước mặt con cái trong một số tình huống, dù với bất kỳ mục đích gì, đều cần cân nhắc sự thoải mái từ cả hai phía. Thông thường, trước 2 tuổi, trẻ gần như chưa thể phân biệt hoặc nhận ra bất kỳ sự khác biệt nào về cơ thể, vì vậy, về cơ bản, việc bố mẹ có khoả thân hay không không có nhiều ý nghĩa.
Từ 2 tuổi trở đi, trẻ bắt đầu nhận ra giới tính của mình và có những biểu hiện tò mò và bắt đầu có những thắc mắc về cơ thể khi nhìn thấy bố, mẹ khoả thân. Trong trường hợp này, hãy cung cấp cho trẻ những câu trả lời thực tế về cơ thể.
Tuy nhiên, trong bất cứ trường hợp nào, nếu bố mẹ nhận ra một trong hai phía bắt đầu cảm thấy kém thoải mái (chẳng hạn như trẻ cười khúc khích hoặc lấy tay che mắt, hoặc bố mẹ cảm thấy khó chịu với những câu hỏi hoặc ánh mắt tò mò của trẻ,…), mọi việc nên dừng lại.
Từ 3 tuổi, bố mẹ cần giúp trẻ xác lập ranh giới, quyền riêng tư và các hành vi phù hợp liên quan đến cơ thể của mình, đồng thời, hướng dẫn trẻ tôn trọng ranh giới và quyền riêng tư của người khác.
Trường hợp trẻ bất ngờ nhìn thấy bố mẹ khỏa thân, bố mẹ nên xử lý tình huống này thế nào?
Khi trẻ bất ngờ nhìn thấy bố mẹ khoả thân, bố mẹ cần giữ bình tĩnh, che đậy các bộ phận nhạy cảm nếu cần, tránh các phản ứng quá mức (như tức giận, quát mắng trẻ,… ) và xử lý tình huống phù hợp với độ tuổi của trẻ.
Trong trường hợp bố mẹ đã thiết lập ranh giới cụ thể với trẻ về quyền riêng tư (gõ cửa khi muốn vào phòng, đóng cửa khi tắm hoặc thay quần áo,…) mà trẻ không tuân thủ, bố mẹ có thể nhắc con về việc tôn trọng giới hạn và quyền riêng tư của bố mẹ.
Ví dụ, bố mẹ có thể nhắc trẻ: “Con quên gõ cửa à?”, hoặc “Bố/mẹ đang cần không gian riêng tư”. Trong trường hợp bố mẹ vẫn chưa thiết lập ranh giới với trẻ thì đây là cơ hội để bố mẹ nói với trẻ về ranh giới, quyền riêng tư và các hành vi phù hợp.
Bố mẹ nên dạy con thế nào về giáo dục giới tính, hiểu đúng về việc khỏa thân? Ngoài ra, bố mẹ nên dạy trẻ những giới hạn cá nhân trong và ngoài gia đình như thế nào?
Giáo dục giới tính là điều cần thiết, đặc biệt là dạy cho trẻ hiểu và tôn trọng cơ thể của mình cũng như của người khác. Bố mẹ cần giáo dục trẻ về các vùng riêng tư, nhạy cảm trên cơ thể (miệng, ngực, vùng giữa hai đùi và mông) và giúp trẻ hiểu rằng đây là những bộ phận riêng tư cần được bảo vệ.
Bố mẹ cần dạy trẻ cách bảo vệ cơ thể, không cho phép người khác chạm vào vùng riêng tư (ngay cả bố mẹ, nếu trẻ không đồng ý) hay có những hành động thân mật mà trẻ không đồng ý.
Bên cạnh đó, bố mẹ cũng cần dạy trẻ tôn trọng, không tò mò về cơ thể và không động chạm vùng riêng tư của người khác. Bên cạnh đó, bố mẹ có thể dạy trẻ nguyên tắc “5 ngón tay” để thiết lập các giới hạn cần thiết, cụ thể:
- Ngón cái - gần mình nhất - tượng trưng cho những người trong gia đình như ông bà, bố mẹ, anh chị em ruột. Trẻ có thể ôm hôn những người này hoặc đồng ý đề các thành viên trong nhà ôm hôn, thể hiện tình yêu thương, tắm rửa khi trẻ còn nhỏ. Tuy nhiên, khi trẻ lớn dần, trẻ sẽ tự tắm và thay quần áo trong phòng kín.
- Ngón trỏ - tượng trưng cho thầy cô, bạn bè hoặc họ hàng. Những người này có thể nắm tay, khoác vai chơi đùa cùng trẻ. Còn nếu ai chạm vào vùng riêng tư, bé sẽ hét to và gọi giúp đỡ.
- Ngón giữa - người quen biết nhưng ít khi gặp như hàng xóm, bạn bè, đồng nghiệp của bố mẹ. Đối với những người này, trẻ có thể bắt tay, chào hỏi, .
- Ngón áp út - người quen của gia đình mà trẻ mới gặp lần đầu. Với những người này, trẻ chỉ nên dừng lại ở mức chào hỏi hoặc vẫy tay.
- Ngón út - ngón tay xa nhất - những người xa lạ hoặc người có hành vi, cử chỉ làm trẻ cảm thấy không thoải mái. Với những người này, trẻ có thể xua tay, từ chối tiếp xúc hoặc bỏ chạy, hét to để thông báo với mọi người xung quanh.
