Thời gian gần đây tình trạng cho vay qua mạng, cho vay qua app cài trên điện thoại (ứng dụng trên mạng) với thủ đoạn rất tàn khốc. Nhiều nạn nhân do không thể chịu được áp lực đã tìm đến cái chết.
Người vay “chết chìm” trong nợ
Anh Nguyễn Văn T. - nhân viên văn phòng (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, anh là một trong những nạn nhân vay tiền qua app điện thoại, hiện đang lún sâu vào tín dụng đen và từng nghĩ tới cái chết.
Anh T cho hay, thời gian đầu anh chỉ sử dụng 1 app Cashwagon, thỉnh thoảng những lúc túng quẫn lắm mới đăng ký vay, số tiền vay cũng không nhiều chỉ từ 1,5 - 3 triệu đồng với mức lãi khoảng 400.000 - 800.000 đồng trong vòng 14 ngày, nhưng rồi sau mỗi lần trả anh lại phải vay tiền bạn bè, đồng nghiệp hoặc vay lại của app để có tiền sử dụng vì tiền lương đã dùng hết vào việc trả nợ.
Nhiều người lâm vào cảnh quẫn bách do vay tiền qua app điện thoại
“Hạn mức vay dần tăng lên và số tiền tôi vay cũng dần tăng lên theo hạn mức cho phép, khi đến hạn mức 10 triệu/lần vay tôi đã không có đủ khả năng để thanh toán toàn bộ số tiền nên phải chọn nộp 3 triệu đồng để gia hạn trong vòng 30 ngày. Lúc này tôi đã tìm đến các app cho vay online khác để xoay sở, chỉ trong khoảng 4 tháng từ đang vay của 1 app tôi đã vay lên tới 16 app khác nhau (Cashwagon, Tubevay, Vinvay, Minivay, Wetien, NowC, Vayday, YoYo, Cashdone, Vndong, Andvay, Openvay, ATM online, SaigonCredit, DoctoDong, Ufun) thời gian vay từ 6 - 15 ngày chỉ để lấy tiền của app này trả tiền, hay gia hạn cho app khác, số tiền vay của các app ngày càng tăng lên” – anh T nói.
Được biết, do không có tiền trả đúng hạn, ngày nào anh T. cũng nhận cuộc gọi, tin nhắn nhắc nợ, nếu có xin gia hạn đều phải nghe những lời chửi bới, dọa nạt. Thậm chí người thân nội ngoại, bạn bè, đồng nghiệp, cả những mối quan hệ công việc, ngoại giao đều nhận được cuộc gọi, tin nhắn với những nội dung thông báo anh T. lừa đảo, chiếm đoạt tài sản yêu cầu nhanh chóng thanh toán tiền.
Quá xấu hổ anh T. đã viết đơn xin nghỉ việc ở cơ quan, không dám về nhà, trong đầu chỉ nghĩ đến việc tự tử.
“Một buổi chiều, tôi tìm ra bờ sông để kết thúc tất cả. Nhưng khi lội ra giữa dòng nghĩ rằng liệu sau đó các công ty cho vay có chịu tin, chịu bỏ qua cho bạn bè, người thân của tôi hay không, cứ thế chết đi để lại cho gia đình, người thân phải gánh chịu hậu quả, hai đứa con còn quá nhỏ sẽ không có bố, tôi đã không thể. Tôi chỉ mong rằng những người cùng sai lầm như tôi nhanh chóng thoát ra khi còn chưa muộn" – anh T. trải lòng.
Tương tự, chị Nguyễn Ngọc Trinh, TP. Nha Trang, Khánh Hòa có vay tiền của một nhóm cho vay nặng lãi cả gốc và lãi lên tới 570 triệu đồng. Bị yêu cầu phải trả trong 20 ngày, mỗi ngày 28,5 triệu đồng. Chị Trinh không có khả năng trả nợ. Những người cho vay tìm gặp chị, chửi bới và đe dọa, sau đó lấy xe máy của chị. Chúng yêu cầu chị Trinh phải mang tiền đến trả thì mới cho nhận lại xe.
Vì không có tiền trả nợ, quá lo sợ nên chị Trinh đã nhảy xuống sông tự tử. May mắn, nạn nhân được người dân phát hiện kịp thời cứu vớt và đưa vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh cấp cứu điều trị. Không thấy chị Trinh đến trả nợ, nhóm cho vay đã tới nhà đe dọa, ép buộc người chồng phải trả nợ thay cho vợ. Khi biết chị Trinh đang điều trị tại Bệnh viện, bọn chúng tiếp tục đến đây đe dọa, buộc trả nợ. Không chịu nổi, gia đình chị đã báo công an để can thiệp.
Không tìm được lối thoát do nợ nần, nhiều nạn nhân đã tìm đến cái chết để giải thoát
Đáng buồn hơn, cũng từ việc vay tiền qua app đã trở thành bi kịch với gia đình bà Trương Thị Ngọc Bích ở TP. Biên Hòa (Đồng Nai) thời điểm tháng 3/2020. Do áp lực từ việc vay tiền qua app điện thoại, cô con gái duy nhất của bà mới 23 tuổi đã nghĩ quẩn và tìm đến cái chết. Trong bức thư tuyệt mệnh để lại, cô gái có đề cập đến việc vay tín dụng đen qua app trên mạng Internet. Cô đã mắc nợ rất nhiều, trong đó có hơn 10 cái app cho vay tiền. Không có khả năng trả nợ, cô bị đe dọa liên tục nên phải tìm đến cái chết để được giải thoát.
Điều tàn nhẫn là sau khi con gái qua đời, bà Bích vẫn liên tục bị các app gọi điện khủng bố, yêu cầu trả nợ. Mỗi ngày đến gần trăm cuộc điện thoại, chửi bới, hù dọa, lăng mạ,...
Không từ những thủ đoạn bất lương
Trên thực tế, có hàng chục nghìn người dính bẫy vay tiền kiểu này với số nợ lên đến hàng trăm triệu đồng.
Có nạn nhân tâm sự, ban đầu chỉ vay 8 triệu đồng của 2 app và khi đến hạn không có tiền trả thì nhân viên của app giới thiệu để vay ở app khác để trả nợ. Đến nay sau 3 tháng, từ chỗ chỉ vay 8 triệu đồng đến nay đã phải vay hơn 200 triệu đồng để trả nợ. Từ chỗ chỉ vay của 2 app thì đến nay đã phải vay của 64 app với số tiền lãi và tiền phạt tăng theo cấp số nhân hằng ngày.
Chỉ từ vài triệu vay ban đầu, một thời gian ngắn nạn nhân trở thành "con nợ" khổng lồ hàng trăm triệu
Thảo luận về vấn đề này tại Kỳ họp Quốc hội vừa qua, Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho rằng, đây là loại hình tín dụng đen kiểu mới, biến những con nợ nhỏ thành những con nợ lớn chất chồng những khoản nợ không thể trả nổi.
Liên quan đến thực trạng trên, một số đại biểu còn cho biết, cách đòi nợ của nhân viên các app còn tàn khốc hơn cả tín dụng đen ngoài đời. Ban đầu, các app cho nhân viên sử dụng những lời lẽ thô tục, độc ác, liên tục gọi điện cho người vay và gia đình của họ, không những thế còn gọi điện cho tất cả những người có trong danh bạ điện thoại để bêu riếu người vay nhằm gây sức ép trả nợ. Có những nạn nhân cho biết vì trót vay tiền mà bị khủng bố điện thoại suốt ngày đêm, thậm chí lên tới hơn 200 số điện thoại khác nhau.
Khi biện pháp khủng bố điện thoại không có hiệu quả thì các đối tượng sẽ sử dụng triệt để mạng xã hội. Chúng cắt ghép hình ảnh của toàn thể gia đình người vay, đưa lên mạng ghép với hình ảnh gái mại dâm, các đối tượng phạm tội khác để làm nhục họ. Có những trường hợp cha đi vay tiền nhưng con thì bị lập bàn thờ, đưa lên mạng xã hội hết sức độc ác và có những người vì không chịu nổi những áp lực này đã tự tìm đến cái chết để giải thoát, như các trường hợp ở Kiên Giang, Tiền Giang...
Vừa qua công an các địa phương đã truy quét nhiều nhóm cho vay nặng lãi qua app, trong đó có những vụ số tiền phạt và số tiền lãi lên đến hơn 1000 %/năm, nhưng công an các địa phương đang phản ánh gặp rất nhiều khó khăn trong vấn đề áp dụng pháp luật để xử lý.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu 3 kiến nghị: Thứ nhất, kiến nghị Bộ Công an thông tin đầy đủ các phương thức, thủ đoạn của tội phạm này để người dân chủ động phòng tránh. Thứ hai, kiến nghị các cơ quan tố tụng trung ương khẩn trương tổng kết những vướng mắc trong việc áp dụng các quy định pháp luật để xử lý đối với hành vi này; và kiến nghị Quốc hội sửa các quy định pháp luật có liên quan. Thứ 3, kiến nghị Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu để có các khoản vay nhỏ với thủ tục xét duyệt vay nhanh chóng, thuận lợi để giúp cho những người dân có nhu cầu tiếp cận được với các khoản tín dụng này.
