Với tình trạng mất cân bằng giới tính như hiện nay, hàng loạt hệ lụy sẽ kéo theo đó là vấn đề về mất cân bằng ngành nghề kinh tế, đồng thời kéo theo hàng loạt các vấn đề về an ninh, xã hội…
Bức tranh dân số đáng báo động
Trong những ngày qua, vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh với tỷ lệ chênh lệch rất lớn với 112,8 nam/100 nữ ở nước ta hiện nay đang khiến không ít bậc phụ huynh quan tâm. Bởi với con số trên, chỉ trong khoảng vào năm 2050 nước ta sẽ dự kiến sẽ dư thừa 2,3 đến 4,3 triệu nam giới.
Ví dụ điển hình nhất là ở Hà Nội, trung tâm văn hóa chính trị của của nước cũng đang phải chịu tình trạng mất cân bằng giới tính một cách nghiêm trong. Theo đó, trong năm 2015 Hà Nội đã khống chế được ở mức thấp nhất trong 10 năm qua, đạt 114/100, nhưng vẫn cao hơn so với mức bình quân cả nước (112,7/100).
Còn trong 5 tháng đầu năm 2016, tổng số trẻ được sinh ra trên địa bàn thành phố Hà Nội là 37.715 trẻ, giảm 1.518 trẻ so với cùng kỳ năm 2015, cho thấy người dân Thủ đô đang có xu hướng sinh ít hơn.
Mất cân bằng giới tính đang là thách thức lớn đối với Việt Nam.
Thế nhưng, vẫn có một nghịch lý là tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên của thành phố vẫn ở mức khá cao, chiếm đến 7,53%. Trong đó, nhiều trường hợp sinh con thứ ba trở lên chỉ vì mong muốn có con trai. Đây cũng là một nguyên nhân khiến tỉ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh của Hà Nội tăng vọt lên so với 2015.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, chắc hẳn các cặp vợ chồng đang cố sinh con trai là hiểu rõ hơn ai hết, đó chính là tâm lý có con trai để “nối dõi tông đường”, cũng như tư tưởng trọng nam khinh nữ đã ăn sâu vào khối óc mỗi con người Việt Nam. Một nguyên nhân khác nữa cũng không thể bỏ qua, đó chính là sự phát triển vượt bậc của các thiết bị y học, trong đó có những thiết bị, kỹ thuật xác định và lựa chọn giới tính thai nhi khi chỉ vài tuần tuổi.
Xã hội sẽ như thế nào khi thừa đàn ông?
Trước thực trạng trên, các chuyên gia nhận định, tình hình mất cân bằng giới tính sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, kinh tế và xã hội Việt Nam trong tương lai. Đó là những khó khăn đối với nam giới trong việc tìm vợ hoặc không thể lấy được vợ, phải duy trì cuộc sống độc thân có thể gây ra những bất ổn về trật tự an toàn ở cộng đồng, làm gia tăng tệ nạn mại dâm, buôn bán trẻ em gái, phụ nữ và các loại tội phạm xã hội khác do nhu cầu tình dục của họ không được đáp ứng…
Đáng chú ý hơn là những tác động chính của hiện tượng mất cân bằng giới tính sẽ liên quan tới quá trình hình thành và cấu trúc gia đình, đặc biệt là hệ thống hôn nhân. Sẽ diễn ra tình trạng trì hoãn hôn nhân trong nam giới hoặc gia tăng tỷ lệ sống độc thân.
Ông Nguyễn Văn Tân – Phó Tổng Cục trưởng, phụ trách Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế)
“Xã hội sẽ như thế nào nếu có hàng triệu đàn ông không có vợ? Điều đó sẽ dẫn đến việc tan vỡ cấu trúc gia đình Việt, làm xói mòn những nền tảng giá trị đạo đức. Kết hôn sớm, ly hôn, độc thân, bạo hành, bất bình đẳng giới ngày càng gia tăng. Mặc dù không thể kết hôn nhưng họ vẫn có nhu cầu tình dục và sẽ làm gia tăng các tệ nạn xã hội như mại dâm, HIV/AIDS, buôn bán phụ nữ, trẻ em, tội phạm xuyên quốc gia…
An ninh trật tự, an toàn xã hội bị đe dọa. Đối với những ngành nghề vốn được xem là thích hợp với phụ nữ như giáo viên mầm non, tiểu học, y tế, may mặc… cũng trở lên thiếu vắng nữ lao động.
Nhìn sang Trung Quốc, Ấn Độ - nơi đang thiếu hụt hàng chục triệu phụ nữ sẽ thấy rõ điều đó. Mới đây, lời khuyên của một vị giáo sư đã gây “bão” cộng đồng mạng Trung Quốc là nam giới nên kết hôn với nam giới hay phụ nữ nên lấy 2-3 chồng! Và sự thực thì Trung Quốc cũng chưa biết giải bài toán nhức nhối này như thế nào.
Điều đó cho thấy rằng những vấn đề dân số có tác động, hệ lụy lâu dài và có khi từ đời này sang đời khác. Nếu chúng ta không có những giải pháp quyết liệt, triệt để ngay từ bây giờ, con cháu chúng ta sẽ gánh chịu hậu quả nặng nề trong khi họ lại không phải là người gây ra”, ông Nguyễn Văn Tân –Phó Tổng Cục trưởng, phụ trách Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) phân tích.
Cuối cùng, các nhà hoạch định chính sách dân số nhận định, để làm giảm tình trạng mất cân bằng giới tính, chúng ta phải tiến hành đồng bộ các giải pháp từ truyền thông chuyển đổi hành vi trong đó có việc tuyên truyền, vận động, giáo dục, thuyết phục người dân thấy hết được nguy cơ của việc mất cân bằng giới tính để mọi người tự giác thực hiện, không tham gia vào quá trình lựa chọn trước sinh mới thật sự mang lại hiệu quả bền vững; các giải pháp về kinh tế như chuyển đổi cơ cấu ngành nghề, bảo đảm an sinh xã hội,... đến việc xử lý các vi phạm theo quy định của pháp luật.
