Nhận được giấy mời của tòa xuống thành phố Vinh tham dự phiên xét xử đứa con trai vì tội buôn bán trái phép chất ma túy, cụ ông Và Nỏ Tu, 66 tuổi, người dân tộc Mông ở xã Tri Lễ, huyện Quế Phong như người mất hồn.
Ông bế theo đứa cháu nội 2 tuổi, bắt xe khách xuống thành phố với mục đích để “cha con nó gặp nhau cho đỡ nhớ chứ đàng nào thì nó cũng phải đi tù mà”.
Ông Tu xuống bến xe Vinh khi trời vừa hửng sáng, ăn vội vắt xôi đã gói sẵn trong chiếc túi vải thổ cẩm, ông cùng đứa con dâu đi bộ một mạch đến cổng Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An ở đường Minh Khai (Thành phố Vinh).
Trình giấy mời của tòa, ông Tu và cô con dâu cùng cháu bé 2 tuổi được phép vào trong cổng tòa nhưng một trong hai người phải đứng ngoài hội trường xét xử vì theo quy định của pháp luật, đứa cháu nội của ông chưa đủ tuổi để được vào phòng xét xử. Ông Tu và con dâu vừa cho cháu ăn, vừa ngồi bệt xuống ở bậc thềm tòa án để chờ đợi.
Gần 1 giờ sau, cổng tòa mở toang, một chiếc xe màu nâu sẫm, mang biến số màu xanh, bịt kín thùng chạy thẳng vào sân. Cũng như mọi người, ông Tu đứng bật dậy, chăm chăm nhìn vào thùng xe, nơi các chiến sĩ cảnh sát đang mở khóa để giải phạm nhân vào tòa. Thùng xe vừa mở, ông Tu thấy con trai mình là Và Bá Thái, tay bị còng được áp giải xuống xe. Như một phản xạ tự nhiên, cả ông Tu và cô con dâu chạy lại, nhưng không thể nói chuyện được với Thái.
Tại phiên toà đang nghe xét xử
Và Bá Thái là con út của ông Tu. Năm nay mới 26 tuổi, nhưng Thái đã có tới 4 đứa con. Đứa lớn nhất sinh năm 2008, đứa út năm nay 2 tuổi, được ông Tu bế xuống tòa. Sống ở bản Huồi Mới, xã Tri Lễ, cũng như nhiều thanh niên người dân tộc Mông khác, Và Bá Thái không có việc làm ổn định, suốt ngày quanh quẩn trên nương rẫy. Thỉnh thoảng, người dân trong làng lại thấy Thái đi về thậm thà thậm thụt với một số người lạ mặt.
Nghi ngờ con trai mình dính đến những kẻ ma túy, ông Và Nỏ Tu đã tìm cách cảnh cáo, khuyên bảo nhưng Thái đều luôn thề với cha rằng mình không làm điều gì bất chính.
Trong số những người mà Thái hay giao du, qua lại có Lương Xuân Tình (SN 1950) ở bản Pịch Niệng, xã Tri Lễ. Thỉnh thoảng, Tình lại đến tìm Thái, rủ đi đây đi đó, rất bí ẩn.
Vào một ngày giữa tháng 6/2013, Tình lại đến nhà tìm Thái. Sau đó, Thái dắt xe đi ra khỏi xã Tri Lễ, theo Tình đi một mạch ra thị trấn Kim Sơn, huyện Quế Phong. Cả hai cùng đi vào một khách sạn ở thị trấn, cùng nhau trao đổi công việc rồi ra về. Đêm hôm đó, Thái và ông Tình lại cùng nhau đi lên thị trấn, đến khuya vẫn không về. Đến nửa đêm, ông Tu nhận được thông tin thằng con trai mình bị bắt quả tang khi đang cùng với Lương Xuân Tình bán ma túy trong khách sạn.
Từ ngày nhận được tin con trai bị bắt, ông Tu và gia đình rất muốn xuống Vinh thăm con, nhưng vì gia đình quá nghèo, tuổi lại cao, đường xá cách trở nên ông chưa được gặp lại con. Đứng phía ngoài cửa, cõng đứa cháu nội, ông Tu bíu chặt bậc cửa hành lang hội trường xét xử của Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An, mắt nhìn chằm vào cậu con trai mặc áo trắng đứng trước vành móng ngựa, miệng lẩm bẩm: “ Vợ hắn, mẹ hắn và con hắn gầy đi vì nhớ hắn”.
Và Bá Thái (phải) và Lương Xuân Tình trước vành móng ngựa
Bản cáo trạng của Viện Kiểm sát tại phiên toà nói rõ, vào giữa tháng 5/2013, Lương Xuân Tình nhận được điện thoại của một người đàn ông tự xưng tên Hảo nhờ mua 10 bánh heroin, mỗi bánh, Tình sẽ được trả công 1000 USD. Sau khi liên lạc được với một người đàn ông sống ở bên kia biên giới có bán heroin với giá 200 triệu đồng/2 bánh và 3 gói hồng phiến với giá 21 triệu đồng, Tình rủ Và Bá Thái đi tìm người để thỏa thuận việc giao hàng.
Nửa đêm 14/6, khi Thái và Tình đang bán hàng thì bị cảnh sát bắt tại chỗ. Tang vật của vụ án là 2 bánh heroin cân nặng 700 gam và 3 gói ma túy tổng hợp với 596 viên, nặng 55,9 gam. Mặc dù cả hai bị cáo đều khai nhận rằng mình phạm tội lần đầu, khai báo thành khẩn, thân nhân tốt nhưng hội đồng xét xử xác định hành vi của hai bị cáo cực kỳ nguy hiểm cho xã hội, lượng ma túy phạm tội lớn cần phải có một bản án nghiêm khắc.
Ông Và Nỏ Tu cõng cháu, đứng ngoài bậu cửa nghe xét xử
Đứng ở phía ngoài nghe tòa luận tội, rồi nghe con trai phải nhận mức án 20 năm tù giam, ông Và Nỏ Tu đứng không vững. Lúc này, đứa cháu nội 2 tuổi không hiểu vì sao cũng khóc thé lên khiến ông phải đưa nó ra giữa sân để giỗ dành. Lúc này, Và Bá Thái và đồng phạm cũng bị cảnh sát áp giải lên xe thùng. Ông giật mình khi nghe tiếng “rầm” lúc cánh cửa xe thùng đóng lại. Xe chuyển bánh, ông chạy với theo để nhìn đứa con trai nhưng không được.
Lúc này, mặt trời cũng xế bóng, ông cùng người thân dắt díu nhau ra bắt xe để kịp về bản. “Cái đời ta khổ quá. Trẻ nuôi con, già phải nuôi cháu, phải kiếm tiền để đi thăm nó trong tù. Cũng tại hắn lớn rồi mà không biết khôn, muốn kiếm tiền cho nhanh mà không lo tu chí làm nương, làm rẫy nên mới phải đi tù. Hi vọng đời con hắn sẽ khác đi”, ông Và Nỏ Tu vừa nói vừa địu chặt đứa cháu nhỏ bước ra khỏi sân tòa...
