Theo thông tin từ Bộ Y tế, WHO tuyên bố dịch bệnh do vi rút Ebola đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện của Tình trạng khẩn cấp y tế công cộng gây quan ngại quốc tế. WHO cũng đưa ra các khuyến cáo quốc tế.
Một số khó khăn và thách thức các nước bị ảnh hưởng đang đối mặt, gồm:
- Hệ thống y tế chưa đáp ứng những yêu cầu thiết yếu về nhân lực, tài chính và vật lực, dẫn tới khả năng kiểm soát và đáp ứng dịch bệnh Ebola chưa cao.
- Thiếu kinh nghiệm trong ứng phó với dịch bệnh do vi rút Ebola, nhận thức chưa đúng về dịch bệnh, như đường lây truyền bệnh.
- Dân di biến động cao, nhiều trường hợp người nhiễm vi rút Ebola đi lại qua biên giới.
- Số cán bộ y tế bị nhiễm vi rút Ebola ngày càng tăng, công tác kiểm soát nhiễm khuẩn chưa tốt tại nhiều cơ sở y tế.
Cần được cập nhật các thông tin về tình hình dịch bệnh
Một số khuyến cáo phòng chống dịch bệnh do vi rút Ebola, theo yêu cầu của Điều lệ Y tế quốc tế:
1. Đối với các quốc gia có dịch:
- Người đứng đầu quốc gia cần tuyên bố tình trạng khẩn cấp; cần được cập nhật các thông tin về tình hình dịch bệnh, các biện pháp ứng phó đã triển khai và vai trò của cộng đồng/người dân trong việc đảm bảo đáp ứng nhanh; huy động tài chính phòng chống dịch;
- Lãnh đạo Bộ Y tế và lãnh đạo ngành y tế địa phương cần phát huy tối đa vai trò lãnh đạo trong công tác điều phối và thực hiện các biện pháp khẩn cấp phòng chống dịch, có mặt thường xuyên tại những nơi có dịch và đi kiểm tra giám sát các cơ sở điều trị.
- Kích hoạt cơ chế quản lý thảm họa/tình trạng khẩn cấp quốc gia; thiết lập Trung tâm đáp ứng với tình trạng khẩn cấp/dịch bệnh; huy động phối hợp đa ngành, gồm truyền thông, an ninh, tài chính và các ban/ngành liên quan khác; nâng cao nhận thức cộng đồng về đặc điểm của dịch bệnh, tăng cường giám sát, xét nghiệm chẩn đoán bệnh, theo dõi và giám sát người tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh do vi rút Ebola, quản lý ca bệnh, truyền thông và trao đổi thông tin chính xác và kịp thời giữa các nước. Đối với những vùng có nguy cơ cao, cần thiết lập cơ chế tương tự tại cấp tỉnh và cấp địa phương nhằm đảm bảo sự phối kết hợp chặt chẽ trong phòng chống dịch các cấp.
- Huy động sự tham gia của cộng đồng trong việc phát hiện ca bệnh, theo dõi giám sát người tiếp xúc gần và cảnh báo các nguy cơ; người dân cần được nhận thức hoàn toàn về lợi ích của việc chăm sóc và điều trị sớm đối với người nhiễm bệnh do vi rút Ebola.
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ và kịp thời các trang thiết bị y tế thiết yếu cho phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là phương tiện phòng hộ cá nhân.
- Đối với những khu vực dịch bệnh có khẳ năng lây truyền cao như khu vực biên giới với các nước Sierra Leone, Guinea, Liberia, việc cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế chất lượng, thuốc và trang thiết bị y tế cần thiết và tư vấn tâm lý cho nhóm đối tượng bị ảnh hưởng nên được xem như cơ sở ban đầu trong việc giảm thiểu việc đi lại của người dân. Tuy nhiên, cũng cần xem xét bổ sung một số biện pháp như kiểm dịch y tế tại cửa khẩu biên giới nếu cần thiết.
- Đảm bảo cán bộ y tế được cung cấp đầy đủ các biện pháp phòng hộ cá nhân phù hợp, chi trả kịp thời các khoản trợ cấp phòng chống dịch, được đào tạo tập huấn về kiểm soát nhiễm khuẩn, gồm việc sử dụng đúng cách các phương tiện phòng hộ cá nhân.
Đại dịch Ebola có thể ảnh hưởng đến nhiều quốc gia.
- Đảm bảo các cơ sở khám chữa bệnh và các phòng xét nghiệm chẩn đoán tin cậy được thiết lập gần với khu vực dịch bệnh lan truyền; đảm báo các cơ sở này phải có đủ số cán bộ đã được đào tạo, đủ trang thiệt bị, thuốc thiết yếu trong phòng chống dịch bệnh.
- Thực hiện giám sàng lọc tất cả các hành khách tại các sân bay quốc tế, bến cảng và các cửa khẩu đường bộ chính để phát hiện và giám sát các trường hợp nghi ngờ. Biện pháp sàng lọc gồm việc áp dụng phiếu hỏi, đo thân nhiệt.
- Hạn chế du lịch quốc tế đối với trường hợp lây nhiễm vi rút Ebola hay tiếp xúc với người bị nhiễm dịch bệnh do vi rút Ebola. Để giảm thiểu nguy cơ lan truyền dịch bệnh do vi rút Ebola, cần thực hiện các biện pháp sau:
a) Các trường hợp xác định lây nhiễm vi rút Ebola cần được cách ly và điều trị kịp thời tại cơ sở y tế và không được phép đi lại trong nước và quốc tế đến xác định âm tính với vi rút Ebola sau 2 lần xét nghiệm trong vòng ít nhất 48 giờ;
b) Các trường hợp tiếp xúc (không bao gồm cán bộ y tế và cán bộ xét nghiệm được phòng hộ thích hợp và không phơi nhiễm với vi rút Ebola) cần được giám sát hàng ngày và hạn chế đi lại quốc gia và quốc tế trong vòng 21 ngày sau khi bị phơi nhiễm;
c) Các trường hợp nghi ngờ có thể cần được cách ly ngay và hạn chế đi lại.
Đảm bảo việc mai táng và chôn cất thi thể người chết được thực hiện đúng cách và an toàn. Hạn chế vận chuyển bộ phận cơ thể người chết và đi lại của người nghi ngờ và xác định nhiễm vi rút Ebola qua biên giới.
Đảm bảo điều kiện chăm sóc y tế thích hợp cho phi hành đoàn, và cán bộ hàng không, chỉ đạo các hãng hàng không trong nước tạo thuận lợi cho công tác truyền thông và quản lý hành khách có triệu chứng của dịch bệnh do vi rút Ebola.
Các nước bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh cần xem xét việc cấm tụ tập đông người.
2. Đối với các quốc gia có trường hợp xác định và nghi ngờ nhiễm vi rút Ebla và các quốc gia chưa bị ảnh hưởng nhưng có đường biên giới chung với các quốc gia bị ảnh hưởng
- Thiết lập ngay hệ thống giám sát, cơ sở xét nghiệm chẩn đoán bệnh do vi rút Ebola; đảm bảo cán bộ y tế được cung cấp kiến thức và đào tạo về quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn, thành lập đội đáp ứng nhanh.
- Các quốc gia mới phát hiện các ca bệnh xác định và nghi ngờ nhiễm vi rút Ebola hay các trường hợp tiếp xúc gần hay ổ dịch cần thực hiện các biện pháp phòng chống trong vòng 24 giời để điều tra và ngăn chặn dịch bệnh bằng cách thiết lập hệ thống quản lý ca bệnh, thiết lập phòng xét nghiệm chẩn đoán xác định, theo dõi và giám sát trường hợp tiếp xúc với ca nhiễm.
3. Đối với các quốc gia khác:
- Không áp đặt việc cấm đi lại và giao thương quốc tế, tuy nhiên cần đưa ra những khuyến cáo đi lại nghiêm ngặt đối với các trường hợp nhiễm bệnh và trường hợp tiếp xúc gần với người nhiễm.
- Cung cấp thông tin về nguy cơ và biện pháp phòng chống dịch cho khách du lịch đến từ vùng dịch và vùng có nguy cơ.
- Chuẩn bị sẵn sàng điều kiện và khả năng phát hiện sớm, điều tra và quản lý ca nhiễm vi rút Ebola.
- Cung cấp cho người dân các thông tin liên quan tới dịch bệnh và các biện pháp phòng hộ nhằm giảm nguy cơ phơi nhiễm.
- Chuẩn bị điều kiện sơ tán và rút công dân đã bị phơi nhiễm với vi rút Ebola về nước.
