Gặp bác sĩ từng nối mảng da đầu bị đứt lìa cho bệnh nhân

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hồng Hà (ngồi) và Ths Đào Văn Giang đang khám lại cho bệnh nhân Nguyễn Thị Hải.

Đầu bệnh nhân chỉ còn hộp sọ

Gặp chúng tôi tại khoa Phẫu thuật Tạo hình Hàm mặt, Bệnh viện Việt Đức, chị Nguyễn Thị Hải. (SN 1992, Ý Yên, Nam Định) cho biết, ngày 19.2.2014, chị đi phụ bố khoan giếng cho khách hàng. Theo hợp đồng, khoan giếng sâu 100m nhưng hôm đó, mới khoan đến 70m thì gặp đá ngầm nên không khoan được. Chị và hai anh công nhân đã đứng lên trục giàn khoan để tạo sức nặng ép mũi khoan phá đá đi xuống.

Đang làm việc bình thường thì chị Hải hét lên và máu bắn tung tóe. Mọi người nhìn thấy toàn bộ mảng da đầu từ mi mắt đến sau gáy của chị Hải bị giật tung và cuốn vào trục khoan. Bố chị Hải đã nhanh chóng lấy áo cuốn xung quay đầu cho máu đỡ chảy và gỡ mảng da đầu bị lột quấn ở giàn khoan cho vào bao tải đưa chị đi bệnh viện Quân Y 5 ở Ninh Bình. Các bác sĩ sơ cứu và chuyển viện cho chị lên Bệnh viện Việt Đức ngay sau đó.

Khoảng 21h ngày 19.2, chị Hải đã được đưa vào khoa Cấp cứu của Bệnh viện Việt Đức. Sau khi thăm khám, loại trừ các chấn thương khác, các bác sĩ đã phẫu thuật nối lại da đầu bị lột hoàn toàn cho chị. Sau mổ, chị Hải được chuyển về phòng hậu phẫu rồi được đưa về Khoa Phẫu thuật Tạo hình Hàm mặt theo dõi và điều trị. Điều trị tại đây 20 ngày, chị Hải đã được xuất viện với tình trạng da đầu được nối ghép lại sống hoàn toàn, tóc mọc dài gần 1cm.

“Khi bác sĩ thông báo đã phẫu thuật thành công, anh em họ hàng nhà tôi ở đó rất vui mừng, cảm giác lúc đó như đang trong mơ” – bà Nguyễn Thị Thảo, mẹ chị Hải tâm sự.

Ca phẫu thuật kéo dài 14 tiếng

Nói về ca phẫu thuật nối ghép da đầu bị lột hoàn toàn này, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Hàm mặt (Bệnh viện Việt Đức) chia sẻ, bệnh nhân Hải nhập viện trong tình trạng bị lột toàn bộ mảng da đầu, khoa Cấp cứu đã liên hệ với các bác sĩ khoa Phẫu thuật Tạo hình Hàm mặt xuống hội chẩn. Sau hội chẩn, bệnh nhân Hải được chuyển vào phòng mổ thực hiện ghép nối da đầu bằng kỹ thuật vi phẫu.

Toàn bộ ê-kíp mổ cho bệnh nhân Hải đã làm việc không ngừng nghỉ trong 14 tiếng. Các bác sĩ phải thực hiện các bước phẫu thuật như cạo tóc, làm sạch, tìm mạch máu sau đó khâu nối da đầu vào xương sọ, nối các mạch máu nhỏ khoảng 1mm để cấp máu nuôi da đầu.

Ca phẫu thuật ghép nối mảng da đầu cho bệnh nhân kéo dài 14 tiếng.

Theo tiến sĩ Hà, vi phẫu thuật là kỹ thuật phẫu thuật rất khó, đòi hỏi nhiều kỹ năng của các bác sĩ và phải có sự phối hợp nhiều chuyên khoa như cấp cứu, gây mê hồi sức, chẩn đoán hình ảnh... Để thực hiện các ca phẫu thuật vi phẫu, các bác sĩ phải dùng kính hiển vi phẫu thuật phóng đại để nối các mạch máu nhỏ từ 0.5 đến 1mm, đảm bảo máu lưu thông trở lại và không bị tắc.

Nối ghép da đầu thành công tương đối hiếm, trên thế giới mới có khoảng 60 trường hợp. Tại bệnh viện Việt Đức đã nối ghép thành công lần đầu tiên năm 2005 và cho đến nay có khoảng 10 trường hợp được thực hiện thành công tại đây.

Tiến sĩ Hà cho biết thêm, không chỉ nối lại da đầu bị giật khỏi hộp sọ, các bác sĩ ở khoa Phẫu thuật Tạo hình Hàm mặt còn sử dụng kỹ thuật vi phẫu để nối ghép nhiều bộ phận của cơ thể bị đứt lìa như tay, chân, tai, môi, mũi, dương vật...

Thạc sĩ, bác sĩ Đào Văn Giang, Phó trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Hàm mặt (Bệnh viện Việt Đức) cho hay, trước đây cũng có những tai nạn bị lột da đầu hoàn toàn, thường gặp ở những phụ nữ có tóc dài bị cuốn vào máy, mô-tơ đang chạy. Khi không nối lại bằng kỹ thuật vi phẫu, các bác sĩ chỉ lạng mỏng da đầu rồi ghép lại dưới dạng ghép da mỏng. Tuy nhiên, làm như vậy tóc không mọc trở lại, thời gian điều trị kéo dài, chi phí tốn kém, để lại sẹo co kéo và ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý cũng như nghề nghiệp của bệnh nhân.

Còn với kỹ thuật vi phẫu hiện nay, mảnh da đầu sẽ được nối ghép lại, da đầu sẽ được phục hổi cấu trúc đặc biệt của nó, tóc mọc trở lại. Thời gian nằm viện ngắn, sẹo để lại rất ít, và tâm lý của bệnh nhân cũng không bị ảnh hưởng.

Cũng theo Bác sĩ Giang, việc sơ cứu và bảo quản của bệnh nhân Hải là không đúng nên các Bác sĩ khuyến cáo nếu có các bộ phận đứt rời như da đầu, môi, mũi, tai, dương vật,… thì nhanh chóng băng bó bộ phận đứt rời bằng gạc. Đối với phần bị đứt lìa, cho vào túi nilon sạch, buộc chặt, sau đó cho vào trong một túi ni lon khác đựng nước để bộ phận không tiếp xúc trực tiếp với nước. Tiếp theo, đặt trong thùng đựng nước đá lạnh đảm bảo nhiệt độ bảo quản bộ phận khoảng từ 4 đến 10 độ C.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi