Dấu vân tay của con người rất chi tiết và độc đáo, là duy nhất đối với mỗi người trên thế giới, do đó nó thường dùng để nhận dạng một người. Thế nhưng trên thế giới lại tồn tại những con người không hề có dấu vân tay.
Trong cuộc trò chuyện video với các phóng viên của tờ BBC, anh Apu Sarker đang khoe lòng bàn tay của mình. Thoạt đầu, trông nó có vẻ rất bình thường cho đến khi các phóng viên nhìn kỹ và phát hiện một sự thật bất ngờ, đó là bề mặt đầu ngón tay của anh Apu nhẵn bóng.
Anh Apu, 22 tuổi, sống tại một ngôi làng phía bắc quận Rajshahi, Bangladesh. Anh làm nghề trợ lý y tế, cả ông nội và bố đều là nông dân. Những thành viên trong gia đình anh Apu có chung một đột biến gen vô cùng hiếm gặp đến nỗi nó chỉ ảnh hưởng tới một số ít gia đình trên thế giới, đó là không có dấu vân tay.
Trở lại thời ông nội của anh Apu, việc không có dấu vân tay không phải vấn đề lớn. Nhưng trong thời đại hiện nay, dấu vân tay trở thành dữ liệu sinh trắc học được thu thập nhiều nhất trên thế giới. Dấu vân tay của mỗi người đều là thứ độc nhất vô nhị, nhằm xác định danh tính một người. Do đó, nó được sử dụng khắp mọi nơi, từ việc mở điện thoại thông minh tới đi máy bay hay bỏ phiếu.
Năm 2008, khi anh Apu vẫn còn là một cậu bé, chính quyền Bangladesh đã bắt đầu phát hành thẻ ID cho tất cả những người trưởng thành và cơ sở dữ liệu buộc phải cung cấp dấu vân tay. Khi đó, các nhân viên vô cùng bối rối khi không có cách nào thu thập dữ liệu cho bố của anh Apu, ông Amal Sarker, bởi ông không có dấu vân tay. Cuối cùng, họ đành cấp cho ông một tấm thẻ có đóng dấu: "Không có vân tay".
Năm 2010, dấu vân tay trở thành bắt buộc đối với hộ chiếu và bằng lái xe tại Bangladesh. Sau nhiều lần cố gắng, cuối cùng ông Amal đã lấy được hộ chiếu bằng cách xuất trình giấy chứng nhận của hội đồng y tế. Tuy nhiên, ông chưa bao giờ dùng tấm hộ chiếu ấy vì lo sợ có những vấn đề phát sinh ở sân bay. Ông Amal cũng thường xuyên phải sử dụng xe máy nhưng lại không dám lấy bằng lái xe vì không cung cấp được dấu vân tay.
Ông Amal thường phải mang theo giấy phép có biên lai đóng phí nhưng không phải lúc nào nó cũng phát huy tác dụng. Ông đã từng bị cảnh sát giao thông phạt 2 lần. Ông đã giơ bàn tay với những ngón tay mịn màng của mình lên để chứng minh nhưng cuối cùng vẫn bị phạt. Ông Amal nói: "Đây luôn là một điều xấu hổ đối với tôi".
Vào năm 2016, chính phủ lại bắt buộc đối sánh dấu vân tay với cơ sở dữ liệu quốc gia để mua thẻ sim cho điện thoại di động. Anh Apu gượng cười kể lại: "Họ có vẻ bối rối khi tôi đi mua sim, phần mềm của họ luôn báo lỗi khi tôi đặt tay lên máy cảm biến". Kết quả, anh Apu đã bị từ chối mua thẻ sim và bây giờ tất cả những thành viên nam trong gia đình anh đều phải sử dụng thẻ sim do người mẹ mua cho.
Tình trạng hiếm gặp mà gia đình anh Apu mắc phải được gọi là Adermatoglyphia. Năm 2007, tình trạng này lần đầu được biết đến khi Peter Itin, một bác sĩ da liễu người Thụy Sĩ, được một người phụ nữ liên lạc sau khi cô gặp khó khăn vì nhập cảnh vào Mỹ. Khuôn mặt của người phụ nữ khớp với bức ảnh trên hộ chiếu nhưng nhân viên sân bay lại không thể lấy được dấu vân tay của cô, đơn giản là vì cô không có dấu vân tay.
Sau khi kiểm tra, bác sĩ Peter phát hiện người phụ nữ trên cùng 8 thành viên trong gia đình cô đều có cùng một tình trạng: ngón tay phẳng và ít số lượng tuyến mồ hôi ở bàn tay. Bác sĩ Peter đã cùng làm việc với bác sĩ da liễu Eli Sprecher và nghiên cứu sinh Janna Nousbeck, kiểm tra ADN của 16 thành viên trong gia đình người phụ nữ, kết quả chỉ 7 người có dấu vân tay, 9 người còn lại không có.
Bác sĩ Peter chia sẻ trên tờ BBC: "Các trường hợp dị biệt là rất hiếm và chỉ một vài gia đình được ghi nhận mắc phải tình trạng này trên thế giới".
Vào năm 2011, nhóm nghiên cứu của bác sĩ Peter đã tìm được một gen có tên SMARCAD1. Đây chính là gen đột biến ở 9 thành viên không có dấu vân tay trong gia đình người phụ nữ trên, và nó cũng là nguyên nhân gây ra căn bệnh của họ. Sự đột biến này hầu như không gây ra những ảnh hưởng xấu về sức khỏe nào ngoài việc không có dấu vân tay.
Sau phát hiện này, bác sĩ Peter đã đặt tên cho căn bệnh này là Adermatoglyphia, nhưng ông cũng gọi đùa đó là "căn bệnh trì hoãn nhập cư" sau khi bệnh nhân đầu tiên của ông gặp khó khăn trong việc nhập cư vì không có dấu vân tay.
Căn bệnh Adermatoglyphia có thể di truyền và ảnh hưởng đến các thế hệ trong một gia đình. Ông Gopesh, người chú của anh Apu, cũng mất tới 2 năm để được cấp hộ chiếu ủy quyền. Trước đó, ông phải mất khoảng 4-5 lần để thuyết phục chính quyền về tình trạng của mình.
Sau khi văn phòng làm việc của ông Gopesh bắt đầu sử dụng hệ thống chấm vân tay để chấm công, ông tiếp tục phải thuyết phục sếp để được chấm công bằng hệ thống cũ là ký tên vào bảng chấm công.
Một bác sĩ da liễu ở Bangladesh đã chẩn đoán tình trạng của gia đình anh Apu là bệnh dày sừng lòng bàn tay bẩm sinh. Đây cũng là điều mà bác sĩ Peter tin rằng nó đã phát triển thành bệnh Adermatoglyphia thứ phát - một dạng khác của căn bệnh gây khô da, giảm tiết mồ hôi ở lòng bàn tay và bàn chân. Tuy nhiên, gia đình anh Apu vẫn cần tiến hành các xét nghiệm di truyền khác để xác định chắc chắn.
Hiện tại, gia đình anh Apu vẫn gặp phải khó khăn, đặc biệt là khi xã hội và công nghệ thông tin ngày càng hiện đại. Ông Amal Sarker đã sống gần hết đời mà không gặp nhiều khó khăn những ông cảm thấy có lỗi với con cháu của mình. Ông nói: "Nó không nằm trong tầm kiểm soát của tôi mà là thứ tôi được thừa hưởng. Nhưng khi nhìn thấy các con tôi gặp đủ mọi vấn đề, tôi cảm thấy thực sự đau đớn".
Mới đây, ông Amal và anh Apu đã nhận được một thẻ căn cước công dân mới do chính phủ Bangladesh cung cấp sau khi họ xuất trình giấy chứng nhận y tế. Thẻ này đã sử dụng một dữ liệu sinh trắc học khác, đó là quét võng mạc và nhận dạng khuôn mặt. Điều này sẽ giúp cuộc sống của ông Amal và anh Apu thuận lợi hơn một chút, tuy nhiên họ vẫn không thể lấy bằng lái xe hay mua thẻ sim, còn việc có hộ chiếu vẫn là vấn đề nan giải.
Anh Apu chia sẻ: "Tôi cảm thấy mệt mỏi khi phải giải thích tình hình nhiều lần. Tôi đã hỏi nhiều người để xin lời khuyên nhưng không ai trong số họ có thể cho tôi câu trả lời xác đáng. Có người đã gợi ý tôi ra tòa trình bày. Nếu mọi lựa chọn khác đều thất bại thì có lẽ tôi phải làm như vậy". Anh Apu rất muốn được đi du lịch bên ngoài Bangladesh, vì vậy ước mơ của anh là được cấp hộ chiếu.
