Tùy thuộc vào tính chất công việc, thời gian làm việc và địa bàn hoạt động của shipper mà giới kinh doanh có thể phân loại shipper thành các nhóm khác nhau.
Mới đây, UBND TP Hà Nội vừa có văn bản gửi các sở ngành liên quan về việc tổ chức thực hiện Chỉ thị số 17/CT-UDND trong lĩnh vực hoạt động vận tải trong thời gian giãn cách xã hội. Theo đó, thành phố quyết định dừng hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng phương tiện xe mô tô, xe 2 bánh đối với các cá nhân hoạt động tự do (shipper tự do) trong thời gian giãn cách xã hội.
Đối với shipper thuộc quản lý của các đơn vị, doanh nghiệp, vẫn được phép hoạt động với điều kiện doanh nghiệp phải đăng ký danh sách với Sở Công Thương, Sở Thông tin và Truyền thông và các sở chuyên ngành để tổng hợp, gửi Sở GTVT cấp mã số xác nhận; đảm bảo thực hiện nghiêm yêu cầu 5K và các quy định phòng, chống dịch.
Lúc này, nhiều người mới ngỡ ngàng không hiểu như thế nào là shipper tự do, thế nào là shipper thuộc quản lý của các đơn vị - doanh nghiệp dù ngày nào cũng gặp gỡ, tiếp xúc với họ. Chị Đồng Hằng (28 tuổi, Cầu Giấy) bày tỏ: "Tôi thường xuyên đặt hàng trên mạng hoặc thông qua các ứng dụng rồi được shipper giao tận tay. Nhưng tôi cũng không rõ người như thế nào là shipper tự do nữa? Trước giờ tôi vẫn nghĩ shipper nào cũng giống nhau cả. Giờ thành phố ra quyết định như vậy mới biết hóa ra có rất nhiều kiểu shipper".
Rất nhiều người không biết cách phân loại shipper. (Ảnh minh họa)
Trong khi đó, chị Thanh Hoa (34 tuổi, Đống Đa) - hiện kinh doanh hàng online cho biết, chị có tìm hiểu sơ qua về nghề shipper và thường xuyên tiếp xúc với họ mỗi ngày nhưng cũng không hiểu rõ về tính chất công việc cũng như thời gian làm việc các kiểu shipper. "Do mình kinh doanh online nên ngày nào cũng phải nhờ shipper đi giao hàng đến tay khách hàng. Có hôm mình book shipper thông qua ứng dụng, có bữa thì nhờ mấy bác xe ôm ngoài đầu ngõ cho nhanh. Mình cứ nghĩ tất cả đều là shipper vì ai ai cũng gọi như vậy mà. Đến khi có quy định dừng hoạt động đối với shipper tự do, mình mới biết trong nghề vận chuyển hàng hóa có sự phân biệt như vậy", người phụ nữ 34 tuổi nói.
Shipper là gì?
Shipper (tức người thực hiện công việc vận chuyển hàng hóa, giao hàng đến tận tay người dùng dịch vụ…) là nguồn nhân lực không thể thiếu trong chuỗi các dịch vụ kinh doanh, nhất là kinh doanh thông qua sàn thương mại điện tử. Hình thức giao hàng này xuất hiện từ lâu ở các nước phương Tây, song tại Việt Nam bắt đầu nở rộ khoảng 5 năm trở lại đây.
Ban đầu, người kinh doanh chỉ đơn giản muốn giao hàng nhưng “quá tải” hoặc không có người vận chuyển. Họ liền nghĩ đến việc thuê người nhận nhiệm vụ chuyển giao hàng. Từ đó, nghề shipper ra đời. Thậm chí nhiều người còn cho rằng chính thương mại điện tử đã hình thành một chức danh nghề nghiệp mới: Shipper.
Phân loại shipper
Tùy thuộc vào tính chất công việc, thời gian làm việc và địa bàn hoạt động của shipper mà giới kinh doanh có thể phân loại shipper thành các nhóm sau:
Shipper tự do
Là những người làm tự do, không có giờ giấc cố định, không thuộc sự quản lý của công ty. Khi khách hàng có yêu cầu cần giao hàng thì liên hệ và tiền sẽ được trả ngay sau khi họ giao hàng xong.
Những shipper này sẽ không có chế độ bảo hiểm và các chính sách lao động khác. Họ có thể là xe ôm, sinh viên, người lao động tự do…
Là những người làm tự do, không có giờ giấc cố định, không thuộc sự quản lý của công ty. (Ảnh chụp màn hình)
Shipper bán tự do
Đây là những người không thuộc công ty nào nhưng coi việc giao hàng là nghề nghiệp chính. Vì vậy thời gian làm việc của họ trong một ngày rất dài. Thường họ sẽ đăng tải số điện thoại của bản thân lên các trang mạng xã hội để khách có nhu cầu thì liên hệ.
So với shipper tự do, họ hoạt động chuyên nghiệp và có tính ổn định hơn rất nhiều.
Shipper chuyên nghiệp
Là những shipper đảm trách công việc giao hàng ngày cho công ty, doanh nghiệp. Công việc của họ được tuân theo một quy trình riêng của mỗi công ty. Họ sẽ phải làm việc dưới sự sắp xếp của nhân viên điều phối hàng. Nếu như công ty có áp dụng công nghệ thông tin thì shipper sẽ được yêu cầu, chỉ dẫn đường giao hàng qua smartphone.
Công việc của shipper chuyên nghiệp được tuân theo một quy trình riêng của mỗi công ty.
Ngoài giao hàng, shipper chuyên nghiệp còn phải đi nhận hàng đóng gói, kiểm hàng, mang hàng về công ty vận chuyển để chuyển đi cho khách bằng xe tải chở hàng hoặc xe máy. Khi khách có yêu cầu lại tận nhà lấy hàng để chuyển đi, thu tiền COD hộ cho người bán hàng…
Có thể nói, thời gian làm việc của họ không phải là 8 tiếng hành chính như nhân viên văn phòng nhưng cố định hơn shipper tự do hoặc bán tự do. Họ được hưởng các chế độ lao động theo đúng quy định về luật Lao động.
Như vậy, với sự phân loại trên và theo quy định của Thành phố Hà Nội, shipper chuyên nghiệp vẫn sẽ được hoạt động khi thực hiện Chỉ thị 16 của Chính phủ.
Tại TP.HCM, ngoài các giải pháp nhận diện như hiện nay (thông qua đồng phục, thùng hàng, logo doanh nghiệp, Giấy thông hành của doanh nghiệp cấp cho shipper, ứng dụng quản lý đơn hàng mà shipper đang giao nhận...), các đơn vị chủ động triển khai ngay việc làm bảng tên thẻ cứng có hình, xác nhận của Công ty cho từng shipper và ứng dụng công nghệ nhận diện shipper thông qua mã QR Code. Bảng tên phải hiển thị đẩy đủ các thông tin về shipper, phương tiện; địa chỉ: công ty, nơi cư trú của shipper, giao hàng; người đặt hàng; lộ trình vận chuyển hàng hóa thiết yếu; chỉ tiết hàng hóa thiết yếu được vận chuyền... Đồng thời thực hiện băng đeo tay nền xanh đậm, kích thước ống đeo cao 20cm, in chữ "Shipper" màu trắng.
