Với hơn 3 triệu người tiêm đủ 2 liều vắc-xin Covid-19, nhiều chuyên gia cho rằng cần có quy định để những trường hợp này được tham gia lao động, làm việc bình thường.
Những ngày qua nhiều người băn khoăn về việc sau khi tiêm đủ 2 liều vắc-xin Covid-19 vẫn phải "nằm nhà", thậm chí một số ý kiến lo ngại rằng việc kháng thể của vắc-xin sẽ mất đi theo thời gian, sẽ rất lãng phí.
Đánh giá về khả năng được bảo vệ sau tiêm đủ liều vắc-xin Covid-19, PGS-TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, cho rằng với người tiêm đủ liều vắc-xin thì cơ bản là bảo vệ cho cá nhân không bị mắc bệnh nặng, giảm thấp nhất nguy cơ nhập viện, nguy cơ tử vong. Nhưng người đó vẫn có thể bị nhiễm (không triệu chứng hoặc nhẹ) và do đó vẫn là nguồn lây cho người khác.
Tiêm vắc-xin Covid-19 cho công nhân tại TP HCM - Ảnh: Hoàng Triều
"Hiện chúng ta chưa có miễn dịch cộng đồng, tức là tỉ lệ tiêm vắc-xin bao phủ chưa đạt mức miễn dịch cộng đồng, ở mức 70% dân số được tiêm đủ liều 2 mũi vắc-xin trên phạm vi cả nước. Vì vậy, người chưa được tiêm vẫn có nguy cơ bị lây nhiễm bệnh từ người đã tiêm đủ vắc-xin Covid-19 khi tiếp xúc, nếu như khi người đã tiêm bị nhiễm SARS-CoV-2. Đồng thời, người được tiêm vắc-xin mà nhiễm SARS-CoV-2 đi tới vùng có tỉ lệ tiêm chủng thấp có thể lây lan cho người chưa tiêm vắc-xin và gây bùng phát dịch"- PGS Phu giải thích.
Do đó, để kiểm soát dịch Covid-19 lây lan, những người đã tiêm đủ liều vắc-xin Covid-19 vẫn cần tuân thủ các quy định chung về giãn cách, phong tỏa, thực hiện 5K để kiểm soát các nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh.
Theo PGS Phu, hiện Bộ Y tế chưa có quy định riêng với người đã tiêm đủ liều vắc-xin Covid-19.
PGS Phu cũng khuyến cáo các địa phương khi triển khai tiêm vắc-xin Covid-19, cần ưu tiên cho người cao tuổi, người có bệnh nền, vì đó những trường hợp dễ có nguy cơ gia tăng mức độ nặng cũng như tử vong nếu mắc Covid-19. "Tại Hà Nội, vừa qua chưa triển khai tiêm vắc-xin Covd-19 cho người cao tuổi do nguồn vắc-xin hạn chế. Tuy vậy, tới đây, Hà Nội sẽ ưu tiên tiêm vắc-xin cho người mắc bệnh nền, người cao tuổi (từ 65 tuổi)"- ông Phu nói.
Cùng quan điểm này, PGS-TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho rằng trong lúc chưa đủ vắc-xin bao phủ toàn dân thì ưu tiên tiêm để bảo vệ cho người cao tuổi, bệnh nền, từ đó, sẽ giảm tải cho hệ thống y tế nếu dịch bệnh bùng phát. Bởi lẽ người già, có bệnh nền nếu mắc Covid-19 phải vào viện điều trị sẽ lâu khỏi, nguy cơ tử vong cao.
Tiêm vắc-xin cho người dân ở TP HCM - Ảnh: Hoàng Triều
PGS Nga cũng để xuất cùng với việc triển khai tiêm vắc-xin phù hợp, kiểm soát dịch hiệu quả cũng cần sớm nghiên cứu các quy định áp dụng giấy chứng nhận tiêm vắc-xin vào cuộc sống, như việc đi lại, sử dụng dịch vụ công cộng... với những người đã có "hộ chiếu vắc-xin".
Chuyên gia này cho rằng việc sống chung với Covid-19 không có nghĩa là buông lỏng chống dịch, mà là chấp nhận có những ca F0 phát sinh trong cộng đồng, sẵn sàng, chủ động ứng phó khi có ổ dịch bùng phát, giống như việc mọi người đang sống chung với nhiều virus gây dịch bệnh truyền nhiễm khác nhau như sốt xuất huyết, cúm...
"Nếu tiêm đủ 2 mũi vắc-xin rồi lại về ngồi ở nhà thì rất phí, vì họ có thể tham gia lao động, làm việc bình thường"- ông Nga nêu ý kiến. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý người đã tiêm đủ 2 mũi vắc-xin vẫn cần thực hiện đầy đủ khuyến cáo 5K để bảo vệ sức khỏe cho người khác.
Theo PGS Nga, tiêm vắc-xin, bao phủ vắc-xin là yếu tố quan trọng để giảm ca mắc, giảm lây nhiễm, đặc biệt là giảm các ca bệnh nặng, tránh quá tải cho hệ thống y tế. Tuy nhiên, sau tiêm mũi 1 phải mất hơn 1 tháng mới có tác dụng bảo vệ.
Sau mũi 1 cần tiếp tục tiêm mũi 2, và sau đó 2 tuần mới có miễn dịch tốt. Sau khi tiêm đủ liều (2 mũi), cần thêm 14 - 15 ngày vắc-xin mới có hiệu quả bảo vệ tốt. Nhưng ngay cả khi được tiêm đủ liều thì cũng không thể bảo vệ 100% người tiêm.
"Do đó, để phòng lây nhiễm, kiểm soát dịch, mỗi người cần tuyệt đối không chủ quan. Đặc biệt, giai đoạn hiện nay cần thực hiện nghiêm giãn cách, không để lây lan, vì có thể sau khi tiêm vắc-xin dễ có tâm lý chủ quan" - ông Nga khuyến cáo.
