Tạ mộ cuối năm là một nét văn hóa hết sức đặc trưng của người Việt vào mỗi dịp cuối năm. Chuyên gia phong thủy nhấn mạnh một số lưu ý chúng ta cần chú trọng mỗi khi đi tạ mộ để không rước xui xẻo về nhà.
Người Việt Nam chúng ta thường đi tảo mộ đầu năm và cuối năm đi tạ mộ. Tạ mộ là một nét văn hóa hết sức đặc trưng của người Việt vào mỗi dịp cuối năm. Đó là dịp để chúng ta tạ ơn tổ tiên, đấng sinh thành, tạ ơn thần linh. Chuyên gia phong thủy - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa cổ Phương Đông Nguyễn Đức Thiêm đã chia sẻ và nhấn mạnh một số lưu ý chúng ta cần chú trọng mỗi khi đi tạ mộ cuối năm.
Ý nghĩa của tạ mộ cuối năm
Theo chuyên gia Nguyễn Đức Thiêm, tạ mộ cuối năm thì chúng ta có 4 ý nghĩa:
Thứ nhất, theo ý nghĩa uống nước nhớ nguồn, chúng ta thể hiện lòng hiếu thảo, kính trọng đối với tổ tiên và các đấng sinh thành, những người đã khuất.
Thứ hai, tạ mộ cuối năm là chúng ta tạ ơn thần linh nơi mà chúng ta đặt mộ. Chúng ta thể hiện lòng biết ơn của chúng ta với quan thần linh bản địa, chư vị tôn thần ở đấy. Trong suốt 1 năm đã chăm sóc, trông coi, bảo vệ các vong linh của gia đình mình được nương nhờ trên mảnh đất đó.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Đức Thiêm chia sẻ một số lưu ý khi tạ mộ cuối năm
Thứ ba, cả năm bận bịu công việc, đây là dịp để chúng ta ra dọn dẹp phần mộ của tổ tiên cho thoáng đãng, sạch sẽ, sửa chữa những gì hư hại.
Thứ tư, thường đến cuối năm chúng ta mời những vong linh các cụ về ăn Tết cùng con cháu trong gia đình. Đây là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt Nam mà từ trước đến nay chúng ta vẫn làm như một văn hóa đẹp thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn.
Từ đó mà cứ đến dịp cuối năm, từ khoảng 23 tháng chạp đến hết ngày 30, con cháu thường thành kính đi tạ mộ với 4 ý nghĩa như trên.
Những lưu ý khi tạ mộ để tránh rước xui xẻo về nhà
Chuyên gia Nguyễn Đức Thiêm chia sẻ, trước tiên, khi đi tạ mộ chúng ta phải mang những dụng cụ, phương tiện để dọn dẹp, mang theo một số đồ lễ để lễ bái. Theo phong tục dân gian, lễ thần linh cần mang theo "lục cúng" (6 món đồ cúng): hương, đèn hay nến, hoa, nước hoặc trà, quả, một ít bánh trái hoặc xôi.
Với vong và thần linh sẽ có 2 vị trí đặt lễ khác nhau, cúng thần linh riêng và thắp hương vong riêng nên chúng ta cần chuẩn bị 2 lọ hoa, 2 đĩa quả.
Ngoài ra chúng ta cần mang theo một ít lễ tiền vàng, một hai bộ quần áo cho vong nam, vong nữ, sắm quần áo mới cho vong linh về ăn Tết cùng gia đình. Chuyên gia Nguyễn Đức Thiêm lưu ý: "Giữa thành kính và mê tín dị đoan cách nhau một khoảng rất nhỏ. Chúng ta sắm đồ lễ vừa đủ, không xa hoa lãng phí đã là thể hiện lòng thành rồi. Nhưng ngược lại, nếu chúng ta chở hàng xe đồ lễ, vàng mã đến, đó lại trở thành mê tín dị đoan. Đó là sự lãng phí, không cần thiết".
"Đã sắm đồ lễ rồi nhưng chúng ta cần lưu ý việc ứng xử thế nào khi đi tạ mộ. Khi đến khu mộ, trước tiên chúng ta phải chào hỏi, tương tự như trong cuộc sống bình thường khi đến thăm nhà ai, chúng ta phải chào người ấy. Chúng ta ra ngoài khu nghĩa trang cũng phải chào các vị thần linh ở đấy. Sau khi chào thần linh xong thì chúng ta chào các vong linh. Sau khi chào hỏi, chúng ta thỉnh các vong linh, thần linh về, mời các thần linh và các vong được thụ hưởng các lễ vật mà chúng ta đã chuẩn bị.
Khi thỉnh thần linh chúng ta lưu ý phải thỉnh đủ các vị thần linh về như sau: Theo đạo Phật, một là Địa tạng Bồ Tát - Bồ Tát trông coi cứu vớt các linh hồn khi mất; thứ 2 là các quan thần bản xứ thổ địa và quan thần ngũ phương. Chúng ta nên nhắc đến hạnh vị của các Ngài thì sẽ tốt hơn. Sau khi chào và thỉnh các Ngài về thụ hưởng lễ vật", chuyên gia Nguyễn Đức Thiêm chia sẻ.
"Đó là những chú ý để chúng ta làm tốt hơn. Nhiều người đi ra tạ mộ chỉ thắp hương mỗi mộ nhà mình thôi, chỉ chào mỗi vong linh nhà mình mà không chào các linh thần. Thần linh độ chúng ta cả phần âm và phần dương, chúng ta chào thần linh thì các vong linh mới thụ hưởng được lễ vật. Tương tự như chúng ta mời khách ở nhà, phải mời từ trên xuống dưới, mời người trên trước, người dưới sau", ông Đức Thiêm giải thích thêm.
Một điều quan trọng mà nhiều người phạm sai lầm và mang theo vận xui về nhà đó là khấn không đúng cách. Theo chuyên gia Nguyễn Đức Thiêm, sau khi mời thần linh và các vong về rồi thì chúng ta khấn các vong linh. Trong khi khấn chúng ta cần lưu ý, có thể nói rõ năm sinh năm mất của các vong linh nhưng người đang khấn chỉ nhắc đến tên của mình thôi chứ không được nhắc tới tuổi hay địa chỉ của người sống. Các nhà pháp cho rằng khi khấn thì có rất nhiều các vong không nơi nương tựa đang ở xung quanh, nếu như nhắc đến địa chỉ, tuổi thì các vong linh này sẽ biết và theo về. Mình mời vong các cụ nhà mình về ăn Tết nhưng những vong này cũng theo về nhà thì rất bất lợi. Đó là điều hết sức chú ý.
Theo đạo Phật, khi cúng lễ xong chúng ta thường nhắc đến hạnh nguyện của Ngài bằng các câu chú. Ví dụ hạnh nguyện của thần linh chúng ta có Chú An Thổ địa. Muốn vong linh của chúng ta tốt, được siêu thoát thì chúng ta dùng Chú Vãng Sinh cho các vong linh của chúng ta. Điều này ít người biết bởi nhiều người dù tấm lòng tốt nhưng đi ra chỉ biết lễ vái các vong linh gia đình mình, trong khi toàn bộ thần linh trông coi thì lại không quan tâm.
Sau khi vãng sinh tịnh độ cho vong linh nhà mình xong, xung quanh đó vẫn có những vong linh không ai nuôi dưỡng, chăm sóc, cúng tế, chúng ta có thể rắc một ít gạo muối và Chú Vãng Sinh cho họ để họ được siêu thoát.
Lưu ý cuối cùng mà nhiều người chưa biết, đó là sau khi xong xuôi mọi việc chúng ta phải biết hồi hướng công đức. Ta hồi hướng toàn bộ công đức của chúng ta cho các thần linh và vong linh để thần linh phù hộ chúng ta và các vong linh được siêu thoát. Đây là một việc mà nhiều người không biết và bỏ qua nhưng lại vô cùng quan trọng không chỉ khi đi tạ mộ cuối năm mà trong bất kỳ công việc lễ bái nào khi hoàn thành xong cũng cần phải hồi hướng công đức để thu về hiệu quả tốt nhất.
