Vào ngày đầu năm mới, nhiều người thường mua một bát muối đầy, ý nghĩa của việc làm này không phải ai cũng biết.
Đầu năm mua muối
Mua muối được coi là tập tục của người Việt trong năm mới, việc làm này thường được thực hiện vào ngày đầu tiên của năm.
Người xưa có quan niệm, muối là thứ mặn có thể xua đuổi tà ma và đem lại nhiều may mắn cho mọi người. Không chỉ vậy, muối còn là biểu tượng của sự mặn nồng, mặn mà, gắn kết mọi người trong gia đình, giữ hòa khí, hòa thuận giữa vợ chồng, con cái.
Bên cạnh đó, còn thể hiện sự tình cảm thân thiết trong các mối quan hệ họ hàng, làng xóm, làm ăn. Hạt muối còn có một ý nghĩa nữa là có sự kết tinh, có màu trắng tượng trưng cho sự sạch sẽ, tinh khiết, vì vậy người ta thường rắc muối ra đường và xung quanh nhà với mong muốn được bình yên.
Ảnh minh họa
Vào sáng mùng 1 Tết, thường thấy những người đi bán muối dạo, khi có ai mua, người bán sẽ đong một bát muối đầy có ngọn chứ không gạt miệng vì cho rằng như vậy sẽ mang tới sự đủ đầy, trọn vẹn và no ấm cả năm và người mua muối cũng không mặc cả, kỳ kèo vì cho rằng muối trong ngày đầu năm là "muối lộc".
Tại các ngôi đình, chùa, người ta thường bày bán muối bên cạnh hoa quả, vàng mã, đèn hương để sau khi vào lễ Phật, lúc ra về các bà, các chị đem về một gói muối với hy vọng một năm mới mọi việc tốt đẹp và may mắn.
Hơn nữa ý nghĩa của việc mua muối đầu năm là cha mẹ nhắc nhở con cái tiêu pha tiết kiệm để dành tiền để cuối năm mua vôi xây nhà.
Trao đổi với PV, TS. Nguyễn Văn Vịnh-Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Giáo dục – Liên hiệp hội KHKT Việt Nam (VNUSTA), tục mua muối đầu năm là thói quen từ xưa vì muối mang vị mặn mà.
“Trước đây ở các quốc gia lục địa ngay cả Trung Quốc người ta còn lập ra cả ngành sắt và ngành muối, có hẳn một bộ để kinh doanh lĩnh vực này. Tại Việt Nam thời gian cũng không lâu lắm ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa thì muối cũng là vật rất quan trọng, rất quý, hiếm và đắt.
Nhưng giờ thông thương rộng rãi, công nghệ chế tạo muối cũng trở thành đơn giản. Theo thông lệ thì gạo và muối là những thứ thiết yếu tối giản nhất trong đời sống mà con người nên đến đầu năm mọi người vẫn cứ mua”.
Cuối năm mua vôi
TS.Vịnh cũng cho biết, người ta thường mua vôi vào dịp cuối năm vì người xưa có quan niệm vôi là biểu tưởng cho sự bạc bẽo (bạc như vôi) nên cuối năm thường mua vôi để tránh những điều không may, tránh rạn nứt, đổ vỡ kể cả trong mối quan hệ tình cảm gia đình lẫn công việc.
Người xưa mua vôi quét lại nhà, tường, cổng cho sạch sẽ, tinh tươm để khởi đầu một năm mới đầy sự mới mẻ, khôi phục lại sự nghiệp, làm ăn may mắn hơn năm cũ. Nhiều gia định có quan niệm rằng rắc vôi bột ở 4 góc vườn rồi vẽ hướng ra phía cổng để xua đuổi ma quỷ.
Bên cạnh đó, cũng có quan niệm mua vôi để tiếp cho ông bình vôi – đây là một vật để vôi ăn trầu bằng sành sứ chỉ có các cụ ăn trầu mới có. Vì quan niệm “bạc như vôi” nên người ta thường cho ông bình vôi “ăn” vào cuối năm, chứ không cho ông “ăn” vào đầu năm mới.
