Trong vụ án Vạn Thịnh Phát và các đơn vị liên quan, Cơ Cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định, Chu Lập Cơ mang quốc tịch Hồng Kông (Trung Quốc) và là chồng của Trương Mỹ Lan. Tỉ phú mang quốc tịch nước ngoài này bị cáo buộc đã giúp sức cho vợ “rút ruột” hơn 19.500 tỷ đồng tại SCB.
Giúp sức “rút ruột” ngân hàng hơn 19.500 tỉ đồng
Tại kết luận vừa mới ban hành, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố Trương Mỹ Lan – Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và giữ vai trò chỉ đạo, chi phối nhóm bị can thuộc Ngân hàng SCB về 3 hành vi là đưa hối lộ, vi phạm quy định trong hoạt động ngân hàng và tham ô tài sản.
Người phụ nữ bị cáo buộc tham ô hơn 304 nghìn tỉ đồng của Ngân hàng SCB; lập khống các hồ sơ, rút tiền của ngân hàng ra chi tiêu gây thiệt hại 498 nghìn tỉ đồng. Bị can Lan còn hối lộ 5,2 triệu USD cho nữ Cục trưởng Cục Thanh tra giám sát II của Ngân hàng Nhà nước để được bao che vi phạm.
Đáng chú ý là trong hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan, bị can Chu Lập Cơ (tên khác là Chu Nap Kee Eric, chồng bị can Lan) bị đề nghị truy tố về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.
Vợ chồng bị can Trương Mỹ Lan và Chu Lập Cơ.
Theo kết luận điều tra, Chu Lập Cơ sinh năm 1956, quê gốc ở Quảng Đông nhưng đã thường trú tại Hồng Kông (Trung Quốc) và được chính quyền đặc khu cấp hộ chiếu. Bị can này được cho là tỷ phú, sở hữu nhiều bất động sản tại Việt Nam và cả nước ngoài.
Tại Việt Nam, vợ chồng Chu Lập Cơ, Trương Mỹ Lan cùng trú ở một chung cư cao cấp thuộc quận 3, TP.HCM và có với nhau 2 con gái chung. Cả hai con chung của đôi vợ chồng Chu Lập Cơ cũng đều có phần vốn lớn và giữ vai trò quan trọng trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.
Kết quả điều tra chỉ rõ, Chu Lập Cơ là Chủ tịch Công ty Times Square Việt Nam và cùng Trương Mỹ Lan điều hành hoạt động, triển khai dự án Tòa nhà Times Square. Đây là khu liên hợp văn phòng, khách sạn, căn hộ cao cấp, trung tâm thương mại tại quận 1, TP.HCM.
Giai đoạn 2009 – 2012, Chu Lập Cơ đồng ý cho vợ sử dụng tài sản là quyền sử dụng đất và tài sản hình thành trong tương lai tại Tòa nhà Times Square để bảo đảm cho các khoản vay của cá nhân, tổ chức do Trương Mỹ Lan chỉ định. Số tiền vay từ Ngân hàng SCB liên quan đến khối tài sản này sau đó được Lan dùng cho mục đích cá nhân của bà chủ Vạn Thịnh Phát.
Cụ thể, Trương Mỹ Lan và Chu Lập Cơ đã dùng Tòa nhà Times Square làm tài sản đảm bảo cho 46 khoản vay trị giá hơn 19.500 tỉ đồng tại SCB. Đến thời điểm vụ án bị khởi tố, tính cả dư nợ gốc lẫn lãi, các khoản nợ này lên tới 39.200 tỉ đồng và không có khả năng thanh toán.
Cơ quan tố tụng cáo buộc, bị can Chu Lập Cơ đã ký các biên bản giúp sức cho bị cáo Lan dùng tòa nhà nêu trên vay tiền tại Ngân hàng SCB. Năm 2017, các khoản vay nợ đến hạn thanh toán nhưng bị can Cơ tiếp tục ký biên bản đảm bảo số dư nợ theo danh sách các “khách hàng khống” của SCB. Và thực chất, các khách hàng này chỉ là những người đứng tên vay tiền hộ cho Trương Mỹ Lan.
Ngoài hành vi bị đề nghị xử lý ở vụ án này, bị can Chu Lập Cơ và Trương Mỹ Lan còn đang bị khởi tố điều tra về hành vi rửa tiền. Tuy nhiên, cơ quan tố tụng đã quyết định tách rút hồ sơ, tài liệu liên quan để xử lý ở giai đoạn sau của vụ án.
Khối tài sản “cực khủng” của Trương Mỹ Lan bị kê biên
Cũng theo Kết luận điều tra, nhằm bảo đảm thi hành án, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tiến hành phong tỏa, kê biên hàng nghìn bất động sản, siêu xe, du thuyền cùng hàng triệu USD… của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan và nhiều bị can liên quan.
Theo đó, quá trình điều tra vụ án Vạn Thịnh Phát, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã rà soát, xác minh, truy lần các dòng tiền có nguồn gốc từ hành vi phạm tội, tài khoản, tài sản đứng tên bị can Trương Mỹ Lan hoặc cá nhân được nhờ đứng tên hộ nhằm thu hồi tài sản theo quy định. Ngoài ra, các bị can và gia đình các bị can trong vụ án đã tự nguyện nộp tiền vào tài khoản tạm giữ của cơ quan công an để khắc phục hậu quả.
Cụ thể, CQĐT đã thu giữ tổng số tiền hơn 589 tỉ đồng và gần 15 triệu USD tiền mặt. Trong đó, có 14,5 triệu USD tiền mặt bị can Trương Mỹ Lan đưa cho Tạ Hùng Quốc Việt. Theo lời khai của Lan, số tiền 14,5 triệu USD trên là của bị can này và bị can tự nguyện sử dụng để khắc phục hậu quả đối với hành vi phạm tội của mình.
Ngoài ra, CQĐT còn thu giữ 190.000 USD của Trần Văn Hùng (nhân viên của Lan). Theo Kết luận điều tra, ông Hùng được Trương Mỹ Lan giao việc dọn dẹp, vệ sinh đồ đạc tại một căn hộ và được giao giữ một hộp giấy chứa tiền và tài liệu của con gái Lan là Chu Duyệt Phấn.
Sau đó, ông Hùng cất giữ hộp giấy chứa tiền và tài liệu tại chỗ ở của ông này. CQĐT đã thi hành Lệnh khám xét khẩn cấp, thu giữ 190.000 USD và một số tài liệu của Chu Duyệt Phấn.
Số tiền trên đã được nộp vào tài khoản tạm giữ của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an theo quy định, để khắc phục hậu quả đối với hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan.
CQĐT còn tạm giữ 1.266 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giấy chứng nhận công trình xây dựng; 1.784 bản photo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, danh sách 269 nhà đất cho thuê và 21 hợp đồng công chứng; đã kê biên 61 bất động sản và ngăn chặn giao dịch 8 bất động sản của các bị can hoặc cá nhân đứng tên hộ các bị can.
Cơ quan tố tụng cũng tiến hành phong tỏa 43 tài khoản của các bị can và các cá nhân đứng tên hộ bị can mở tại các ngân hàng. Tổng số tiền phong tỏa là hơn 1.896 tỉ đồng; đã kê biên 857.561.259 cổ phần SCB của Trương Mỹ Lan và các cá nhân đứng tên hộ Lan; 137.763.300 cổ phần tại 5 công ty của các cá nhân, pháp nhân đứng tên hộ Lan…
Ngoài ra, CQĐT cũng kê biên 22 tài sản là phương tiện, gồm 1 du thuyền, 2 tàu thủy, 19 ô tô của Lan và em gái. Số phương tiện này, bà chủ Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan nhờ nhiều người đứng tên hộ.
