GLTT: Tuyệt chiêu lôi kéo chồng chăm sóc vợ con để không bị trầm cảm

Mang bầu, sinh nở là khoảng thời gian tuyệt vời nhất trong cuộc đời mỗi người phụ nữ, tuy nhiên, bên cạnh những phút giây hạnh phúc, người mẹ cũng phải đối mặt với rất nhiều vấn đề do sự thay đổi nội tiết tố gây ra mà điển hình nhất phải kể đến là hội chứng trầm cảm khi mang bầu và sau sinh.

Theo thống kê, có khoảng 13% các bà mẹ sau sinh bị mắc chứng bệnh trầm cảm với những biểu hiện như buồn chán, mệt mỏi, chán ghét con, quá lo sợ cho sự an toàn của con, ngủ ít, sụt cân… thậm chí là có người còn có ý định tự sát.

Điều đáng nói là hầu hết những bà mẹ này lại không nhận ra mình bị trầm cảm và không biết cách để vượt qua. Vì vậy, họ ngày càng lún sâu vào tình trạng này và nếu không được người thân kịp thời phát hiện, có thể sẽ để lại những hậu quả khôn lường.

Để chị em nhận biết, thấu hiểu và giải quyết triệt để hội chứng trầm cảm khi mang bầu và sau sinh, Tạp chí điện tử Khám phá phối hợp với trang thông tin điện tử Eva.vn - chuyên trang về phụ nữ và gia đình, tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến với sự tham gia tư vấn của 2 chuyên gia hàng đầu về căn bệnh trầm cảm khi mang bầu và sau sinh là: 

- Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất - Giám đốc Trung tâm tư vấn tâm lý An Việt Sơn.

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu - Trưởng khoa Lâm sàng, Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương.

Dưới đây là toàn bộ câu trả lời của chuyên gia về những thắc mắc mà độc giả gửi tới:

- Độc giả ***ga231@gmail.com:

Bác sĩ cho tôi hỏi tôi đang mang bầu 5 tháng. Tôi luôn cảm thấy muốn ngủ cả ngày, không thích ra ngoài gặp mọi người, không cảm thấy vui hay buồn. Liệu tôi có phải đang bị hội chứng trầm cảm mang bầu?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu: 

Trầm cảm mà không thấy buồn thì bạn phải cung cấp thêm thông tin cho bác sĩ. Biểu hiện ngủ nhiều cũng không đủ để khẳng định đây là triệu chứng của một bệnh nào đó. Có thể chỉ là những thay đổi cảm xúc thông thường khi mang thai. Tốt nhất bạn nên chăm sóc tốt hơn cho bản thân và chờ đợi ngày sinh bé. Chúc bạn may mắn và hạnh phúc! 

- Độc giả ***mthuan8880@gmail.com:

Sau sinh cháu rất hay đau đầu, cáu gắt không kiềm chế được, luôn suy nghĩ tiêu cực kèm theo nhịp tim lúc nhanh lúc chậm, cháu đi khám nhiều mà bác sĩ cũng không rõ kết quả. Vậy xin hỏi bác sĩ có phải cháu bị trầm cảm không ạ? Và cách để điều trị như thế nào?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:  

Chúng tôi đã gặp khá nhiều những bệnh nhân kể chuyện về lo lắng, mất ngủ, tập trung làm việc kém, mệt mỏi, buồn phiền, hay lo nghĩ vô cớ… có những người có biểu hiện bứt rứt, khó thở, đánh trống ngực, nặng hơn là cảm giác tê chân tay, toát mồ hôi phải nhập viện cấp cứu nhưng khi vào viện lại không phát hiện ra những bệnh lý về tim mạch, thần kinh khác. Tuổi trẻ hơn thì thường có các hiện tượng áp lực về việc làm, học hành hoặc những thay đổi ngoài ý muốn.

Nếu triệu chứng bệnh kéo dài hơn 2 tuần, thì có thể chẩn đoán là rối loạn lo âu và rối loạn trầm cảm của chuyên gia tâm thần. Đây rất có thể là triệu chứng của bệnh lý nội thần kinh. Nếu cháu chưa khám chuyên khoa tâm thần, thì nên đi khám ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời. 

- Độc giả ***trung.kim249@gmail.com:

Tôi vừa mới sinh được 2 tháng rưỡi nay. Sinh non, mà lại sinh đôi nên rất khó khăn. Em bé cần chăm sóc rất nhiều. Những ngày đầu tiên, cả 2 bé đều phải nằm phòng chăm sóc đặc biệt. Con tôi phải bú bằng sữa công thức.

Cái tôi cần lúc này là sự quan tâm của chồng tôi và những người trong gia đình xung quanh tôi. Nhưng tôi luôn thấy mình phải tự thân vận động hết tất cả mọi thứ. Chồng tôi lo lắng và không dành đủ thời gian chăm sóc cho bé. Bác sĩ hãy tư vấn cho tôi. Vì tôi luôn có những suy nghĩ tiêu cực!

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Nhu cầu được chồng chăm sóc là cần thiết của phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, tâm lý của chồng như thế nào, của những người xung quanh bạn như thế nào thì bạn không đề cập đến. Theo tôi, bạn cần chú ý đến chồng hơn nữa và cảm thông với chồng thật nhiều. Vì khi bạn có hai cháu, chồng của bạn cũng mừng vui mà đôi khi không có nhiều thời gian dành cho bạn. Hai vợ chồng nên chia sẻ với nhau để thấu hiểu nhau hơn. 

- Độc giả ***cmai89hy@gmail.com:

Chào bác sĩ. Tính tình sau sinh của tôi rất khó chịu, hay cáu gắt, cãi lộn với người thân. Đặc biệt giờ bé nhà tôi đã 2 tuổi, cháu hay mè nheo, ăn vạ và tôi không kiềm chế được nên quát đánh mắng cháu. Lúc đó (theo miêu tả của người nhà và cảm nhận của tôi) thì tôi như một con quái vật, gào, thét, đạp đồ dọa nạt cháu. Cháu rất sợ, càng khó to thì tôi càng hung hăng hơn. Dù đã nhiều lần tự nhủ không được hành động vậy nữa nhưng đánh, mắng con xong tôi lại ôm con mà khóc, hối hận vô cùng. Bác sỹ ơi tôi lo lắm, cho tôi lời khuyên với. Chân thành cảm ơn!

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

- Độc giả ***yenthitheuccbvtvhy@gmail.com:

Thưa bác sĩ! Cháu là công nhân may, khi cháu sinh con gái đầu lòng thì cháu nghỉ việc trông con vì ông bà nội ngoại đều đã già. Chồng cháu thì mải đi làm kiếm tiền. Sau khi sinh cháu bị đau lưng khủng khiếp mà công việc chăm con không có ai đỡ đần. Giờ đây kinh tế eo hẹp vì một mình chồng cháu nuôi cả nhà, sức khỏe cháu yếu hơn nên vợ chồng cháu sinh nhiều mâu thuẫn, lục đục ..

Mỗi lần như vậy cháu lại ốm và thấy buồn chán vô cùng, chán cuộc sống gia đình, cháu mất ngủ triền miên và mỗi khi buồn suy nghĩ cháu lại đau lưng và đau hông, đi khám bác sỹ bảo không sao cả. Nhưng tinh thần sức khỏe cháu đảo lộn hoàn toàn từ sau sinh em bé, cháu phải làm sao đây?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Cháu đang gặp quá tải với sự lo toan của cháu, trạng thái rối loạn không bình thường bắt đầu xuất hiện. Nếu stress kéo dài không được giải quyết sẽ rất dẫn đến trầm cảm. Một trong những dấu hiệu của trầm cảm là đau, mệt mỏi không rõ nguyên nhân. Đây là một tình huống rất cần xin ý kiến từ các chuyên gia. Giải pháp trước mắt là phải tự chăm sóc cho mình, không thể đòi hỏi hoàn cảnh thay đổi khi kinh tế khó khăn, công việc quá nhiều. Chăm sóc để có sức khỏe chống lại khó khăn. Trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất tinh thần, xã hội là khỏe. Đi khám không có bệnh gì không chắc đã là khỏe.

Nếu bệnh của cháu vào chuyên khoa tâm thần cũng rất có ích. Cần điều trị sẽ có điều trị, theo lời khuyên của bác sĩ. Để làm sao mang lại sức khỏe tốt để có cuộc sống chất lượng nhất, được chăm sóc về sức khoẻ tâm thần. Sức khoẻ tâm thần là một bộ máy tâm lý hoạt động hiệu quả để đương đầu với khó khăn trong cuộc sống. Vừa phải giải quyết khó khăn nhưng vẫn giữ được trạng thái cân bằng cho mình. Muốn được vậy thì phải rèn luyện khả năng thích khi với tình huống trong cuộc sống.

Cháu phải biết làm chủ stress và các phản ứng của cơ thể do stress mang lại.

- Độc giả ***ichoi6661268@gmail.com:

Cháu đã sinh con được 2 năm nhưng dạo gần đây cháu hay bị mất ngủ, hay cáu gắt, ăn không ngon miệng và hay dễ bị xúc động. Liệu cháu có mắc bệnh trầm cảm không ạ?

 Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Cháu có nhiều nguy cơ mắc bệnh trầm cảm nhưng đây không gọi là trầm cảm sau sinh vì thời điểm xảy ra trầm cảm không nằm trong thời gian để chẩn đoán. Tuy nhiên trầm cảm nào thì cũng cần phải điều trị. Nếu các hiện tượng này kéo dài từ 2 tuần, đồng thời gây trở ngại cho công việc hàng ngày thì cháu nên khám chuyên khoa tâm thần. 

- Độc giả ***uuhien@gmail.com:

Xin các chuyên gia cho tôi biết làm thế nào để phân biệt được các biểu hiện của người bị trầm cảm sau sinh với người có tâm lý lo lắng, bất an thông thường?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

- Độc giả ***yenthithamtst@gmail.com:

Thưa bác sĩ. Cháu làm nghề dạy học, trước kia thỉnh thoảng cháu hay bị đau đầu. Đi khám thì được biết cháu bị thiểu năng tuần hoàn não, thiếu máu lên não... Cháu có hai con nhưng từ khi sinh con xong cháu thường xuyên bị đau đầu và trở nên dễ bị kích động, cáu gắt do công việc giảng dạy của cháu căng thẳng, về nhà lại lo cho các con, kinh tế lại khó khăn.

Chồng cháu thì làm xa nhà. Mọi thứ chất chồng, gần đây cháu trở nên rất khó ngủ, ngủ ít người càng mệt mỏi và lại càng hay cáu gắt, đánh mắng các con, người cháu gầy hẳn đi. Xin bác cho cháu lời khuyên!

 Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Tình trạng lo âu thông thường của bạn kéo dài quá lâu dễ chuyển thành triệu chứng cơ thể hóa. Chẳng hạn như là hiện tượng đau đầu của bạn, hiện tượng mệt mỏi, mất ngủ. Đi khám sẽ không phát hiện được bệnh gì. Đây chính là dấu hiệu của bệnh trầm cảm nếu như bạn mất ngủ quá hai tuần. Nếu tình trạng của bạn đúng như vậy (mất ngủ quá hai tuần, đau người, mệt mỏi) nên đi khám chuyên khoa tâm thần.

- Độc giả ***17111@gmail.com:

Em năm nay mới 16 tuổi vì yêu sớm nên bây giờ lỡ dại đã sinh được một bé trai. Nay bé được 1 tháng. Từ khi sinh con xong em hay suy nghĩ nhiều buồn rồi khóc. Em thì ở nhà mẹ . Còn chồng em thì ở nhà anh . Ảnh cũng ít khi ra. Nhưng mỗi lần ra xong về liền thì em cảm thấy tủi thân rồi khóc . Ở gần thì em lại thấy khó chịu rồi nổi nóng với chồng. Nhiều lúc em buồn lắm rồi cứ giấu trong người một mình không nói với ai. Đêm nào em cũng khóc rồi thức khuya . Bác sĩ cho em lời khuyên với ạ .

 Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Theo tôi nghĩ bạn không nên khóc nữa, mà hãy cười nhiều lên. Mỗi khi chồng đến thì vui lên và cười lên. Mình càng buồn nhiều thì càng nguy hiểm. Một nhà hiền triết đã nói thế này: bạn là người quan trọng bậc nhất đối với bạn, còn những người khác chỉ là hỗ trợ của bạn mà thôi. 

Hiện nay và bây giờ bạn đang có gì hạnh phúc nhất mà có lẽ bạn đã quên - được làm mẹ. Người phụ nữ được làm vợ, làm mẹ là hạnh phúc lớn lao khó có gì sánh bằng. Bạn hãy cộng hai cái hạnh phúc đó lại để cảm thấy vui vẻ và đỡ phiền muộn đi.

Hoàn cảnh của bạn hiện tại đúng là có những khó khăn nhất định vì hai vợ chồng bạn lại không ở chung 1 nơi vì chồng ở 1 nơi, bạn ở 1 nơi. Lúc này, tôi hiểu và tôi nghĩ rằng bạn đang có 1 suy nghĩ rất khó giải quyết vì tâm lý của bạn không được ổn định, sức khỏe của bạn cũng đang có những mai một chút xíu. Những suy nghĩ của bạn nổi lên có lẽ không ngoài 2 vấn đề lớn. Một là muốn cháu bé hay ăn chóng lớn, hai là chồng bạn khi đến thăm vợ con ra về thì nghiêm chỉnh và không la cà ở bất kì một chỗ nào khác nữa. Chắc rằng nếu bạn nếu bạn đạt được 2 nguyện vọng này thì bạn sẽ được hưởng 1 cuộc sống rất tốt và cao nhất. Tôi chỉ gói gọn trong 1 vài từ thôi: Ai có thể có chất lượng cao nhất và hạnh phúc là lúc nào cũng được ăn ngon, ngủ yên. Tóm lại, bạn hãy xác định 1 cách tích cực và đừng quá lo lắng về con, về chồng.

Còn nếu bạn vẫn trăn trở, phiền muộn thì bạn vẫn sẽ bị ăn không ngon, ngủ không yên. Lúc đó không biết bao nhiêu phiền muộn khác sẽ kéo đến với bạn. Và lúc đó bạn lại phải giải quyết những mâu thuẫn mới. 

....(xem tiếp câu trả lời tại đây)

- Độc giả ***thithuhuong801245@gmail.com:

Tôi bị đau nửa đầu nhưng sau sinh tình trạng nặng hơn, nhiều lúc tôi hay lo lắng không rõ nguyên nhân, hồi hộp tim đập nhanh. Bác sĩ cho hỏi như vậy có phải tôi bị trầm cảm không hay đó là do chăm con vất vả? Gia đình tôi mọi người đều đi làm cả ngày chỉ có mình tôi chăm cháu. Tôi nên khắc phục thế nào? Chân thành cảm ơn bác sĩ!

 Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu: 

Tình trạng của bạn là có tiềm ẩn về bệnh trầm cảm. Sau sinh sẽ là sang chấn để kích hoạt làm cho bệnh nặng lên. Tuy nhiên, rối loạn lo âu có thể là căn bệnh mà bạn đang phải chịu đựng. Bạn nên gặp chuyên gia về sức khỏe tâm thần, để được điều trị luôn, tránh tình trạng đi khám ở nhiều chuyên khoa mà lại không ra được bệnh gì, chỉ tốn kém và vất vả cho bạn.

- Độc giả ***enthanh83@gmail.com:

Còn 2 tháng nữa là cháu sẽ sinh em bé đầu lòng. Nhưng thời gian này cháu luôn cảm thấy không ổn với những trạng thái trí nhớ giảm sút, rất hay bị quên, lúc nào cũng có cảm giác muốn khóc. Cháu ăn rất nhiều và không ngủ được.. dù chồng và gia đình chồng vẫn rất quan tâm. Nhưng tự nhiên cứ như vậy. Cháu có phải bị trầm cảm không? Cháu phải làm sao ạ?

 Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Cháu cần phải được điều trị trầm cảm, nên đi khám cùng với người nhà để người nhà thấu hiểu tình trạng bệnh của cháu. Để từ lúc này đến lúc cháu sinh thì gia đình sẽ quan tâm hơn. Nếu có tình trạng nặng hơn thì gia đình còn biết cách để bảo vệ sức khỏe cho cháu và em bé. Hiện tượng bệnh của cháu rất là rõ.

Còn việc dùng thuốc hay không thì tùy theo quyết định của bác sĩ và mức độ bệnh của cháu. Thường thì bác sĩ sẽ cân nhắc giữa nguy cơ và lợi ích theo mức độ bệnh để có hướng điều trị phù hợp. Vì trầm cảm là rối loạn hóa chất của não chứ không hoàn toàn là do tâm lý. Nên điều trị tâm lý không đôi khi sẽ bị bỏ sót điều trị.

- Độc giả ***yenthithuphuongqn@gmail.com:

Cháu chào Bác sĩ ! Mọi việc bắt đầu từ khi cháu lấy chồng. Đó là 1 cuộc hôn nhân không được mong đợi từ trước. Vì cháu chưa có việc làm và bố mẹ cháu cũng chưa thực sự hài lòng với người cháu chọn. Nhưng cháu đã lỡ có bầu. Vậy là phải cưới. Mẹ cháu đã rầy la cháu rất nhiều còn bố cháu không nói gì cháu nhưng cũng rất tức giận.

Cháu rất buồn vì đã làm điều có lỗi với bố mẹ. Cháu mang cả nỗi buồn đó khi về nhà chồng. Sau khi sinh con, cháu và mẹ chồng luôn có những mâu thuẫn trong chuyện chăm sóc bé. Rồi áp lực về kinh tế, không có công ăn việc làm ổn định luôn làm cháu căng thẳng. Cháu hay buồn, hay cáu gắt và rất dễ xúc động.

Khi con cứng cáp cháu cố đi tìm việc gì đó để kiếm thêm thu nhập. Nhưng cháu là người chậm chạp nên làm việc gì cũng bị người ta chê. Cháu rất muốn kiếm tiền nhưng không hiểu sao cháu chẳng hứng thú với bất kỳ công việc nào cả. Làm việc gì cũng thấy chán nản. Cả trong chuyện sinh hoạt vợ chồng cháu cũng có vấn đề.

Hiện giờ cháu không hề có một chút ham muốn nào cả. Cả tháng vợ chồng cháu chỉ được một hai lần mà đối với cháu cũng chỉ là gượng ép. Cháu đang rất lo lắng, hoang mang không biết tương lai của mình sẽ về đâu. Cháu xin Bác Sĩ một lời khuyên!

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Trước hết, tôi hi vọng rất nhiều ở bạn là bạn sẽ vượt qua được chính mình để có cuộc sống làm chủ bản thân mình. Vì cái khó nhất của mỗi con người là vượt qua chính mình. Bạn không bao giờ nên tự oán thán, trách móc mình, tự dằn vặt mình. đừng cho rằng số phận của mình như thế nên mình phải chịu hoặc bạn nghĩ rằng ta phải cam chịu.

Bạn hãy vui lên và bạn hãy cởi mở hơn nhiều nữa với mọi người. Bạn hãy làm những việc mà bạn đang có những ước mơ. Nhớ rằng ta nên làm từng bước một, từ thấp đến cao. không nên vội vã mà muốn đạt đến đỉnh cao ngay lâp tưc. Những vướng mắc của bạn không phải chỉ mình bạn phải gánh chịu mà trong xã hội, rất nhiều chị em phụ nữ cũng không khác gì lắm với hoàn cảnh của bạn mà nó chỉ thể hiện ở dạng này hay dạng khác mà thôi. Bạn hãy bình tĩnh lại và tin tưởng ở chính bạn và bạn hãy tin tưởng ở chồng bạn sẽ là người cùng với bạn đi với bạn quãng đường đẹp đã và đến đích. 

Tôi cũng chia sẻ với bạn như thế này: khi một người lấy ai đó và tự tin thì công việc của mình đã thành công được 50%. còn 50% nữa là ở giao tiếp, ở cách đối xử, ở những mối quan hệ và chúng tôi cũng cung cấp để bạn biết 1 ý như thế này.

Chúng tôi đã đúc kết nhiều năm và làm việc với cả chuyên gia nước ngooài nữa đều nhất trí thấy rằng nhìn tháy cái mình cần điều chỉnh là cần thiết, nhìn thấy những cái tốt đẹp của người khác mới là hay và biết khoan dung cho những người mắc khuyết điểm với mình, với cộng đồng mới là người tốt. Bạn thực hiện đầy đủ những ý này, chắc chắn đời sống tinh thần của bạn sẽ thay đổi nhiều lắm.

Hơn nữa về cuộc sống tình cảm của bạn với người xung quanh, đặc biệt với chồng và con bạn, với những người gần nhất sẽ có những dổi thay nhất định. Bạn sẽ tự hào về những điều bạn sẽ điều chỉnh và tự hào về những điều bạn sẽ gặt hái được.

....(xem tiếp câu trả lời tại đây)

- Độc giả ***hy@gmail.com:

Chào bác sĩ! E năm nay 28 tuổi và vừa sinh cháu được 6 tháng. Từ ngày sinh con rồi chăm bé và ở chung gia đình chồng nên có nhiều đụng chạm làm em rất mệt mỏi. Em lấy chồng xa nên ở quê chồng lại không có người quen hay bạn bè gì hết. Rồi từ ngày sinh con chỉ quanh quẩn trong nhà suốt làm em rất bực bội.

Chồng em thì từ lúc em sinh vẫn quan tâm vợ nhưng rất ít khi gần gũi em. Nếu có cũng rất nhạt nhẽo nên làm em càng thấy tổn thương. Khi em hỏi lý do thì chồng chỉ nói mệt nhưng rồi lại lảng tránh gần gũi vợ. Đôi khi em muốn ly hôn rồi tự nuôi con vì cảm thấy quá chán nản với cuộc sống này. Em hay bị đau đầu và chóng mặt lắm, cơ thể hay mệt mỏi. Xin bác sĩ cho em lời khuyên.

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Bạn nên thư giãn và chăm sóc bản thân tốt hơn, đừng trông đợi quá nhiều vào sự chăm sóc của người chồng. Phụ nữ phải nên có cách nhìn nhận theo quan điểm của phụ nữ hiện đại. Có nhiều singer mom mà vẫn hạnh phúc. Bạn đòi hỏi quá nhiều vào người chồng thì càng bị tức tối và sinh ra những tâm lý khó chịu. Mình sẽ bị hoàn cảnh chi phối. Vậy nên, bạn cần làm chủ stress và chấp nhận tính cách của người chồng, những hạn chế của người ta, nên chuẩn bị để đương đầu với mọi tình huống xấu...

- Độc giả ***gchuyenlenguyen@gmail.com:

Chào bác sĩ, Con mình đã hơn 4 tuổi, cuộc sống sau sinh khá tốt, nhưng gần đây, từ khi bắt đầu lên kế hoạch chuẩn bị sinh con thứ 2 ( đang trong giai đoạn chuẩn bị sức khoẻ và tài chính chứ chưa có thai), mình hay cảm thấy lo lắng bất an, dễ nổi nóng với chồng con, có khi đánh con vô cớ. Nhu cầu chăn gối vợ chồng cũng giảm hẳn, có lúc cảm thấy rất khó chịu khi chồng gần gũi.

Mình không bị áp lực phải sinh con từ nhà chồng, hay phải sinh con trai gì cả, áp lực về kinh tế cũng không phải là quá lớn. Nhiều khi cảm giác lo lắng đến mất ăn mất ngủ nhưng bản thân lại không biết rõ mình lo lắng điều gì. Xin bác sĩ cho mình lời khuyên, nếu kéo dài đến lúc mình mang thai bé thứ 2 sợ sẽ ảnh hưởng đến con, nên mình rất lo. Cảm ơn bác sĩ!

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Stress thôi bạn ạ. Tra cứu và tìm hiểu về cách đối phó stress. Ai cũng có lúc phải chịu đựng một lượng stress nhất định. Hãy suy nghĩ về các kì vọng của mình để đối phó căng thẳng. Một cách khác là chấp nhận một số sự việc nằm ngoài tầm kiểm soát của mình. Chuẩn bị tốt cho những điều sắp tới mà bạn cho rằng nó là nguyên nhân gây sang chấn. Cố gắng coi sự thay đổi là một thách thức phải vượt qua. Chứ không coi như là một hiểm họa. Bạn nên ăn uống hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ và tập luyện thường xuyên. Bạn nên trì hoãn kế hoạch sinh em bé của mình cho tới khi nào tinh thần hoàn toàn thoải mái đã nhé!

- Độc giả ***hy@gmail.com:

Chào bác sĩ! Em năm nay 28 tuổi và vừa sinh cháu được 6 tháng. Từ ngày sinh con rồi chăm bé và ở chung gia đình chồng nên có nhiều đụng chạm làm em rất mệt mỏi. Em lấy chồng xa nên ở quê chồng lại không có người quen hay bạn bè gì hết. Rồi từ ngày sinh con chỉ quanh quẩn trong nhà suốt làm em rất bực bội. Chồng em thì từ lúc em sinh vẫn quan tâm vợ nhưng rất ít khi gần gũi em. Nếu có cũng rất nhạt nhẽo nên làm em càng thấy tổn thương. Khi em hỏi lý do thì chồng chỉ nói mệt nhưng rồi lại lảng tránh gần gũi vợ. Đôi khi em muốn ly hôn rồi tự nuôi con vì cảm thấy quá chán nản với cuộc sống này. Em hay bị đau đầu và chóng mặt lắm, cơ thể hay mệt mỏi. Xin bác sĩ cho em lời khuyên.

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Bạn nên thư giãn và chăm sóc bản thân tốt hơn, đừng trông đợi quá nhiều vào sự chăm sóc của người chồng. Phụ nữ phải nên có cách nhìn nhận theo quan điểm của phụ nữ hiện đại. Có nhiều singer mom mà vẫn hạnh phúc. Bạn đòi hỏi quá nhiều vào người chồng thì càng bị tức tối và sinh ra những tâm lý khó chịu. Mình sẽ bị hoàn cảnh chi phối. Vậy nên, bạn cần làm chủ stress và chấp nhận tính cách của người chồng, những hạn chế của người ta, nên chuẩn bị để đương đầu với mọi tình huống xấu...

- Độc giả ***nguyetak93@gmail.com:

Cháu mới sinh em bé nay là tròn hai tháng. Chồng cháu hay chơi bời và có tính trăng hoa. Từ lúc cưới về rồi mang bầu chồng cháu cứ thích đi làm xa . Cháu đã rất hay suy nghĩ buồn rầu vì chồng có những biểu hiện lạ nhưng cháu đã tự an ủi nhiều lần vì con nên thôi. Sinh em bé xong, chồng cháu lại đi thật xa để làm..Cháu ràng buộc chồng bằng cách nói là con bé nó nhớ ba. Chồng cháu về nhưng biểu hiện lại vô cùng khó chịu khiến cháu thêm chán nản. Không biết cháu suy nghĩ nhiều quá rồi có ảnh hưởng gì đến thần kinh không. Mong BS giúp cháu với.

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Hoàn cảnh của bạn tôi nghĩ không khó để thực hiện được mong muốn của bạn. Nếu bạn thực hiện được đúng là mình yêu chồng bằng những cử chỉ, những lời nói, những việc làm thì chắc chắn bạn sẽ đạt được mong muốn.

Bạn có biết chồng bạn bây giờ cần bạn ở cái gì không? Chắc bạn cũng đã biết nhưng tôi tin chưa cặn kẽ. Tôi xin nêu nhưng điều mà người chồng cần ở người vợ để bạn biết thực hiện và cũng thông tin để bạn biết. Bất kì 1 người vợ nào mà thực hiện được những điểm dưới đây thì các anh chồng luôn luôn muốn bên cạnh vợ. Hơn nữa, họ đi đâu, làm gì cũng hướng về vợ con - tức là hướng về gia đình. Nếu nói 1 cách vui vẻ, có thể nói là như 1 sợi dây luôn luôn kéo anh ý về nhà với vợ con. Hay nói 1 cách khác, mẹ con bạn đã biến thành cục nam châm cực mạnh để hút anh ý về nhà.

Những điều mà người chồng cần ở vợ, hay muốn vợ thể hiện được với họ:

1. Luôn luôn được tôn trọng. Luôn luôn được đề cao. Luôn luôn được ca ngợi. Luôn luôn coi họ là nhất (có thể nhất ở gia đình, chòm xóm,...)

2. Người chồng nào cũng muốn vợ thể hiện vợ luôn luôn được chồng che chở, chồng là chỗ tựa của vợ, chồng là bóng mát để vợ được hưởng mỗi khi trời nắng, hay thời hiện đại này thì chồng là điều hòa trong trời nóng nực hay là chăn nệm ấm trong trời đông giá lạnh, là lò sưởi trong những ngày lạnh giá để gia đình được ấm áp.

3. Sự âu yếm của chồng với vợ là 1 yếu tố rất cần thiết. Bạn hãy thể hiện bằng lời nói, việc làm để anh ấy cảm nhận là bạn rất yêu anh ấy. Đồng thời cũng để anh ấy yêu bạn một cách như "nắng quái chiều hôm". Cũng nói nhỏ với bạn, bất kì một người phụ nữ nào khi có áp lực về tâm lí đều bị lãnh cảm tạm thời. Trong hoàn cảnh đó, bạn cần thông báo ngay cho chồng biết. Khi anh ấy mới nắm vào tay bạn, nếu nói được 1 câu: "Hôm nay vợ chồng mình chỉ dừng ở đây nhé. Hôm nào em khỏe, em sẽ tặng anh những cái tốt nhất mà anh cần.". Bạn hết sức chú ý, mỗi khi bạn muốn từ chối sự âu yếm của chồng, bạn cần thực hiện như trên.

Nếu bạn để họ đi du lịch khắp người bạn, lúc đó bạn kiên quyết từ chối, chồng bạn sẽ phản ứng vô ý thức theo bản năng. Chắc bạn đã đọc báo thấy một số trường hợp cũng từ chối trong hoàn cảnh ấy, các đức ông chồng đã trói vợ lại để hành xử.

Tâm sự với bạn 1 chút ít như thế, hãy tâm sự với chúng tôi nếu cần.

- Độc giả ***cdungkt88@gmail.com:

Thưa bác sĩ, cháu muốn nhờ Bác sĩ tư vấn giúp cháu. Cháu sinh em bé thứ 2 được 6,5 tháng. Trước đây tình cảm giữa cháu và bố mẹ chồng đã không được hòa thuận, từ khi em bé được 3 tháng thì công việc của chồng ngày càng bận đi làm. Cháu không có người chia sẻ và chăm sóc con cùng. Cháu thường xuyên cáu gắt với chồng và luôn sợ hãi bị bố mẹ chồng nói xấu đổ tội cho cháu. Những lúc căng thẳng cháu thường bị ngất xỉu. Bình thường cháu vẫn có thể kiểm soát được bản thân nhưng lúc căng thẳng và ức chế cháu không kiểm soát được hành động và lời nói của mình và liên tục nghĩ đến việc tìm đến cái chết. Hiện nay cháu đọc được rất nhiều thông tin về trầm cảm sau sinh và những tác hại của nó cháu rất sợ. Mong Bác sĩ giúp cháu, cháu rất sợ cháu bị trầm cảm!

 Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Nếu bạn bị ngất xỉu thì đây là dạng rối loạn liên quan đến nhân cách yếu, cộng với chấn thương tâm lý. Bênh này là một dối loạn phân ly. Tỷ lệ bệnh gặp ở 0.3 đến 0.5 % dân số. Nữ gặp nhiều hơn nam gấp 10 lần. Rối loạn phân ly xuất hiện như một cơ chế tự phòng vệ nhằm bảo vệ thần kinh khỏi những sang chấn tâm lý trong một nỗ lực nhằm giảm bớt cảm nhận khó chịu về lo âu và bất lực. Vì vậy triệu chứng của rối loạn này thường rất đột ngột, liên quan trực tiếp tới sang chấn tâm lý.

Vì nguyên nhân tâm lý nên điều trị chủ yếu bằng liệu pháp tâm lý. Kiên trì rèn luyện tính cách, biết thương yêu chia sẻ, đương đầu với khó khăn. Phải đặt ra các mối quan tâm khác ngoài chồng và gia đình chồng để mình cảm thấy thoải mái hơn...

- Độc giả ***hihuyenlinh@gmail.com:

Năm nay tôi 35 tuổi. Hiện đang có bầu được 9 tuần thai! Tôi đã có 1 con gái đầu lòng sinh năm 2007! Khi tôi sinh cháu đầu huyết áp đã cao ở những tháng cuối và lên bàn đẻ là 180/120 phải mổ chỉ định! Nay tôi có bầu cháu thứ 2 huyết áp cũng thường xuyên cao 150/110. Tôi cũng đã có tiền sử mắc bệnh trầm cảm vào năm 2009 và không điều khiển cũng như khống chế được các hành động và suy nghĩ từ hoang tưởng đến trầm cảm!

Tôi đã điều trị và chữa khỏi bệnh nhưng đến cuối năm 2012 do công việc và các mối quan hệ xã hội phức tạp tôi bị khủng hoảng tinh thần và bị lại bệnh! Được các bác sỹ điều trị tôi tiếp tục khỏi bệnh và còn hoàn thành luận án Tiến sĩ thành công vào 2015. Hiện tôi đang có bầu nhưng mấy tháng đầu nên ốm nghén và rất mệt mỏi! Tôi cũng đang rất lo lắng không biết tôi có bị mắc lại bệnh trầm cảm hay không? Vì thực sự sức khỏe tôi không được khỏe và huyết áp luôn thất thường! Mong các bác sĩ và các nhà tâm lý cho lời khuyên tốt nhất!

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Lời khuyên cho bạn là nên đến ngay BV tâm thần để được theo dõi lâu dài vì bạn có tiền sử bệnh lý trầm cảm quá lâu, kéo dài và tái phát nhiều lần. Nên duy trì thuốc uống trầm cảm đều đặn để ngăn ngừa các giai đoạn tái phát của bệnh. Bệnh trầm cảm thường gặp nên đừng ngần ngại để mình được điều trị chăm sóc đúng cách theo đúng chất lượng sống của mình. tinh thần của mình có thoải mái thì mình làm việc mới hiệu quả, và thể chất mới tốt được.

Vì chính huyết áp của bạn trước đây thất thường là không thể loại trừ yếu tố tinh thần, vì thể chất và tinh thần liên quan mật thiết với nhau (chẳng hạn khi tức giận thì mặt đỏ, mạch nhanh ,huyết áp tăng). Nên tránh những kích động về tâm lý, tạo tâm lý thoải mái cho mình, tự tạo cho mình hướng suy nghĩ lạc quan... đặc biệt là giai đoạn mang bầu. Từ lúc này trở đi, tôi tin là bạn sẽ không còn phải chịu đựng những căn bệnh như trước đây nữa...

- Độc giả ***etnhung@gmail.com:

Chào Bác Thu, Em đã trải qua một quãng thời gian mang thai, sinh nở đầy hạnh phúc. Chỉ khi sau 10 ngày sinh mổ, tâm trạng em dần bị thay đổi. Do mổ con lần đầu và đến 4 ngày sau mổ em mới có sữa, con thì không chịu ti mẹ nên càng làm em ít sữa hơn.

Tâm trạng em hoang mang vì sợ mất sữa khiến em buồn tủi và nghĩ mình không là người mẹ tốt khi con ngày ngày đều bú bình và dặm sữa mẹ. Tình trạng sữa chưa khả quan thì em lại bị dị ứng phải nhập viện chích kháng sinh cho mau lành.

Em thừa nhận có những lúc em cảm thấy mình là người mẹ vô dụng. Con không bú mẹ là một thiệt thòi, giờ con mới 15 ngày tuổi phải xa mẹ thì... quá tội cho con. Em đã khóc thật nhiều. Đêm nào nằm bệnh viện em cũng khóc và nhớ con ở nhà. Em đã hình dung khung cảnh ngọt ngào, đáng yêu sau sinh nhưng sự thật thì hoàn toàn ngược lại. Thất vọng, tủi thân, đau xót ... em sợ cứ vậy mình sẽ thực sự rơi vào trạng thái trầm cảm sau sinh. Mong bác sĩ tư vấn. Chân thành cảm ơn bác sĩ!

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Triệu chứng này của bạn rất rõ. Nếu như kéo dài 2 tuần thì rất dễ dẫn tới tình trạng trầm cảm sau sinh. Nên bạn cần cùng với người nhà đi khám.  Thay đổi thái cực quá đột ngột như vậy rất dễ dẫn tới bệnh lý tâm thần. Người nhà cũng cần phải hiểu biết về căn bệnh này để giúp đỡ bạn, để bạn được điều trị tốt hơn. Đây là bênh rất nguy hiểm đến tính mạng của bạn. Đây là tình trạng bệnh đồng diễn, vừa có bệnh lại vừa có sang chấn tâm lý.

Nên điều trị thuốc trong hoàn cảnh này của bạn. Điều này là rất cần thiết. Còn dùng thuốc như thế nào thì nên nghe ý kiến của bác sĩ...

- Độc giả ***ihaduyenddt2014@gmail.com

Chào bác sĩ. Cháu xin hỏi về trường hợp của cháu như sau: cháu đã có 1 con gái 5 tuổi và đang mang thai con gái thứ hai hơn 7 tháng. Gần đây cháu rất dễ cáu bẩn vì một mình lo toan gia đình, chồng cháu mấy năm nay thất nghiệp thường xuyên hàng quán cờ bạc, vô tâm vô lo, mình cháu gánh vác gia đình với đồng lương giáo viên ít ỏi. Cháu khuyên nhủ thì bị chồng mắng nhiếc. Thêm nữa áp lực có con trai khiến cháu quẫn trí.

Tối ngủ cháu hay khóc bên con gái, suy nghĩ rất nhiều và mất ngủ khiến cháu không tỉnh táo được. Vì vậy cháu sẵn sàng gây gổ thay vì nhịn như trước. Cháu luôn có cảm giác bất an mệt mỏi và suy nghĩ sẽ dắt 2 con của mình bỏ đi hoặc nhất định phải làm gì đó với người chồng này mới giải thoát được tâm trạng này. Bác cho cháu hỏi về trường hợp của cháu có khả năng sẽ bị trầm cảm sau khi cháu sinh không ạ?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Tình trạng của bạn không phải là bệnh trầm cảm sau sinh, mà chỉ là tình trạng sức khỏe tâm thần không tốt. Cần quan tâm, chăm sóc bản thân mình. Mình có sức khỏe tốt thì mới lo gánh vác công việc và nuôi con được. Chấp nhận hoàn cảnh, và thích nghi với nó thì tốt hơn là phản ứng như vậy. Người có sức khỏe tinh thần tốt là người có khả năng duy trì các mối quan hệ tốt đẹp với người khác, ví dụ như là với người thân, bạn bè, đồng nghiệp... Làm chủ stress, thích nghi với những thay đổi của hoàn cảnh...

- Độc giả ***gngoc.cogainghethuat@gmai.com:

Thưa bác sĩ. Cháu năm nay 25 tuổi con cháu đc 5 tuổi. Lúc cháu sinh con cháu không hề biết đến bệnh trầm cảm sau sinh. Khi sinh con đến khi con cháu đc 3 tuổi cháu bị mất ngủ thường xuyên và đau đầu, cáu gắt không kiềm chế cảm xúc đồng thời trí nhớ giảm sút đáng kể, cháu mới đi khám thì bác sĩ có chuẩn đoán cháu bị trầm cảm thể nhẹ và cho cháu thuốc điều trị. Một thời gian sau cháu tiếp tục tái phát càng ngày càng bốc đồng hơn cháu vẫn tiếp tục điều trị và có cải thiện được giấc ngủ nhưng vẫn bị bốc đồng không kiềm chế đc cảm xúc đau đầu và suy giảm trí nhớ. Theo bác sĩ cháu phải làm thế nào ạ vì có tái khám bác sĩ vẫn chỉ cho đơn thuốc và thuốc ngủ.

 Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Bệnh của bạn đã rõ, việc điều trị bằng thuốc là bắt buộc. Bạn phải uống thuốc kéo dài để chống tình trạng tái phát. Bác sĩ của bạn có phải là chuyên khoa tâm thần hay không? Nếu chưa phải thì bạn nên đến đúng chuyên khoa để được phát hiện và điều trị đúng thầy đúng thuốc.

 - Độc giả ***himinh.hanh@gmail.com:

Nhờ bác tư vấn dùm cháu. Con cháu được gần 4 tháng, chồng cháu đi làm suốt nên chỉ một mình cháu chăm con, cháu yêu con vô cùng nhưng con cháu ăn uống rất hay bị ói nên có những lúc con ói nhiều quá và khóc thì cháu cảm giác như chân tay bị châm chích, bồn chồn rất khó chịu và khó tả. Cháu có phải là bị trầm cảm không?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Đây không phải là bệnh trầm cảm mà chỉ là nguy cơ. Nhưng nếu tình trạng lặp đi lặp lại thì có thể phát triển thành triệu chứng của rối loạn lo âu và cần điều trị chuyên khoa tâm thần.

- Độc giả ***nghien133@gmail.com:

Chào bác sĩ! Cháu năm nay 30 tuổi, đã có 2 con 1 trai,1 gái. Cách đây 7 năm cháu sinh mổ con trai đầu có hiện tượng mệt mỏi, đôi lúc nhìn con nằm mà lấy tay bịt miệng, bịt mũi nó lại, và cảm thấy thích thú. Đôi lúc chỉ muốn ôm con tự tử. Cháu có tìm hiểu là bệnh trầm cảm và đã cố gắng khắc phục như thoát ra đi làm vì lúc đó cháu ở nhà chồng, sinh bé xong chỉ ở nhà với bé và gia đình chồng.Khi bé được hơn năm thì cháu cảm thấy bình thường trở lại.

Bây giờ cháu sinh bé thứ 2 được 7 tháng. Cháu cảm thấy người mệt mỏi,chán nản,đôi lúc buồn rất vô cớ,khóc cũng không có lý do.Nhiều lúc chỉ muốn ôm con ném thật mạnh ra xa, điều này chỉ nghĩ thôi cũng đã cảm thấy rất thích.Cháu nghĩ mình đã bị trầm cảm trở lại,nhưng ban đầu cháu nói với chồng và gia đình thì không ai tin cháu.

Hiện nay cháu đã đi làm, nên thời gian ở với bé ít hơn, nhà có bà ngoại trông giúp, cháu cũng ít có suy nghĩ ném con đi nữa, nhưng vẫn còn tồn tại cảm giác buồn và đôi lúc ngồi khóc vô cớ. Theo bác sĩ cháu phải làm sao, cháu sợ cảm giác muốn ném con sẽ quay trở lại bất cứ lúc nào.

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Đọc thư của bạn, tôi cũng có 1 chút áy náy, 1 chút trăn trở vì bạn yêu con không ai bằng. Có lẽ lấy 7 tỷ người trên trái đất để so sánh ai yêu con bạn thì bạn đứng số 1. Nếu lấy hơn 90 triệu dân VN để so sánh ai yêu con bạn nhất thì bạn cũng đứng số 1. Từ những nhận định trên đã cho bạn thấy rất rõ là bạn đánh con, ném con,...chỉ là cách ứng xử vội vàng. Trong ngành tâm lý chúng tôi gọi đây là do 1 áp lực quá mạnh làm chấn động tâm lý bạn.

Nó chuyển sang 1 dạng tâm lý khác, và dạng tâm lý này nó sẽ làm mất tất cả những cảm xúc bạn. Nó chỉ ở lại trong bản thân bạn ở thời điểm đấy - là bản năng của con người. Mà bản năng của con người là làm mà không có lý trí, mà làm mà không có lí trí thể hiện rõ ở điểm lúc nào cũng muốn thắng - kể cả con và chồng bạn. Nhưng vì bạn là người cho nên sau những giây phút đó, bạn lại tỉnh lại, không phải là bản năng nữa mà có 1 tư duy đặc trưng của con người - biết suy xét, cân nhắc, biết quyết định những cái đúng mà biết ứng xử với những người đối diện. Cho nên lúc đó bạn thấy rằng mình rất đau và lo nghĩ. Trong đầu bạn chắc chắn sẽ luôn luôn hiện lên: "Tại sao mình lại đối xử với con như vậy?",  "Tại sao mình lại đối xử với 1 người mình yêu thương nhất như vậy".

Bạn hãy làm chủ bạn hơn nữa. bạn hãy nhìn nhận những hành vi và tư duy tích cực hơn nữa. Tức là bạn rất cần trước khi đưa ra 1 quyết định nào, bạn phải suy nghĩ là quyết định đó và thực hiện quyết định đó, mình có thanh thản hay không, mình có vui vẻ sau đấy hay không, đến bữa cơm có ăn ngon không, đến giác ngủ có ngủ ngon không?

Bạn đừng quá lo nghĩ, đây là 1 bệnh không chữa được mà nó cứ lặp đi lặp lại trong bạn. Suy nghĩ của bạn hiện nay hoàn toàn không đúng. Những tư duy và hành vi của bạn rất dễ thay đổi, rất dễ khắc phục, rất dễ có thể ứng xử khác với con. Nếu luôn luôn có tư duy đánh mắng con thì ta đau hơn con rất nhiều lần thì bạn có thể dần dần vượt qua được. 

Vào đây để theo dõi toàn bộ câu chuyện Trầm cảm bà bầu trước và sau sinh