Những lưu ý khi đi siêu âm mẹ cần "thuộc lòng" để không sinh ra những em bé dị tật khiến cha mẹ đau lòng.
Thời gian qua, báo chí đã từng đưa tin rất nhiều về những vụ việc trong thai kỳ người mẹ siêu âm, khám thai có kết quả bình thường nhưng khi sinh con ra lại mắc những dị tật nghiêm trọng khiến cha mẹ không khỏi đau lòng. Không chỉ trên thế giới, ngay tại Việt Nam cũng từng xảy ra trường hợp tương tự với sản phụ Trần Thị Phước L. ở thành phố Pleiku (Gia Lai).
Theo đó, trong thai kỳ chị L. nhiều lần đến phòng khám tư nhân Thảo Nguyên (tại thành phố Pleiku) để siêu âm. Phòng khám này luôn khẳng định thai nhi phát triển bình thường.
Tuy nhiên khi đứa trẻ chào đời, gia đình vô cùng bất ngờ khi khuôn mặt bé bị dị dạng, không tai, xương hàm phải, một bên mắt phải xệ xuống, thụt cằm. Bé còn bị hở hàm ếch trong, hở vòm họng rộng nên không có khả năng tự bú sữa và bị viêm phổi nặng.
Con chị L. sinh ra bị dị tật.
Sau khi sự việc xảy ra, gia đình chị L đã gửi đơn kiến nghị lên Sở Y tế Gia Lai về những sai sót của phòng khám này. Sau khi nhận đơn, Sở đã kiểm tra, xác minh và đưa ra mức xử phạt với phòng khám cũng như người đứng đầu cơ sở này. Tuy nhiên dù mức xử phạt có nặng đến mức nào thì cũng không thể so sánh được với hậu quả mà gia đình chị L. phải chịu khi em bé chào đời với những dị tật bẩm sinh nặng.
Trước những vụ việc như thế này, chắc hẳn các sản phụ vô cùng hoang mang liệu kết quả khám thai của mình có chính xác hay không. Để phòng ngừa nguy cơ “siêu âm bình thường, sinh con dị dạng”, người mẹ cần lưu ý những điều sau:
Lựa chọn nơi khám thai uy tín
Ngày nay, sản phụ dễ dàng tìm được một phòng khám thai nhanh chóng, tiện lợi ở khắp nơi, tuy nhiên không phải tất cả những phòng khám này đều đáp ứng đúng tiêu chuẩn về thiết bị khám thai, tay nghề bác sĩ… Vì vậy, khi đi khám thai, siêu âm người mẹ cần chọn các phòng khám được cấp phép hành nghề của Bộ Y tế, tìm hiểu về thông tin các bác sĩ chuyên khoa sản. Đây là yếu tố hàng đầu mẹ cần lưu ý trước khi đi khám thai, siêu âm.
Việc lựa chọn phòng khám thai uy tín là rất quan trọng. (ảnh minh họa)
Tuân thủ quy định của bác sĩ trước khi siêu âm
Mẹ cần lưu ý những quy định về xét nghiệm, siêu âm khi khám thai như: Khi xét nghiệm máu thì không nên ăn sáng, khi siêu âm nên uống nhiều nước để kết quả chính xác hơn. Theo đó, với siêu âm khi uống nhiều nước bàng quang khi căng nước sẽ đẩy tử cung lên, điều này giúp sóng siêu âm đi nhanh hơn, hình ảnh trong tử cung rõ nét hơn.
Tham khảo kết quả nhiều phòng khám khác nhau
Nếu mẹ có nghi ngờ về kết quả siêu âm hoặc kết quả kết luận em bé gặp vấn đề, tốt hơn hết hay đi kiểm tra lại ở 2-3 nơi uy tín khác đặc biệt là những trường hợp bị kết luận thai nhi dị tật.
Ba mốc siêu âm thai chẩn đoán dị tật quan trọng mẹ không được bỏ qua
12-14 tuần
Ở thời điểm này, siêu âm giúp tính tuổi thai cực kỳ chính xác. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm duy nhất có thể đo khoảng sáng sau gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm (gây bệnh down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành...). Ngoài 14 tuần, việc đo này sẽ không còn chính xác nữa. Nếu khoảng sáng sau gáy tăng, vào tuần thứ 18, thai phụ cần được chọc ối để chẩn đoán bệnh down và siêu âm hình thái xem có dị dạng hay không.
Siêu âm 12-14 tuần là thời điểm duy nhất có thể đo khoảng sáng sau gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm. (ảnh minh họa)
21-24 tuần
Nếu người mẹ không quá béo, máy siêu âm tốt và trình độ bác sĩ ổn thì việc siêu âm lúc này có thể giúp phát hiện hầu hết các bất thường về hình thái của thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng. Lần siêu âm này rất quan trọng vì nếu cần đình chỉ thai nghén thì phải làm trước tuần thứ 28. Sau thời gian đó, nếu kích thích đẻ non thì thai dị tật vẫn có thể sống, và việc chẩn đoán trước sinh sẽ không còn ý nghĩa.
Tuy nhiên, siêu âm chỉ giúp phát hiện các bất thường về hình thái - nghĩa là những gì nhìn thấy được - chứ không chẩn đoán được các rối loạn về chức năng. Có khi hình thái của cơ quan không bình thường nhưng chức năng vẫn tốt và ngược lại. Các rối loạn chức năng chỉ có thể phát hiện sau khi em bé ra đời.
30-32 tuần
Lần siêu âm này giúp phát hiện một số vấn đề hình thái xảy ra muộn như bất thường ở động mạch, tim và một vùng cấu trúc của não. Ngoài ra, siêu âm lúc 30-32 tuần cũng giúp nhận biết tình trạng phát triển chậm trong tử cung - một nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau đẻ.
Ngoài 3 lần xét nghiệm trên, các chuyên gia cũng khuyến cáo, tất cả các thai phụ nên làm xét nghiệm sàng lọc Triple test, giúp dự đoán nguy cơ dị dạng nhiễm sắc thể của thai. Nếu kết quả dưới 1/250 thì có thể yên tâm là em bé hoàn toàn bình thường. Xét nghiệm này chính xác đến 95,5%, tuy nhiên cũng chỉ có giá trị khi được thực hiện vào tuần thai 14-17.
