Khám thai đủ và đúng lịch giúp mẹ theo dõi được sự phát triển của bé qua từng tháng.
Khi mang bầu, bà mẹ nào cũng mong muốn thai kỳ diễn ra suôn sẻ, con chào đời an toàn, mạnh khỏe. Để theo dõi hành trình phát triển của bé qua từng tháng mang thai, mẹ nào cũng phải nhớ khám thai và siêu âm đầy đủ, đúng lịch theo chỉ định của bác sĩ.
Theo khuyến cáo của Bộ Y Tế, trong một thai kỳ, người mẹ phải được khám thai ít nhất 03 lần vào 3 tháng đầu, 3 tháng giữa và 3 tháng cuối. Tuy nhiên nếu khám đầy đủ thì phải là 07 lần đối với một thai kỳ bình thường. Số lần khám sẽ tăng lên với những thai nghén nguy cơ cao như mẹ bị huyết áp, tiểu đường, tim mạch…
Dưới đây là lịch khám thai và những thủ tục mẹ cần làm trong từng lần khám thai.
Mẹ bầu cần đi khám thai đầy đủ, đúng lịch theo chỉ định của bác sĩ. (Ảnh minh họa)
Lần thứ nhất (6-8 tuần)
Thông thường, bạn nên đi khám thai lần đầu sau khi mất kinh khoảng 2-4 tuần, tức là thai kỳ đã được 6-8 tuần. Lần khám này, bác sĩ sẽ xác định xem bạn có thực sự mang thai không.
Ngoài ra, bác sĩ sẽ tìm hiểu chi tiết về tình trạng sức khỏe chung của bà mẹ, các thói quen có thể ảnh hưởng đến thai kỳ, chi tiết về những lần sinh và thụ thai trước đó, các vấn đề về sinh sản mà bạn từng gặp phải. Bà bầu cũng sẽ được đo tử cung để làm cơ sở theo dõi tình trạng phát triển của bào thai. Đây cũng là thời điểm bác sĩ đưa ra dự báo về ngày sinh của bạn.
Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ phải làm các xét nghiệm để xác định nhóm máu, yếu tố Rh và những kháng thể khác; đếm hồng bạch cầu để xem thai phụ có bị thiếu máu hay có bệnh truyền nhiễm qua đường sinh dục hay không; xét nghiệm Rubella, viêm gan, tiểu đường, xét nghiệm Pap để tìm ung thư cổ tử cung và tùy theo tiền sử cá nhân, tuổi, tiền sử gia đình mà người mẹ có thể sẽ phải làm thêm các xét nghiệm khác, ví dụ như để tầm soát bệnh tiểu đường hay những bệnh về di truyền.
Lần thứ hai (11-14 tuần)
Đây là mốc khám thai cực kỳ quan trọng vì đây là khoảng thời gian duy nhất bác sĩ có thể tiến hành đo độ mờ da gáy để dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm gây nên các căn bệnh như Down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành v.v…
Siêu âm trong giai đoạn này thường được chỉ định siêu âm 3D hoặc 4D để phát hiện một số dị tật như thai vô sọ, khe hở thành bụng, không xương mũi …Ngoài ra, thai phụ cũng có thể làm xét nghiệm Doule Test để tầm soát thêm các bất thường bẩm sinh khác của bào thai.
Xét nghiệm đo độ mờ da gáy thường được thực hiện tại tuần thai thứ 11, 12. (Ảnh minh họa)
Lần thứ ba (16 tuần)
Thường ở lần khám này, bạn sẽ được thăm khám thông thường. Dựa vào tình trạng sức khoẻ của thai phụ mà bác sĩ yêu cầu phải làm thêm một số xét nghiệm nếu cần.
Qua theo dõi sự phát triển của thai nhi, sự tăng cân của bà mẹ, bác sĩ có thể phát hiện thai suy dinh dưỡng trong tử cung, từ đó tư vấn chế độ dinh dưỡng hoặc những chăm sóc đặc biệt cho các bà mẹ. Đối với những thai kỳ nguy cơ cao sẽ theo dõi diễn tiến bệnh, khả năng đáp ứng của bà mẹ với bệnh lý, từ đó có chế độ điều trị thích hợp.
Lần thứ tư (22-23 tuần)
Mọi đình chỉ thai nghén thường được chỉ định thực hiện trước tuần thứ 28 của thai kỳ, do đó mà mốc khám thai này đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát lại các dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Đây là thời điểm mà các bất thường về hình thái như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng v.v… được phát hiện qua siêu âm và bác sĩ sẽ tư vấn hướng can thiệp thích hợp nhất cho thai phụ nếu chẳng may phát hiện các dị tật bẩm sinh ở bé.
Đây cũng là thời điểm lý tưởng để thực hiện các phẫu thuật, thủ thuật sản phụ khoa thích hợp mà không ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi hoặc không dẫn đến sinh non như khâu vòng cổ tử cung ở những bà mẹ bị hở eo tử cung, phẫu thuật bóc hoặc cắt khối u buồng trứng ở những bà mẹ có khối u buồng trứng.
Trong mỗi lần khám thai, bác sĩ sẽ thông báo cân nặng, chiều dài và các chỉ số phát triển của bé. (Ảnh minh họa)
Lần thứ năm (26 tuần)
Tuần thứ 26 siêu âm thai sẽ phát hiện ra bất thường của cả 2 mẹ con. Thời điểm này, các mẹ sẽ được tiêm mũi uốn ván lần 1 hoặc lần 2 với lần mang thai thứ 2 (cách lần mang thai thứ nhất dưới 5 năm).
Lần thứ sáu (31-32 tuần)
Tại thời điểm này, thai phụ được siêu âm để phát hiện 1 số vấn đề hình thái xảy ra muộn như bất thường ở tim, động mạch, các bất thường ở não như giãn não thất..., nhận biết tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung – 1 trong những nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau sinh. Cũng trong lần khám này, người mẹ sẽ được tiêm mũi uốn ván lần 2.
Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ tiến hành chẩn đoán ngôi thai, sự tương xứng giữa cân nặng thai nhi và khung chậu người mẹ… từ đó có thể tiên lượng được cuộc sinh sắp tới dễ hay khó, có nguy cơ gì. Ngoài ra những thai kỳ nguy cơ cao đã có thể phát hiện được và từ đó cho nhập viện sớm trước ngày dự sanh.
Lần thứ bảy (36 tuần)
Siêu âm màu sẽ được thực hiện nhằm theo dõi Doppler động mạch rốn, động mạch não, động mạch tử cung, kiểm tra nước ối, dây rốn …Thai nhi được đo tim thai và chuyển động thai. Bác sĩ cũng sẽ dự báo cân nặng của bé lúc sinh và sẽ có các tư vấn về dinh dưỡng kịp thời nếu trọng lượng thai nhi không đáp ứng đủ cân nặng chuẩn tại thời điểm tương ứng.
Trong lần khám thai cuối cùng, bác sĩ sẽ dự đoán phương pháp sinh của mẹ.
Đây cũng là lần khám để đưa ra tiên lượng về phương pháp sinh: sinh thường hay phải mổ đẻ. Có thể chuẩn bị cho nhập viện, mổ chủ động khi thai đủ trưởng thành (38 tuần) đối với những trường hợp phải sinh mổ như: nhau tiền đạo, ngôi mông con to, khung chậu hẹp, vết mổ lấy thai cũ… Chính vì vậy, ngoài bác sĩ sản, bạn sẽ được bác sĩ gây mê khám.
Sau lần khám thai định kỳ thứ 7, bạn sẽ khám tiếp tùy theo chỉ định của bác sĩ và tình hình thai kỳ (2 tuần/lần hoặc 1 lần/tuần cho tới lúc sinh). Những lần khám thai cuối, bác sĩ thường chỉ khám thông thường, thử nước tiểu và siêu âm.
