Cuộc đời Liu Luyang thay đổi sau 30 phút vào bệnh viện và hai vết rạch nhỏ.
Từ tháng 7/2023, anh đã thuộc nhóm 0,02% nam giới Trung Quốc chọn triệt sản bằng phương pháp thắt ống dẫn tinh.
Nhưng đó chỉ là mới bắt đầu. Trong 6 tuần tiếp, anh đăng 6 video dài hai phút trên kênh của mình với chủ đề "Nhật ký triệt sản", ghi lại quá trình bước ra từ phòng phẫu thuật đến quá trình phục hồi tại nhà.
Những lời khen và sự khinh miệt cùng lúc ập đến trang cá nhân của ông bố hai con.
Phụ nữ ca ngợi Liu là người dũng cảm, một đồng minh hiếm có. Nhưng nam giới lại chế giễu, đặt câu hỏi về sự nam tính của anh kèm lời mỉa mai: "Ông bạn đã kịp làm xét nghiệm quan hệ cha con chưa?"
"Với tôi, nam tính có nghĩa là chịu trách nhiệm, bảo vệ gia đình và giữ an toàn cho vợ con khỏi sự can thiệp từ bên ngoài, kể cả người lớn tuổi hay họ hàng", chàng trai 26 tuổi nói. Anh khẳng định vẫn giữ vững lập trường và tiếp tục đăng bài.
Các video Liu chia sẻ về chủ đề "Nhật ký triệt sản" trên trang cá nhân. Ảnh: Xiaohongshu
Nhiều nam giới trẻ tuổi (đa phần sinh sau năm 2000) bắt đầu chia sẻ về lựa chọn của mình qua mạng xã hội. Họ hy vọng mở rộng chủ đề từng bị coi là "chuyện tế nhị". Những bài đăng về chủ đề này thu hút hàng triệu lượt xem, khuấy động một cuộc đối thoại từ lâu bị giữ im lặng.
Liu và vợ anh là Zhai đã bàn luận rất lâu trước khi đi thắt ống dẫn tinh.
Là giáo viên mẫu giáo 33 tuổi, Zhai nghiên cứu kỹ lưỡng về quy trình triệu sản nam và thảo luận với Liu. Nhưng cô không áp đặt chồng.
"Tôi khuyên chồng suy nghĩ kỹ trước khi thực hiện. Hơn một năm sau cuộc phẫu thuật, chúng tôi không hối hận về điều đó", Zhai nói.
Nhưng sự lựa chọn là của vợ chồng nhưng Zhai lại hứng chịu cơn tức giận từ người thân.
"Sao con có thể để chồng làm vậy?", mẹ Zhai mắng con gái. Bà cho rằng đó là hành động sai lầm bởi đã có hai cháu trai, gia đình vẫn nên có thêm cháu gái.
Nhưng ông bố hai con thực hiện phẫu thuật ở Thượng Hải mặc kệ suy nghĩ của mẹ vợ. Liu cho rằng trong xã hội hiện đại, trách nhiệm sinh sản không chỉ nằm ở một cá nhân mà phải tìm cách chia sẻ công bằng.
Tại Trung Quốc, số liệu cho thấy triệu sản luôn là gánh nặng của phụ nữ.
Không có dữ liệu kế hoạch hóa gia đình cụ thể sau năm 2021, nhưng hồ sơ chính thức cho thấy năm 2020 đã có 14,7 triệu ca phẫu thuật tránh thai được nữ giới thực hiện. 61% là phá thai, 17% đặt vòng tránh thai và 1,3% là thắt ông dẫn trứng.
Riêng với nam giới chỉ ghi nhận 2.600 ca, tương đương 0,02% là thắt ông dẫn tinh.
Thủ thuật xâm lấn ở nữ đều gây đau đớn, yêu cầu phẫu thuật bụng, nhiều rủi ro và lâu phục hồi hơn. Nhưng cắt ống dẫn tinh tương đối đơn giản, ít xâm lấn hay biến chứng.
Liao Xuefen, bác sĩ trưởng khoa tại Bệnh viện Liễu Châu thuộc Trung tâm y tế phụ nữ và trẻ em Quảng Châu, nhấn mạnh triệt sản cho nam giới đơn giản, ít xâm lấn hơn nữ và không ảnh hưởng đến hoạt động tình dục.
Một số nam giới Trung Quốc đi thắt ống dẫn tinh, cùng vợ chịu trách nhiệm về việc sinh sản. Ảnh minh họa: VCG
Ngày nay có nhiều bác sĩ hưởng ứng phong trào ủng hộ nam giới triệt sản trên mạng xã hội. Họ nhấn mạnh vào tính an toàn, giá cả phải chăng và tác động vật lý tối thiểu. Mục đích là nhằm thay đổi nhận thức và hành vi của công chúng.
Trong các video Liu liên tục nhắc về việc thắt ống dẫn tinh an toàn, hiệu quả và ít xâm lấn. Anh giới thiệu cho người xem về quy trình thực hiện, trực tiếp giải quyết nỗi sợ hãi và quan niệm sai lầm phổ biến.
Như video có tựa đề "Cuối cùng tôi đã được thắt ống dẫn tinh ở tuổi 25", Liu kể chi tiết một ngày đến bệnh viện, làm thủ tục và tiến hành phẫu thuật. Khi vợ anh do dự, Liu đã trấn an cô. Ra khỏi phòng bệnh sau 30 phút làm thủ thuật, anh nói "nó ít xâm lấn nhưng vẫn hơi đau".
Tổng chi phí cho ca phẫu thuật và các xét nghiệm khoảng 1.600 nhân dân tệ (5,5 triệu đồng). Tất cả được bảo hiểm y tế chi trả.
"Trước khi phẫu thuật bác sĩ liên tục hỏi tôi có thể thay đổi quyết định bất cứ lúc nào, ngay cả khi đã ký giấy đồng ý. Nhưng tôi vẫn nhất quyết thực hiện", Liu kể.
Kể từ khi Liu đăng tải video, chủ đề phẫu thuật cắt ống dẫn tinh ở nam giới thu hút đông sự chú ý trên mạng xã hội Xiaohongshu, đạt hơn 230 triệu lượt xem và 1,38 triệu cuộc thảo luận.
Joy Lin, người sáng lập sáng kiến liên quan đến giới Wequality có trụ sở tại Thượng Hải, cảnh báo triệt sản ở nam giới có thể là giải pháp tránh thai lâu dài nhưng vẫn có những rào cản đáng kể về mặt văn hóa và xã hội.
"Cuộc khủng hoảng dân số già, sự miễn cưỡng hoặc sợ sinh con của phụ nữ thúc đẩy triệt sản nam giới hoặc bất kỳ biện pháp tránh thai dài hạn nào gặp phải sự phản đối đáng kể", Lin nói. Bà cũng cho biết chuẩn mực văn hóa thường đặt gánh nặng tránh thai lên vai phụ nữ thay vì nam giới.
Phá vỡ chuẩn mực cố hữu, Jiang Yijun, chuyên gia y khoa 35 tuổi ở Tứ Xuyên lập kế hoạch cụ thể cho việc triệt sản.
Jiang chỉ chia sẻ về quyết định của mình với cha mẹ sau ca phẫu thuật. Gia đình ban đầu rất kinh ngạc nhưng không can thiệp mà tôn trọng quyền tự quyết của các con.
"Đối với nhiều bậc phụ huynh, con cái khỏe mạnh và hạnh phúc, không phụ thuộc vào họ thì việc 'sinh thêm con hay dừng' không còn quá quan trọng", Jiang nói.
Người đàn ông này cũng nhận thấy sự thay đổi tích cực về xu hướng thắt ống dẫn tinh ở thế hệ trẻ, đặc biệt là Gen Z (sinh năm 1997-2012).
Với nhiều người trẻ có thu nhập hạn chế, chi phí chăm sóc cao và áp lực liên quan đến nuôi dạy trẻ khiến quyết định không sinh con trở nên hấp dẫn. Nhóm này thích tận hưởng lối sống tập trung vào sự thỏa mãn cá nhân.
Theo Jiang, thế hệ cũ có thể bám víu vào quan niệm "nuôi con cái đến già" thì người trẻ lại ưu tiên hạnh phúc và sự độc lập.
"Thay vì để tâm đến ý kiến bên ngoài, suy nghĩ này giúp người trẻ hiểu rõ hơn về cuộc sống, biết mình muốn gì và kiên định hơn trong sự lựa chọn của mình", anh nói.
