Không chỉ là cuộc chiến về thể chất, IVF còn là một hành trình đầy căng thẳng, lo âu, đôi khi đẩy người trong cuộc vào những cảm xúc tiêu cực kéo dài.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) đã trở thành niềm hy vọng lớn cho nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn, nhưng bên cạnh những tiến bộ y học, hành trình này cũng mang đến nhiều thử thách tâm lý. Với sự phát triển của y học hiện đại, tỷ lệ thành công của IVF ngày càng được cải thiện, mang lại tia hy vọng cho hàng triệu người trên thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh những tiến bộ về mặt khoa học, IVF không chỉ đơn thuần là một quy trình y tế mà còn là một thử thách lớn về tâm lý.
Căng thẳng và áp lực tâm lý
IVF là một quá trình dài, phức tạp với nhiều giai đoạn như: Kích thích buồng trứng, chọc hút trứng, nuôi phôi, cấy phôi và chờ kết quả. Mỗi bước đi kèm với sự kỳ vọng lớn lao, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc liên tục theo dõi chu kỳ, dùng thuốc kích thích nội tiết tố không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm tâm lý người phụ nữ trở nên nhạy cảm, dễ căng thẳng và xúc động.
Kỳ vọng cao nhưng kết quả không chắc chắn, dẫn đến lo lắng, căng thẳng. (Ảnh minh họa).
Ngoài ra, chi phí IVF khá cao, đặc biệt khi phải thực hiện nhiều lần, tạo thêm áp lực tài chính và cảm giác bất an. Những câu hỏi như: "Liệu lần này có thành công không?", "Mình có chịu đựng được không?", "Nếu thất bại thì sao?", khiến nhiều người rơi vào trạng thái lo âu kéo dài.
Cảm xúc tiêu cực khi thất bại
IVF không đảm bảo thành công 100%, mỗi lần thất bại đều để lại một vết thương lòng. Sự thất vọng, đau khổ và cảm giác mất mát khi không thể mang thai sau bao nỗ lực có thể khiến người phụ nữ cảm thấy mình "kém cỏi" hoặc "bất lực". Người chồng cũng phải chịu đựng nỗi đau này, dù ít thể hiện ra bên ngoài.
Một số cặp đôi sau khi thất bại nhiều lần rơi vào trầm cảm, không muốn giao tiếp với ai, thậm chí ghen tị với những người có con một cách tự nhiên. Thống kê cho thấy, 95% phụ nữ và 64% nam giới trải qua cảm giác trầm cảm khi thất bại sau vòng IVF đầu tiên. Thất bại có thể xảy ra ở nhiều giai đoạn, từ lấy trứng, thụ tinh, phát triển phôi, kiểm tra di truyền đến giai đoạn làm tổ. Nếu không được hỗ trợ kịp thời, những cảm xúc này có thể dẫn đến sự mất niềm tin và kiệt quệ tinh thần.
Ảnh hưởng đến mối quan hệ vợ chồng
Hành trình IVF không chỉ là câu chuyện của riêng người phụ nữ mà còn ảnh hưởng lớn đến mối quan hệ vợ chồng. Áp lực sinh con đôi khi khiến một trong hai người cảm thấy có lỗi, đặc biệt là nếu nguyên nhân hiếm muộn thuộc về một phía.
Người vợ có thể cảm thấy tội lỗi vì chưa thể mang thai, trong khi người chồng có thể cảm thấy bất lực khi không thể giúp vợ vượt qua những khó khăn về thể chất và tinh thần. Những lần thất bại có thể tạo ra những cuộc tranh cãi, xa cách, thậm chí rạn nứt tình cảm nếu cả hai không cùng nhau chia sẻ và đối mặt.
Quá trình IVF có thể gây căng thẳng, tạo áp lực lên tình cảm vợ chồng. (Ảnh minh họa).
Căng thẳng trong giai đoạn chờ kết quả
Sau khi chuyển phôi, các cặp đôi phải trải qua giai đoạn chờ đợi từ 10 - 14 ngày để biết kết quả. Đây là khoảng thời gian cực kỳ căng thẳng khi mọi hy vọng, lo lắng, sợ hãi đan xen. Người phụ nữ phải theo dõi từng dấu hiệu nhỏ trên cơ thể, đôi khi ám ảnh đến mức tưởng tượng ra triệu chứng mang thai.
Đặc biệt, thời gian này họ không còn tiếp xúc thường xuyên với bác sĩ như giai đoạn điều trị trước đó, dễ dẫn đến cảm giác cô lập. Những ngày chờ đợi trôi qua trong lo âu, khiến tâm lý cả hai vợ chồng bị thử thách nặng nề.
Cảm xúc phức tạp khi IVF thành công
Đạt được kết quả mong muốn sau nhiều tháng, thậm chí nhiều năm cố gắng là một niềm hạnh phúc lớn, nhưng không có nghĩa căng thẳng biến mất. Nhiều phụ nữ vẫn cảm thấy lo lắng về nguy cơ sảy thai, biến chứng thai kỳ, hoặc thậm chí không tin vào kết quả.
Những người từng thất bại nhiều lần trước đó càng có xu hướng hoài nghi và không dám vui mừng quá sớm. Việc giữ gìn thai kỳ trong những tháng đầu tiên lại là một hành trình căng thẳng mới, với những lo lắng chưa bao giờ dừng lại.
Tác động lâu dài đến tâm lý
Ngay cả khi hành trình IVF đã kết thúc, những dư chấn tâm lý vẫn có thể kéo dài trong nhiều năm. Đối với những người thành công, họ có thể vẫn nhớ về những khó khăn đã trải qua, đôi khi cảm thấy lo âu khi nghĩ về việc có con lần nữa.
Ngay cả khi mang thai thành công, nhiều người vẫn tiếp tục lo lắng về nguy cơ khác. (Ảnh minh họa).
Với những cặp đôi không thành công, nỗi đau mất mát có thể trở thành vết thương tâm lý suốt đời, dẫn đến các vấn đề về trầm cảm, mất tự tin, hoặc cảm giác hụt hẫng khi không thể có con. Một số nghiên cứu cho thấy, ngay cả sau 20 năm, một số cặp đôi vẫn mang theo những ký ức nặng nề từ trải nghiệm IVF.
Vai trò của tư vấn tâm lý
Giữa những thử thách mà IVF mang lại, việc tìm đến chuyên gia tư vấn tâm lý là một cách giúp các cặp đôi vượt qua hành trình này dễ dàng hơn. Việc chia sẻ với bác sĩ, chuyên gia tâm lý hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ có thể giúp giảm bớt áp lực, mang lại góc nhìn tích cực hơn về hành trình tìm con. Ngoài ra, sự đồng hành và thấu hiểu từ người bạn đời cũng là yếu tố quan trọng giúp mỗi người vượt qua giai đoạn khó khăn.
IVF không chỉ là một phương pháp điều trị hiếm muộn mà còn là một hành trình đầy cảm xúc, thử thách tâm lý đối với những người tham gia. Những áp lực, căng thẳng, thất bại hay thành công đều để lại dấu ấn trong tâm trí người trong cuộc. Điều quan trọng là mỗi cặp đôi cần chuẩn bị tâm lý vững vàng, tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, chuyên gia tâm lý và cộng đồng để có thể bước đi vững chắc trên con đường tìm con đầy gian nan này.
