Kinh nghiệm 4 năm trồng rau thùng xốp của đôi vợ chồng trẻ

Bốn năm trước, chị Huyền (An Dương Vương, Hà Nội) mới bắt đầu tận dụng các khoảng ban công trong nhà để tự trồng rau sạch. Sau những thành công và cả những thất bại, đến bây giờ, chị Huyền đã tích lũy được cho mình khá nhiều kinh nghiệm quý báu khi trồng rau trong thùng xốp cho rau lên mơn mởn, quả sai trĩu cành. Dưới đây là những kinh nghiệm của chị Huyền chia sẻ cho mọi người đang mong muốn bắt đầu "làm nông tại nhà".

1. Cách làm thùng xốp và đất

- Thùng xốp:

Theo chị Huyền, đa số tất cả các loại cây khi được trồng trong thùng xốp cao và nhiều đất thì cây đều phát triển tốt hơn. Tùy vào loại cây mà chọn thùng cho phù hợp. Ví dụ như khi trồng đu đủ, dưa, cà chua, khế, thanh long, mướp, bầu, su su, chanh, ổi thì cần thùng 40x70x50cm, còn các loại như cà chua, đậu cove, cà chua và đa số các loại rau ăn lá thì chỉ cần thùng 30x35x50cm.

Trồng vào thùng cao sẽ chứa được nhiều đất. Chính vì vậy nên giữ được nhiều nước hơn giúp hạn chế số lần tưới nước. Như lúc gieo hạt và tưới lần đầu thì khoảng 5 đến 7 ngày sau bạn mới tưới lại lần hai. Nhờ đó, cây có thời gian yên tĩnh để phát triển, ko bị động rễ vì bị tưới nhiều. Ngoài ra, tưới nhiều lần còn làm cho đất bí bị nén chặt dần theo thời gian, làm cây bị bó rễ 

Khi trồng rau trong thùng xốp, bạn cần đục các lỗ ở xung quanh bốn cạnh, cách đáy khoảng 5cm. Những lỗ này giúp đất thoáng khí. Lí do không đục thủng đáy vì giữ nước không bị chảy hết ra ngoài, cũng như hạn chế rửa trôi phân bón.

Ở đáy thùng xốp, xếp kín 1 hàng chai chứa nước có đục lỗ xung quanh. Tùy thùng to hay bé mà để chai to1 lít, 1.5 lít hay nhỏ 500ml cho phù hợp.

- Đất trồng:

Đất trồng chị Huyền hay sử dụng là đất thịt và đất phù sa thịt. Vì trồng trong thùng xốp nên đất cần phải được xử lý và trộn thêm một số thành phần để đảm bảo độ tơi xốp, thoát nước. 

- Xỉ than: ngâm nước 2 ngày, mỗi ngày thay nước 2-3 lần, sau đó đập vụn cục xỉ than thành các mảnh nhỏ.

- Trấu hun

- Trấu tươi

- Phân trùn quế

- Mùn dừa

- 1 lượng nhỏ phân NPK dạng bột (30kg đất chỉ cho 1 thìa cà phê NPK) hoặc phân hữu cơ tự ủ hoặc mua ngoài tiệm.

Đất sau khi đánh tơi sẽ đem trộn với các thành phần trên với tỷ lệ đất chiếm 60 - 70%. Đổ đất cách miệng thùng xốp khoảng 5cm.

2. Cách ươm và gieo hạt

Để tăng khả năng nảy mầm, đặc biệt với những loại hạt to, vỏ cứng, bạn cần ngâm nước và ủ nứt nanh trước khi đem gieo vào đất. Thông thường, chị Huyền thường ngâm nước qua đêm rồi bỏ vào khăn ẩm để chỗ tối. Sau vài ngày, khi đã thấy hạt nứt nanh thì mang gieo vào viên nén ươm hạt cho đến lúc cây ra 2 lá thật cứng cáp mới trồng ra đất. 

Với những loại hạt nhỏ thì có thể không cần ủ trước mà gieo thẳng vào đất. Gieo hạt thưa rồi phủ lên một lớp đất dày 1 cm lên mặt rồi tưới ẩm. 

Trời mát thì bạn để thùng xốp ra ngoài trời để cây quang hợp. Khi mùa hè đến, nhiệt độ quá cao có thể che lưới đen lúc mới gieo để chỗ có bóng râm che bớt nắng. Lúc cây đã cứng cáp mới đem dần ra nắng để cây thích nghi.

3. Ủ rác nhà bếp để tưới cho cây

Dưa vàng trồng thùng xốp cho quả khủng

- Ủ phân cá

Bạn cần kiếm một chiếc thùng to có nắp đậy. Đục nhiều lỗ nhỏ vòng quanh, cách miệng thùng 5cm để thông khí. Đầu tiên, đổ 1 lớp đất khô dày 10cm xuống dưới cùng. Tiếp theo, đổ lòng cá hoặc cá ươn lên trên, rải 1 lớp mỏng nấm đối kháng tricoderma rồi tiếp tục 1 lớp đất phủ kín. Cứ như vậy đến khi nào đầy gần đến miệng (cách miệng 7-10cm) thì đậy nắp lại. Cách vài ngày thì bạn mở nắp và đổ sạch nước ngưng tụ dưới mặt nắp thùng. Lặp lại đến khi nào thấy không còn nước bốc hơi và không thấy mùi nữa. Lúc này đem phân cá trộn vào đất như 1 loại phân bón. Một thùng xốp chỉ cần cho khoảng 2 cân phân cá trộn đều vào đất trước khi trồng. Mỗi năm, bạn chỉ cần bón phân cá một lần cũng đã tạo ra kết quả khác biệt

- Ủ rác nhà bếp

Hàng ngày, cho tất cả rác nhà bếp như cọng rau thừa, cơm nguội, nước canh thừa, vỏ rau củ quả, nước vo gạo, nước rửa thịt cá,...vào thùng có nắp đậy. Sau khoảng 7 đến 10 ngày là dùng được. Bạn lấy 1 phần nước cốt pha với 7 đến 10 phần nước lã để tưới cho cây tùy giai đoạn cây lớn hay nhỏ. Nếu trót tưới lên lá thì nên tưới lại nước lã cho sạch.

4. Cách bón phân NPK

Chị Huyền thường dùng NPK dạng bột để bón lót vào đất trước khi trồng. Đối với cây ăn quả thì trộn đều 3kg lân, 2kg kali, 1kg đạm. Với 1/2 - 1 chén trà phân NPK thì pha với 7 đến 10 lít nước. Mỗi tuần tưới 2 lần cho đến khi thấy cây nhú mầm nụ. Khi cây đã ra hoa thì không tưới thêm NPK để tránh rụng hoa. Đến khi quả đã đậu và to bằng đầu đũa thì tiếp tục tưới NPK để thúc quả lớn nhanh. Lần cuối cùng tưới NPK cách thời điểm thu hoạch ít nhất 10 ngày.

Cây cà chua trồng thùng xốp sai trĩu quả nhà chị Huyền. 

5. Xử lý sâu bệnh hại

- Trị sâu bệnh bằng gừng, ớt, tỏi

Bạn băm nhỏ 1kg gừng, 1kg tỏi, 1kg ớt rồi đem ngâm cùng 3 lít rượu trắng. Sau 1 tuần lọc lấy nước cốt. Cứ 5 đến 10ml nước cốt pha với 1 lít nước rồi tưới cho cây. Bạn thể phun vào đất xung quanh cây phòng sâu bệnh lúc dịch chưa hoành hành hoặc phun nhẹ lên lá khi thấy sâu bệnh hại xuất hiện.

- Trị sâu bệnh bằng thuốc lào

Một gói thuốc lào nhỏ đem ngâm với 1 lít nước trong 2 ngày. Sau đó, bạn hòa thêm 1,5 lít nước trước khi lọc lấy nước cho vào bình xịt. Dung dịch nước thuốc lào có thể trị rệp và một số loại sâu phổ biến. 

6. Cải tạo đất

Khoai tây trồng thùng xốp 

Thông thường, đất trồng phải thay sau 2 năm vì bạc màu, mất chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, đất nhà trồng nhà chị Huyền 4 năm chưa phải thay vì chị cải tạo đất đều đặn. Hằng năm, chị  rắc vôi phơi khô đất vào mùa hè và bổ sung thêm phân trùn quế và trấu hun.

Vào mùa hè, chọn đúng dịp nắng nóng liên tục cả tuần, chị sẽ xới đất lên để rắc vôi. Một thùng xốp rắc khoảng 1 nắm vôi rồi phơi nắng từ 7-10 ngày. Sau đó, chị trộn thêm trấu hun và phân trùn quế.

Khi trồng cây, chị cũng chú ý luân canh, xen canh cây trồng. Chị Huyền khuyên không nên trồng liền 2 vụ cùng 1 loại cây trên 1 chậu đất để đảm bảo hiệu quả và hạn chế sâu bệnh. Ví dụ như trong thùng xốp, vụ này trồng cà chua thì vụ tới trồng rau ăn lá.