Những món ăn của đồng bào dân tộc thiểu số ở các tỉnh miền núi phía Bắc luôn mang đến hương vị đặc trưng không nơi đâu có được.
Bằng những nguyên liệu có sẵn từ núi rừng bạt ngàn và sự sáng tạo của con người Tây Bắc, nhiều món ăn đặc sắc đã ra đời. Không gian ẩm thực nơi đây là sự giao thoa văn hóa của các đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao, tạo nên hương vị đặc trưng của núi rừng. Cùng khám phá 5 món ăn được nhiều du khách mang về làm quà nhất nhé!
Thịt trâu gác bếp
Nhắc tới đặc sản vùng cao Tây Bắc, không thể bỏ qua món thịt trâu gác bếp. Món thịt khô quánh, bên ngoài đen màu tro than, bên trong đỏ ửng, thoang thoảng mùi khói đã trở thành đặc sản gắn liền với các tỉnh miền núi như: Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La,...
Đây là một kiểu chế biến thịt trâu đặc biệt của người vùng cao, bằng cách để thịt phơi khô trên những mái nhà tranh, sát với bếp lửa. Thịt trâu gác bếp có mùi thơm đặc biệt, vị ngọt đậm đà và dai dai. Món ăn này thường được dùng với cơm nếp, rau sống và mắm tôm.
Ngoài thịt trâu thì người dân còn đem thịt bò, thịt heo rừng hay ốc sông gác bếp, cũng tạo nên vô số những món ăn đậm đà hương vị núi rừng.
Cơm lam
Trong các món ăn đặc sản vùng cao, cơm lam là một cái tên nổi tiếng nhất. Những thanh cơm lam đủ màu sắc từ lâu đã trở thành món quà không thể thiếu của bất cứ ai trở về từ vùng núi Tây Bắc. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy món cơm lam được bày bán khắp nơi khi du lịch tại các tỉnh thuộc khu vực này.
Cơm lam được làm từ gạo (thường là gạo nếp) cùng một số nguyên liệu khác, cho vào ống tre, giang, nứa,… bỏ thêm màu thực vật và nướng chín trên lửa. Cơm lam thường được dùng kèm với các đặc sản Tây Bắc khác như thịt lợn rừng nướng, gà nướng,… để tăng thêm vị ngon.
Tuy cách làm khá đơn giản như vậy nhưng từng ống tre mang theo hương vị núi rừng thấm vào từng hạt cơm, sẽ tạo nên một trải nghiệm ẩm thực hấp dẫn.
Bánh chưng đen
Bánh chưng đen vốn là món ăn truyền thống trong ngày Tết cổ truyền của đồng bào dân tộc Tày ở vùng Tây Bắc. Càng về sau, món ăn này càng được phổ biến và trở thành đặc sản. Ngày nay, bạn dễ dàng tìm thấy những chiếc bánh chưng đen tại các bản làng vùng cao vào mọi thời điểm trong năm.
Để tạo ra màu đen bóng đẹp mắt đặc trưng, người dân sẽ cắt bỏ lớp vỏ bên ngoài của cây muối rồi phơi khô, sau đó đốt lấy than, giã nhuyễn. Phần bột than này được sàng rất kỹ để loại bỏ cặn bã, xong trộn với gạo cho đến khi gạo đã quyện chặt với bột than thành màu đen nhánh.
Phần nhân bánh chưng cũng khá giống với món bánh chưng miền xuôi khi được làm từ đậu xanh, thịt heo nhưng sẽ có thêm thảo quả, hạt tiêu rừng. Tất cả tạo thành một hương vị độc nhất vô nhị.
Lợn cắp nách
Thịt lợn cắp nách (lợn Mường Sapa) là một đặc sản nổi tiếng của vùng cao Tây Bắc. Món ăn này được làm từ thịt của giống lợn lai giữa lợn rừng và lợn Mường.
Tên gọi “thịt lợn cắp nách” cũng xuất phát từ việc giống lợn này có kích thước nhỏ, nuôi thả rông, sau đó được người dân bỏ gùi, túi xách hoặc thậm chí cắp nách để đến phiên chợ mua bán, trao đổi.
Thịt lợn cắp nách nổi tiếng thơm, chắc, nhiều nạc, có thể chế biến thành nhiều món như: Nướng (phần thịt vai), hun khói, giả cầy (thịt thủ, nầm bụng), om, lòng dồi, luộc, hấp, sườn nấu canh,…
Thắng cố ngựa
Thắng cố ngựa là đặc sản của người dân tộc Tày, Nùng... ở vùng núi Tây Bắc. Đặc sản này có nguyên liệu chính là thịt ngựa được chế biến vô cùng đặc biệt. Thịt sau khi sơ chế sạch sẽ được tận dụng tất cả các bộ phận, ngay cả xương để ninh nhừ cùng các loại rau củ như măng, khoai mì, nấm và 12 loại thảo mộc núi rừng Tây Bắc.
Tất cả hòa quyện tạo nên hương vị đậm đà, rất riêng cho món thắng cố. Đa số du khách khi thưởng thức đều ấn tượng bởi nước dùng béo bùi, thịt ngựa thơm ngon và hương thảo mộc nồng nàn. Cách nấu món thắng cố ngựa có thể khác nhau tùy theo từng vùng, có nơi còn dùng thịt bò, thịt trâu để thay thế.
Thắng cố là món ăn nức tiếng gần xa, không thể thiếu trong những dịp quan trọng, lễ Tết hay mâm cỗ hàng ngày của người dân Tây Bắc. Tuy nhiên, do nguyên liệu thập cẩm và cách chế biến khác lạ nên thắng cố rất kén người ăn.
Du lịch vùng núi Tây Bắc, bạn nhất định phải thưởng thức những món ăn nổi tiếng trên đây nhé. Chiêm ngưỡng cảnh đẹp, trải nghiệm văn hóa vùng miền và nếm thử đặc sản, tất cả sẽ góp phần tạo nên một chuyến đi Tây Bắc trọn vẹn nhất.
