Thứ đặc sản này trước kia là món ăn của người nghèo, giờ đây muốn mua về thưởng thức cũng không dễ.
Miền Tây từ tháng 7 đến tháng 10 là lúc nước lũ tràn về mang theo phù sa và đầy ắp các loại tôm cá. Người dân miền Tây, đặc biệt ở An Giang bắt những con cá to ngon mang ra chợ bán cho khách thành phố. Còn những con cá bé như cá lòng tong, cá bống trứng, cá sặc, cá bã trầu… sẽ gom thành mẻ rồi mang về chế biến món ăn, và gọi mẻ cá này là hủn hỉn.
Hủn hỉn không phải là tên một loại cá mà đó là tổng hợp các loại cá nhỏ, vụn vặt. "Hồi đó cuộc sống khó khăn, cá nhỏ mang ra chợ bán không được nên người ta để ăn. Theo đó, sau khi đánh bắt về, người dân sẽ lọc ra những con cá to mang đi bán, còn những con cá nhỏ còn sót lại mang về nấu ăn. Dù là cá nhỏ nhưng nấu canh chua hay kho đều ngon vô cùng", chị Hòa (ở An Giang) nhớ lại những ngày nghèo khó.
Cá hủn hỉn thực chất là tổng hợp của những con cá nhỏ, vụn vặt. Loại cá này gắn liền với những ngày nghèo khó ở quê
Theo chị Giang, cá hủn hỉn mang về được vớt ra rổ, nhặt sạch cỏ rác. Cho vào một ít muối rửa sạch, để ráo, lúc đó cá còn sống nhảy tưng tưng. Sau đó cho vào nồi kho tiêu, kho nghệ, kho lá gừng. Để có một nồi cá hủn hỉn kho với lá gừng đúng vị phải kho nhạt, khi nước đang sôi, đổ mớ cá cùng lá gừng và mẻ vào, lấy đũa đảo nhẹ cho đều, đậy vung lại, nước sôi là cá chín. Sau đó rưới lên 1 ít mỡ heo và ít trái ớt hiểm là có thể mang ra thưởng thức.
Giờ đây, cá hủn hỉn "lên đời" thành đặc sản hiếm, không phải ai cũng mua được. Thỉnh thoảng ở chợ quê có người mang cá hủn hỉn ra chợ bán với giá 100.000 đồng/kg.
Bà Lan (ở huyện An Phú, An Giang) chia sẻ: "Những năm gần đây, cá hủn hỉn được ưa chuộng nhưng mỗi ngày chỉ một vài người mang ít mớ ra bán. Vừa mang ra khách đã tranh nhau mua hết. Con trai tôi ở thành phố cứ dặn mẹ lúc nào đi chợ thấy cá hủn hỉn thì mua gửi lên nhưng cũng thỉnh thoảng đi chợ thật sớm mới mua được, hoặc tôi dặn trước người ta".
Cá hủn hỉn kho tiêu hay kho lá gừng có hương vị độc đáo, được yêu thích trong các nhà hàng, quán ăn ở An Giang.
Trong các nhà hàng quán ăn ở An Giang, món cá hủn hỉn kho tiêu được lòng du khách. Nhiều người nhận xét món cá hủn hỉn kho tiêu này có vị độc đáo, còn ngon hơn cá to đem kho. Khi kho phải cho tiêu nhiều một chút và cho thêm nước màu để cá ngả màu vàng ngà trông ngon mắt. Vì cá này nhỏ nên kho rất nhanh chín, đặc biệt là trong lúc đang kho, mùi thơm phất lên thơm lừng khiến ai cũng thấy thèm thuồng.
"Trước đây khi vừa đi ruộng về bụng đói cồn cào, bước vào cửa ngửi được mùi cá kho này đã nuốt nước miếng ừng ực. Nước cá hủn hỉn kho người ta đem chấm với chuối chát, khế và một số loại khác có sẵn ở ruộng vườn, chẳng mấy chốc "đánh bay" nồi cơm", bà Lan nhớ lại.
