Theo PGS, TS Nguyễn Tiến Dũng thì quan trọng trong việc điều trị bệnh tay chân miệng ở trẻ em là việc giữ vệ sinh sạch sẽ và cách ly tốt.
 |
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai. |
|
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai |
Bệnh tay chân miệng ở trẻ em cần được theo dõi sát sao để kịp thời nhận ra dấu hiệu nhiễm độc thần kinh và điều trị đúng cách, kịp thời.
1. Bệnh tay chân miệng ở trẻ em
Bệnh chân tay miệng có 2 thể nặng và nhẹ. Với thể nhẹ, bố mẹ có thể chăm sóc cho con tại nhà khi có tổn thương ở da đi kèm sốt nhẹ hoặc không kèm sốt.
Trẻ bị chân tay miệng là bệnh do virus đường tiêu hóa gây ra. Do đó, bệnh lây trực tiếp qua đường tiêu hóa khi ăn uống chung hay tiếp xúc với dịch của trẻ mắc bệnh và lây gián tiếp qua bàn tay hoặc vật dụng nhiễm virus.
Bệnh xảy ra quanh năm nhưng phổ biến vào thời điểm giao mùa và thường ở những trẻ dưới 5 tuổi.
Ban đầu khi mới bị tay chân miệng, trẻ thường sốt nhẹ, đau họng, đau miệng, chảy nước miếng và biếng ăn. Sau sốt 1 - 2 ngày trẻ bắt đầu đau miệng, nổi ban ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, khoang miệng,...
Trẻ thường sốt nhẹ, đau họng, đau miệng, chảy nước miếng và biếng ăn (Ảnh minh họa)
2. Dấu hiệu bệnh tay chân miệng ở trẻ
Các dấu hiệu của bệnh tay chân miệng ở trẻ em rất dễ nhận biết, bao gồm:
- Sốt: sốt nhẹ hoặc sốt cao. Sốt cao không thể hạ là dấu hiệu cảnh báo bệnh nặng.
- Tổn thương ở da: Rát đỏ, mụn nước ở các vị trí đặc biệt như họng, quanh miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, đầu gối…
- Một số trẻ có thể đau miệng, bỏ ăn, nôn, tăng tiết nước bọt, tiêu chảy, mệt mỏi, quấy khóc…
Khi phát hiện trẻ mắc bệnh, gia đình nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế, đặc biệt là tại chuyên khoa truyền nhiễm trẻ em để được tư vấn kỹ hơn về cách chăm sóc, theo dõi và phát hiện triệu chứng bệnh nặng lên, kịp thời điều trị, tránh hậu quả đáng tiếc.
3. Bé bị tay chân miệng độ 1
Bệnh chân tay miệng ở trẻ có nhiều mức độ khác nhau. Trẻ bị tay chân miệng độ 1 chỉ mới xuất hiện các vết loét, bỏng nước ở miệng, lòng bàn chân, bàn tay trẻ, có thể kèm theo sốt nhẹ, dẫn đến trẻ quấy khóc, sợ ăn, bú kém.
Đối với những trường hợp này có thể chăm sóc tại nhà và theo dõi tại các cơ quan y tế, có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng nhất là vitamin C, A, kẽm, trẻ bú vẫn tiếp tục cho bé, nên cho trẻ bú nhiều lần trong ngày.
Nếu trẻ sốt có thể cho trẻ uống paracetamol để hạ sốt, nhưng phải có sự hướng dẫn của bác sĩ, dùng khăn ấm lau cho trẻ, nên chú ý vệ sinh răng miệng và thân thể để tránh nhiễm trùng, bội nhiễm, nấm cho trẻ.
Khi trẻ bị tay chân miệng độ 1 hỗ trợ điều trị tại nhà có những triệu chứng sau cần đưa ngay đến bác sĩ để được tái khám: Trẻ sốt trên 39 độ C, nhịp thở nhanh, gấp, trẻ hay bị giật mình có thể khi ngủ hoặc thức, trẻ bị mệt mỏi, các chi yếu, bị tê hay trên da trẻ có nổi vân tím.
4. Trẻ bị chân tay miệng nên bôi thuốc gì?
Bệnh chân - tay - miệng có thể do nhiều loại virus gây nên và không có thuốc điều trị đặc hiệu.
Tổn thương ở niêm mạc miệng gây đau, khiến trẻ ăn kém, có thể dẫn đến hạ đường máu. Các biện pháp điều trị mà cha mẹ có thể thực hiện tại nhà (theo chỉ định của bác sĩ):
- Dùng các thuốc giảm đau, sát trùng niêm mạc miệng như nước muối 0,9%, Kamistad…
- Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu như cháo loãng, sữa…
- Vệ sinh da tránh bội nhiễm vi khuẩn: tắm cho trẻ bằng các loại nước có tính sát trùng nhẹ như nước lá chè, lá chân vịt… Dùng dung dịch Betadin bôi các tổn thương ngoài da sau khi tắm.
5. Bệnh chân tay miệng ở trẻ em cần kiêng gì?
- Cách ly trẻ
Bệnh chân tay miệng rất dễ lây lan vì vậy khi bé mắc bệnh, cha mẹ cần sớm cách ly con với người xung quanh. Nếu bé đang đi học thì hãy xin phép thầy cô để nghỉ ở nhà cho đến khi khỏe hẳn. Khi ở nhà bé nên ở trong phòng riêng, môi trường vệ sinh sạch sẽ và chế độ chăm sóc phù hợp sẽ giúp bé hồi phục sức khỏe nhanh chóng.
- Không cho con ăn thức ăn đặc, cay, nóng
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp bé có sức đề kháng tốt hơn để chống chọi với bệnh tật. Vì vậy mẹ không nên cho bé ăn đồ ăn đặc hoặc cay nóng vì sẽ khiến miệng con bị đau đớn, khó chịu.
Các loại thực phẩm chua nhiều axit như cam, chanh cũng nên hạn chế. Bởi vì khi bị đau sẽ gây ra tâm lý sợ hãi, bỏ ăn khiến sức khỏe suy giảm. Mẹ hãy nấu mềm thức ăn và để nguội cho bé ăn. Đồng thời cho con uống thêm khoáng chất và vitamin theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Không ép trẻ ăn
Khi con từ chối ăn mẹ không nên cưỡng ép vì sẽ khiến bé sợ hãi. Thay vào đó có thể cho bé uống sữa hoặc ăn sữa chua để bù lại. Mẹ cũng chú ý cho con ăn thêm nhiều hoa quả trái cây để tăng cường vitamin. Với các bé đang bú mẹ thì cần cho bé bú thành nhiều lần trong ngày.
- Không cần kiêng nước
Khi bé mắc bệnh, ba mẹ vẫn tắm gội cho bé bình thường bằng nước ấm. Nhẹ nhàng lau rửa cho con để không làm vỡ các bọng nước. Việc tắm gội sạch sẽ hạn chế vi khuẩn giúp bé mau lành bệnh. Phòng tắm nên kín và được vệ sinh sạch sẽ.
Cha mẹ tuyệt đối không chia sẻ đồ chơi của con với các bé khác để phòng tránh lây lan bệnh (Ảnh minh họa)
- Không dùng chung đồ chơi
Cha mẹ tuyệt đối không chia sẻ đồ chơi của con với các bé khác để phòng tránh lây lan bệnh. Khi bé bị tay, chân miệng mẹ cũng không nên cho bé ngậm đồ cắn hay ti giả. Các đồ dùng của bé phải được thường xuyên khử trùng và vệ sinh.
- Nghỉ ngơi đầy đủ
Khi bé mắc bệnh sẽ thường đau nên hay quấy khóc không chịu ngủ. Vì vậy mẹ cần dỗ dành, an ủi để bé ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi mới nhanh chóng lành bệnh. Đồng thời mẹ cũng cần theo dõi giấc ngủ của con để xem con có giật mình, khó chịu hay có dấu hiệu biến chứng gì không.
6. Trẻ bị tay chân miệng bao lâu thì khỏi?
Hiện chưa có thuốc điều trị dứt điểm bệnh tay chân miệng, hầu hết các biện pháp chăm sóc hoặc dùng thuốc đều chỉ xoay quanh điều trị triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng là chính.
Nếu con bị tay chân miệng và thuộc cấp độ 1, các mẹ có thể tự chăm sóc bé tại nhà.
Các triệu chứng của tay chân miệng thường xuất hiện sau khoảng từ 3 – 7 ngày sau khi nhiễm virus. Bệnh tay chân miệng ở trẻ em cấp độ 1 khỏi bệnh sau từ 7 đến 10 ngày tính từ khi triệu chứng đầu tiên xuất hiện (thường là sốt nhẹ).
Trong các cấp độ khác, tùy vào mức độ tiến triển của các triệu chứng mà thời gian khỏi bệnh có thể dài hơn.
Nếu biến chứng xuất hiện, ngoài điều trị tay chân miệng, bé sẽ được các bác sĩ điều trị các biến chứng như một bệnh hoàn toàn mới nên thời gian nằm viện của em bé sẽ có thể lâu hơn nữa.
7. Bệnh tay chân miệng ở trẻ em có nguy hiểm không?
Thực chất, tay chân miệng là bệnh lành tính, ở thể nhẹ có thể chữa khỏi tại nhà. Tuy nhiên, nếu không được điều trị và chăm sóc kịp thời, bệnh có thể chuyển sang độ nặng hơn.
Thêm vào đó, thời điểm này lại đang rất thuận lợi cho virus gây bệnh phát triển và lây lan. Vì thế, cha mẹ cần hết sức lưu ý phòng tránh cho con và lưu ý phát hiện sớm dấu hiệu bệnh để điều trị kịp thời.
Bệnh tay chân miệng ở trẻ em là một nhiễm trùng do vi rút xảy ra ở trẻ nhỏ. Bệnh thường tự khỏi và không đe dọa nhiều đến sức khỏe của trẻ, tuy nhiên bệnh cũng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.
