Tiến sỹ, bác sỹ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia chia sẻ, sự thiếu hụt vitamin D, dẫn đến cơ thể trẻ khó hấp thụ can-xi là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về xương ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: Tiến sỹ, Bác sỹ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia. |
Tiến sỹ, Bác sỹ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia |
Bổ sung vitamin D nói chung và vitamin D3 cho trẻ sơ sinh nói riêng như thế nào để đảm bảo sự phát triển của trẻ?
Hãy cùng lắng nghe những phân tích của chuyên gia dưới đây.
1. Vitamin D là gì?
Vitamin D là 1 trong nhóm các vitamin tan trong dầu, mỡ. Vitamin D có 2 dạng chính: Là vitamin D2 và vitamin D3, chúng không chỉ khác nhau về công thức cấu tạo mà còn khác nhau ở nguồn gốc.
Trong đó, vitamin D3 (tiền vitamin D trên da người) có nguồn gốc từ động vật, vitamin D2 thường có nguồn gốc từ thực vật, nấm…
2. Vai trò của vitamin D đối với trẻ sơ sinh?
Ngày càng có nhiều nghiên cứu đề cập đến vai trò của vitamin D như cải thiện chức năng hệ cơ, tăng cường hệ miễn dịch… Tuy nhiên, nổi trội vẫn là vai trò trong sức khỏe của hệ xương, răng cho trẻ sơ sinh.
Cụ thể:
Trong số 5 loại vitamin D được tìm thấy, vitamin D2 và vitamin D3 là 2 loại đóng vai trò quan trọng nhất đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh. Vitamin D3 hay còn gọi là Cholecalciferol có tác dụng chuyển hóa các loại chất vô cơ, chủ yếu là can-xi và phốt pho.
Không chỉ tăng khả năng hấp thụ can-xi qua thành ruột, vitamin D3 còn đóng vai trò chất dẫn, “gắn kết” can-xi vào hệ xương. Thiếu vitamin D3, cơ thể chỉ có thể hấp thu không tới 10% lượng can-xi được bổ sung vào.
Vitamin D3 còn giúp cơ thể tái hấp thụ can-xi ở thận, đóng vai trò quan trọng trong quá trình can-xi hóa sụn tăng trưởng (Ảnh minh họa)
Bên cạnh đó, vitamin D3 còn giúp cơ thể tái hấp thụ can-xi ở thận, đóng vai trò quan trọng trong quá trình can-xi hóa sụn tăng trưởng. Vitamin D3 cũng giúp tăng cường protein tạo xương, đồng thời giúp tăng cơ vân, giúp khả năng giữ thăng bằng của cơ thể tốt hơn, hạn chế nguy cơ bé bị té ngã.
3. Dấu hiệu nhận biết trẻ thiếu vitamin D
Theo y văn, khi thiếu vitamin D, trẻ em có thể có 1 hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Ra nhiều mồ hôi khi ngủ (ra mồ hôi trộm)
- Ngủ không sâu giấc, trằn trọc, lăn lộn
- Rụng tóc hình vành khăn (dấu hiệu chiếu liếm)
- Chậm biết lẫy, biết bò
- Đầu bẹt
- Răng mọc chậm, mọc lộn xộn,…
- Thóp rộng, bờ thóp mềm, thóp chậm liền
- Chân cong hính chữ X, chữ O
- Ngực dô (ngực gà)…
Trong một số trường hợp trẻ thiếu vitamin D3, không những bị còi xương, mà còn gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe như: Biếng ăn, chậm lớn…
4. Cách bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh
Theo các khuyến nghị về vitamin D thì trẻ sơ sinh cần được bổ sung 200-400UI/24h hoặc dùng theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Khác với vitamin D2 được bổ sung thông qua thực phẩm tự nhiên, vitamin D3 được tạo ra khi da của trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nghiên cứu cho thấy, khi cho trẻ tắm nắng, mẹ đã giúp bé bổ sung 80% nhu cầu vitamin D3.
Hầu hết lượng vitamin D trong cơ thể có được do tiếp xúc ánh nắng mặt trời (Ảnh minh họa)
5. Những lưu ý khi tắm nắng cho trẻ
Như chúng ta đã biết, dưới da của chúng ta có 7dehydrocholesterol (tiền vitamin D), dưới tác dụng của ánh nắng mặt trời, tiền vitamin D sẽ chuyển hóa thành vitamin D và phát huy vai trò của nó như đã đề cập ở phía trên.
Đúng là vitamin D có thể hình thành do tắm nắng, nhưng sự hấp thu vitamin D cũng rất khác nhau tùy từng người. Ngoài ra, còn phụ thuộc vào mùa hè hay mùa đông, vĩ độ của quốc gia, màu sắc da và diện tích da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thời gian tiếp xúc, …
Do đó, với điều kiện ở Việt Nam, các mẹ cho bé phơi nắng tăng dần cả về thời gian, lẫn diện tích da tiếp xúc và đặc biệt lưu ý khi mùa hè để hạn chế các tác dụng phụ khác trên da của em bé.
Cụ thể:
– Thời điểm thích hợp cho trẻ tắm nắng
Sau khi sinh 7-10 ngày, mẹ đã có thể cho bé tắm nắng để bổ sung lượng vitamin D3 cần thiết. Thời điểm tốt nhất để tắm nắng cho bé là sáng sớm.
Lưu ý: Từ 10-16h, ánh nắng mặt trời chứa tia cực tím mạnh, có thể ảnh hưởng đến làn da mỏng manh của trẻ, thậm chí có thể hình thành ung thư da.
Các mẹ cho bé phơi nắng tăng dần cả về thời gian, lẫn diện tích da tiếp xúc (Ảnh minh họa)
– Trẻ cần tắm nắng bao lâu?
Ban đầu, mẹ chỉ nên cho trẻ tắm nắng 10 phút ngày. Khi bé lớn hơn, bạn có thể tăng thời gian lên khoảng 20-30 phút/ ngày.
Lưu ý: Không nên cho bé tắm nắng ở nơi gió lớn cũng như không để ánh nắng mặt trời chiếu thẳng vào đầu, mặt bé sơ sinh.
6. Bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh loại nào tốt?
Bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh loại nào tốt là thắc mắc của nhiều mẹ bỉm sữa. Vẫn biết là vitamin D3 được tổng hợp nhờ tắm nắng, nhưng trong một số trường hợp vẫn nên bổ sung thêm vitamin D3 cho trẻ để dự phòng còi xương. Trên thị trường có rất nhiều loại vitamin D, hàm lượng, xuất xứ cũng rất khác nhau.
Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu thiếu hụt vitamin D mẹ nên tham khảo thêm ý kiến bác sĩ để cho trẻ uống bổ sung vitamin. Tuyệt đối để hạn chế những ảnh hưởng xấu cho sức khỏe, mẹ không tự ý cho trẻ uống thuốc, tránh những tác dụng phụ không mong muốn.