Sốt phát ban là bệnh rất phổ biến ở trẻ em dưới 3 tuổi. Bệnh sốt phát ban ở trẻ em nếu không được chăm sóc đúng cách có thể gây nên các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa…
Để chăm sóc trẻ sốt phát ban các bố mẹ cần phát hiện bệnh ở trẻ sớm. Việc tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, cách chăm sóc và điều trị sẽ giúp ích cho quá trình chăm sóc trẻ nhỏ của các bố mẹ.
Sốt phát ban ở trẻ em là gì?
Sốt phát ban là hiện tượng nóng sốt, cơ thể xuất hiện những nốt ban đỏ hoặc ban đào, thường thì bệnh này lành tính, có thể điều trị tại nhà. Sốt phát ban ở trẻ em có thể nguy hiểm nếu điều trị và chăm sóc sai cách, gây nên các biến chứng nhẹ thì các vết mẩn đỏ ẩn dưới da mất thẩm mỹ, nặng thì có thể gây nên chứng viêm phổi, viêm tai giữa, viêm cơ tim, giảm tiểu cầu nặng và chảy máu, viêm màng não.
Bệnh sốt phát ban ở trẻ nhỏ thường xuất hiện trong độ tuổi từ 6 tháng đến 2 tuổi, trẻ lớn hơn vẫn có thể bị nhưng tỷ lệ ít hơn. Bệnh cần được phát hiện sớm và điều trị, chăm sóc kịp thời.
Hình ảnh sốt phát ban ở trẻ em
Hình ảnh sốt phát ban ở trẻ em. Ảnh minh họa
Nguyên nhân gây bệnh sốt phát ban ở trẻ nhỏ
- Sốt phát ban ở trẻ là do virus herpes 6 hoặc virus herpes 7 gây nên.
- Trẻ tiếp xúc với dịch tiết ra từ nước mũi hoặc cổ họng của người bị bệnh cũng sẽ bị lây nhiễm, kể cả người bệnh đó chưa phát bệnh ra bên ngoài.
- Sốt phát ban có thể lây nhiễm qua đường hô hấp, trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi hệ miễn dịch còn non yếu nên rất dễ lây nhiễm. Đây là bệnh rất dễ lây nhiễm, đặc biệt là ở trong môi trường nhà trẻ, mẫu giáo.
Triệu chứng và những dấu hiệu nhận biết bệnh sớm
Sốt phát ban thường ủ bệnh khoảng 7 ngày nên bệnh sẽ biểu hiện ra bên ngoài sau khoảng thời gian 7 - 14 ngày. Đối với các trường hợp bệnh nhẹ sẽ không có biểu hiện rõ ràng. Nhưng nhìn chung, các biểu hiện sớm của bệnh như sau:
- Đau đầu: Biểu hiện ban đầu là trẻ bị đau đầu, hâm hấp nóng. Đối với trẻ sơ sinh giai đoạn này sẽ quấy khóc nhiều.
- Sốt: Trẻ sốt cao bất ngờ, nhiệt độ có thể đạt tới 39,4 độ, kèm theo đó là các triệu chứng viêm họng, sổ mũi, ho. Ở cổ có thể nhìn thấy các hạch bạch huyết nổi lên. Sốt sẽ kéo dài từ 3 - 5 ngày.
- Cảm giác ớn lạnh: Kèm theo sốt là cảm giác ớn lạnh khiến bé rất khó chịu.
- Phát ban: Thường xuất hiện sau giai đoạn sốt. Các nốt ban nhỏ màu hồng hoặc đốm xuất hiện trên ngực, bụng và lưng bé trước sau đó sẽ lan lên 2 tay và cổ. Đôi khi các nốt ban cũng lan lên mặt và xuống chân. Một số đốm ban có thể có một vòng trắng bao quanh nó. Các nốt ban thường sẽ biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày, không gây ngứa, khó chịu cho bé.
- Những triệu chứng khác: Kèm theo những biểu hiện trên có thể xuất hiện thêm một vài biểu hiện khác như:
- Ho khan
- Buồn nôn, ói mửa
- Tiêu chảy nhẹ, dễ mất nước.
- Mệt mỏi, trẻ sơ sinh sẽ quấy khóc nhiều.
- Chán ăn, biếng ăn, trẻ sơ sinh có thể bú ít.
- Mí mắt bị sưng
Bệnh sốt phát ban ở trẻ rất dễ bị nhầm lẫn với các dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết, vì vậy, khi trẻ có những biểu hiện bất thường về sức khỏe, tốt nhất các bố mẹ nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ để có được những chẩn đoán đúng và xử lý phù hợp.
Trẻ bị sốt phát ban thường sốt cao từ 3 - 5 ngày. Ảnh minh họa
Khi nào cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ?
Đối với sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bất cứ sự nghi ngờ nào của bố mẹ cũng có thể đưa trẻ đi gặp bác sĩ. Ngoài ra, khi thấy trẻ có những dấu hiệu sau thì nên đưa trẻ đi khám ngay:
- Trẻ sốt cao hơn 39 độ
- Thời gian sốt phát ban kéo dài hơn 7 ngày (thông thường trẻ sốt từ 3 - 5 ngày).
- Phát ban không có chuyển biến tích cực sau 3 ngày.
- Nếu trẻ có những dấu hiệu như mỏi, khó thở, phân có máu, chảy mủ tai, co giật… thì phải đưa trẻ đi gặp bác sĩ ngay.
Điều trị và chăm sóc trẻ bị sốt phát ban tại nhà đúng cách
Sốt phát ban ở bé khá phổ biến, có thể điều trị tại nhà. Tuy nhiên, trước đó các bố mẹ nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ để có những chẩn đoán và cách điều trị tốt nhất.
1. Cách hạ sốt phát ban ở trẻ em
Giai đoạn bé sốt cao cần hạ sốt cho trẻ. Các bố mẹ cần chú ý:
- Đối với trẻ sơ sinh từ 0 - 6 tháng: Nếu trẻ sốt cao cần gặp bác sĩ và uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không tự ý cho trẻ dùng thuốc.
- Đối với trẻ trên 6 tháng trở nên: Nếu không có hiện tượng mệt mỏi, bỏ ăn thì không cần cho trẻ uống thuốc. Nếu trẻ sốt cao quá 38 độ có thể cho trẻ dùng thuốc theo đơn của bác sĩ hoặc thuốc paracetamol với liều lượng 10mg/1kg cân nặng của trẻ, 6 giờ sau nếu bé vẫn sốt thì tiếp tục cho uống với liều lượng như vậy. Nhưng tốt nhất, khi dùng thuốc uống cho trẻ khi bị sốt nên có chỉ dẫn của bác sĩ.
Chú ý chăm sóc trẻ trong giai đoạn trẻ bị sốt. Ảnh minh họa
2. Chăm sóc khi trẻ bị sốt
- Chườm mát cho trẻ bằng nước ấm (không nên dùng nước lạnh). Không nên đắp chăn kín cho trẻ.
- Để trẻ nghỉ ngơi hoàn toàn trên giường từ khi phát bệnh đến khi khỏi hoàn toàn.
- Cho trẻ uống nhiều nước bởi trong quá trình sốt cao trẻ rất dễ bị mất nước. Các bố mẹ cũng có thể cho con uống thêm dung dịch bù điện giải để hạ sốt và bù nước tốt. Cũng nên cho trẻ uống thêm các loại nước ép cam, dưa hấu, xoài...
- Khi bé bị ho, hãy cho bé uống loại thuốc ho có nguồn gốc thảo dược để giảm ho, tiêu đờm. Lau sạch mũi nếu bé bị sổ mũi. Trẻ sơ sinh cần phải được chỉ dẫn bởi bác sĩ, không tự ý mua thuốc cho bé uống.
- Vệ sinh thân thể bé sạch sẽ, tắm giặt hàng ngày cho bé. Không nên kiêng kỵ mà không vệ sinh cho bé.
- Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi thoải mái, không mặc đồ bó sát.
- Trẻ bị sốt phát ban tắm lá gì?: Kết hợp điều trị bằng thuốc, vệ sinh thân thể cho trẻ và tắm rửa sạch sẽ sẽ giúp con nhanh hạ sốt. Khi trẻ bị sốt phát ban các bố mẹ có thể dùng các loại lá sau để tắm cho con:
+ Lá chè xanh: Nấu nước lá chè xanh tắm cho con sẽ giúp con giảm mệt mỏi, da dẻ dễ chịu hơn, đào thải độc tố trên da bởi trong lá chè xanh có chứa chất chống oxy hóa cao và Vitamin B.
+ Tắm lá ngải cứu: Tắm lá ngải cứu sẽ giúp nhanh chóng làm dịu da, tiêu viêm, chữa được các chứng cảm cúm, giúp cơ thể ổn định hơn.
+ Tắm lá trầu không: Trong lá trầu không có chứa polyphenol có khả năng chống khuẩn, khử trùng, tiêu diệt được nhiều loại vi trùng, nấm trên da. Tắm cho bé loại lá này chỉ nên dùng từ 5 - 7 lá, đun sôi sẽ có hiệu quả trong điều trị sốt phát ban ở trẻ.
Lưu ý: Khi tắm cho trẻ cần tắm bằng nước ấm, tắm nhanh, tắm ở nơi kín đáo để tránh cho trẻ bị cảm lạnh bởi giai đoạn này sức đề kháng của con rất yếu.
3. Chế độ dinh dưỡng, nên ăn và kiêng kỵ khi trẻ bị sốt
Đảm bảo bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ, cho trẻ ăn những thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa để nâng cao sức đề kháng cho con. Thêm nhiều loại rau, củ, quả để bổ sung vitamin và dưỡng chất thiết yếu.
- Trẻ bị sốt phát ban nên ăn gì? là thắc mắc của nhiều bố mẹ. Khi bị sốt thì những loại cháo, súp, sữa… sẽ giúp con dễ ăn, có được sức đề kháng tốt hơn. Các loại hoa quả có nhiều vitamin C, rau xanh có chất xơ… cũng là những thực phẩm mà nên cho trẻ ăn. Đối với trẻ sơ sinh, bú mẹ là lựa chọn tốt nhất. Ngoài ra, các bố mẹ cũng nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ để giúp con nhanh hạ sốt.
- Sốt phát ban ở trẻ em cần kiêng gì?: Trong giai đoạn trẻ bị sốt, cần chú ý tránh những thực phẩm sau:
+ Trứng: Theo các chuyên gia, trứng có nhiều dưỡng chất, khá khó tiêu. Khi trẻ bị bệnh thì nên hạn chế ăn loại thực phẩm này để tránh cho hệ tiêu hóa phải hoạt động quá nhiều.
+ Đồ ăn cay nóng cũng là những thực phẩm mà bố mẹ hạn chế tối đa khi trẻ đang bị sốt.
+ Nhóm các thực phẩm khó tiêu, quá giàu chất đạm như các loại thịt màu đỏ, cá, tôm, cua, sò, hến...các loại thức ăn nhanh cũng nên tránh.
+ Không nên cho bé uống nước lạnh khi đang sốt. Nước lạnh khác nước mát. Nước lạnh là loại nước để trong tủ lạnh hoặc tủ mát có nhiệt độ thấp. Nước mát là nước sôi để nguội ở nhiệt độ phòng. Nếu cho trẻ uống nước lạnh khi đang bị sốt rất dễ khiến trẻ bị sốc phản vệ rất nguy hiểm.
+ Không nên cho trẻ uống những loại nước ngọt, đồ uống có ga, nước có quá nhiều đường. Những loại nước này có rất nhiều đường, khi đường hấp thụ vào cơ thể dễ khiến cho khả năng diệt khuẩn của bạch cầu bị giảm, gây ảnh hưởng hệ miễn dịch của trẻ.
Bổ sung thêm rau xanh, trái cây, các loại nước ép có nhiều vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Ảnh minh họa
Chăm sóc trẻ sau khi bị sốt phát ban
Sau khi trẻ bị sốt phát ban, các chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi của con phải được đảm bảo để tăng sức đề kháng và khỏi hoàn toàn. Những điều bố mẹ nên làm sau khi con sốt phát ban xong:
- Bổ sung thêm dinh dưỡng, thực phẩm, thịt, cá, các loại rau củ quả có nhiều chất, vitamin để con lấy lại sức, tăng cường hệ miễn dịch.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đảm bảo cơ thể luôn sạch.
- Môi trường sống thoáng mát, không bị ẩm thấp, bí bách. Nên cho con tiếp xúc với không gian bên ngoài, hoạt động vui chơi giải trí nhẹ nhàng trong những ngày đầu sau khi khỏi bệnh để giúp con có tư tưởng thoải mái hơn.
- Tham khảo thêm ý kiến của các bác sĩ trong những trường hợp cần thiết nhất.
Cách phòng tránh sốt phát ban ở trẻ nhỏ
Để con luôn khỏe mạnh, phát triển tốt và tránh được sốt phát ban các bố mẹ cần thực hiện:
- Cách ly trẻ ở nhà khi con bị bệnh bởi bệnh này rất dễ lây lan trong các môi trường như trường học, nhà trẻ, mẫu giáo.
- Hạn chế cho con tiếp xúc những nơi có mầm bệnh hoặc nghi ngờ có mầm bệnh bởi hiện tại vẫn chưa có vacxin phòng loại bệnh này.
- Vệ sinh hàng ngày sạch sẽ cho trẻ.
- Chế độ dinh dưỡng đa dạng, bổ sung nhiều vitamin C tăng cường sức đề kháng. Khuyến khích trẻ uống nước lọc, nước gừng, soda chanh, nước luộc thịt, các loại nước khoáng để tránh mất nước, thiếu nước.
