Lễ vật cúng Táo quân bao gồm: mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc, trong đó có 2 mũ đàn ông, 1 mũ đàn bà.
Người Việt xưa quan niệm rằng, gia đình nào cũng cần có vị thần bếp (hay còn gọi là thần Táo quân) trông nom cuộc sống. Thần Táo quân gồm ba vị định đoạt phước cho gia đình: một bà Táo và hai ông Táo (gồm Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần, Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chánh Thần và Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân). Nhờ đó, mọi phước đức ít hay nhiều mà gia chủ có được do việc làm đúng đạo lý của gia chủ và những người trong gia đình.
Theo tục lệ cổ truyền, hằng năm, cứ đến 23 tháng Chạp Âm lịch, Táo quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Vì vậy, khoảng Rằm tháng Chạp trở ra, mọi gia đình bắt đầu chuẩn bị bày biện, lau dọn bàn thờ và chuẩn bị mâm cúng ông Công ông Táo về chầu trời!
23 tháng Chạp Âm lịch, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng (ảnh minh họa)
Tiến sĩ Nguyễn Văn Vịnh (Phó Viện trưởng, Viện Công nghệ giáo dục) cho hay, lễ vật cúng Táo quân bao gồm: mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc, trong đó có 2 mũ đàn ông và 1 mũ đàn bà. Mũ dành cho Táo ông có hai cánh chuồn, mũ Táo bà không có cánh chuồn. Những mũ này được trang trí với các gương nhỏ hình long lánh cùng giấy kim tuyến sặc sỡ.
Để ông bà Táo có phương tiện về chầu trời, ở mỗi địa phương có những cách thức khác nhau. Ở miền Bắc, gia chủ cúng một con cá chép còn sống thả trong chậu nước nhằm ngụ ý cá biến thành Rồng đưa Táo quân về trời. Con cá chép sẽ được “phóng sinh” ra sông hoặc ao hồ lớn sau khi cúng. Ở miền Trung, người ta cúng một con ngựa giấy với yên, cương đầy đủ. Còn miền Nam chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy.
Ngày nay, người ta đã giản tiện bằng cách cúng tượng trưng một cỗ mũ ông Công kèm theo một chiếc áo và một đôi hia bằng giấy (ảnh minh họa)
“Ngoài các lễ vật chính trên, tùy vào điều kiện kinh tế, gia chủ có thể làm lễ mặn hoặc lễ ngọt. Đồ cúng Táo quân thường là các loại kẹo bánh có vị ngọt, hy vọng thần ăn sẽ không bẩm báo những chuyện nhỏ nhặt với Ngọc Hoàng. Cúng tế xong, gia chủ nên đem đồ ngọt bôi quanh miệng bếp, tượng trưng miệng thần dẻo ngọt không nói chuyện xấu”, tiến sĩ Nguyễn Văn Vịnh cho biết.
|
Theo tiến sĩ Nguyễn Văn Vịnh, người cúng trong lễ tiễn thần bếp nên là đàn ông - người trụ cột của gia đình. Sau khi tiễn Táo quân, gia chủ bắt đầu được quét dọn hay còn gọi là “quét tàn tinh”. Tuy nhiên, nhà nào năm đó có tang thì không được quét, kiêng khói bụi bay vào mắt người đã chết. Quét dọn xong, gia chủ sẽ tiến hành “lau rửa”. Không chỉ có ý nghĩa làm vệ sinh môi trường xung quanh, nó còn có ý nghĩa tạo sự thanh tịnh trong thâm tâm, phản tỉnh những sai lầm mắc phải trong cả năm. |
