Bố mẹ nuôi dạy con theo 4 cách sau đây dễ làm tăng khoảng cách trong gia đình.
Nhà giáo dục Gu Mingyuan từng nói: “Trẻ em nhận được sự giáo dục của gia đình ngay từ ngày chào đời và bố mẹ là những người thầy đầu tiên”. Điều này nhấn mạnh vai trò quan trọng của bố mẹ trong việc giáo dục con cái.
Một đứa trẻ có tương lai đầy hứa hẹn hay không phụ thuộc vào cách bố mẹ giáo dục và nuôi dưỡng. Tuy nhiên, không ai là hoàn hảo, và trong quá trình này, bố mẹ có thể dễ mắc phải một số sai lầm sau đây, thậm chí bố mẹ cũng không nhận ra.
Thường xuyên đổ lỗi cho con
"Sao lại rụt rè thế? Gặp các cô dì các cậu cũng không thèm chào hỏi!"
“Con lúc nào cũng bất cẩn như thế à?”
"Sao con ngốc thế? Câu hỏi đơn giản như vậy cũng trả lời sai!"
Đôi khi quá nóng giận, bố mẹ vội gán cho con mình nhiều danh xưng khác nhau như “ngu ngốc”, “ích kỷ”, “kẻ gây rối”... Tuy nhiên, bố mẹ không nhận ra rằng những từ ngữ này có thể gieo mầm cảm giác tự ti bên trong đứa trẻ.
Đôi khi quá nóng giận, bố mẹ vội buông những lời nói không hay.
Nếu bố mẹ thường xuyên áp đặt những nhận định tiêu cực như vậy, trẻ có thể phát triển theo hướng mà gợi ý này và cuối cùng trở thành người mà bố mẹ đã đánh dấu. Thay vì gán những nhãn hiệu tiêu cực, bố mẹ có thể thể hiện sự đồng hành, hỗ trợ và khích lệ con trong quá trình phát triển.
Quan trọng nhất là bố mẹ nhận thức và chú ý đến cách nói chuyện và giao tiếp với con. Sự lựa chọn từ ngữ và cách tiếp cận có thể có tác động lớn đến tình cảm, sự tự tin và phát triển của con.
Bố mẹ có thể áp dụng phương pháp giao tiếp tích cực, như lắng nghe chân thành, đặt câu hỏi và khuyến khích con thể hiện ý kiến của mình. Bằng cách này, bố mẹ có thể xây dựng một môi trường tương tác tốt, nơi mà con cảm thấy an toàn.
Thích lo mọi việc cho con
Thích lo mọi việc cho con là một thái độ phổ biến mà nhiều bậc phụ huynh có thể rơi vào. Với mong muốn con trở nên thành công, nên dành toàn bộ sức lực và thời gian cho việc học và lo mọi khía cạnh của cuộc sống cho con. Tuy nhiên, phương pháp này có thể tước đi cơ hội khám phá và rèn luyện của trẻ.
Trẻ bị bao phủ bởi sự quan tâm quá mức và không được tự do khám phá thế giới xung quanh. Không có cơ hội trải nghiệm những thất bại và học hỏi từ sai lầm, điều mà rất quan trọng để phát triển sự độc lập và khả năng tự quản của trẻ.
Những trẻ được bao bọc quá mức thường không có cơ hội trải nghiệm những thất bại và học hỏi từ sai lầm.
Ngoài ra, khi con không được tham gia vào quá trình ra quyết định và tự quản lý, họ có thể mất đi sự kiểm soát và cảm giác rằng họ không có quyền lựa chọn trong cuộc sống của mình.
Điều này cũng ảnh hưởng đến khả năng tự lập và khả năng giải quyết vấn đề của trẻ trong tương lai. Thay vì tự mình đối mặt với thử thách và tìm cách giải quyết, trẻ chỉ cần dựa vào sự hỗ trợ của người khác để giải quyết mọi vấn đề.
Nhà giáo dục Chen Heqin từng chân thành khuyên nhủ các bậc phụ huynh: Việc gì trẻ có thể tự làm thì nên để trẻ tự làm, việc gì trẻ có thể tự nghĩ ra hãy để trẻ tự suy nghĩ.
Tình yêu tốt nhất mà bố mẹ có thể dành cho con cái không phải là làm mọi thứ, mà để trẻ trở nên tự lập hơn.
Thiếu tôn trọng con
Nhiều bậc bố mẹ có quan niệm này: Con của mình nên muốn đối xử thế nào cũng được. Vì vậy, thường phát triển tâm lý kiểm soát hơn xem trẻ là cá nhân độc lập.
Dựa trên quan niệm này, bố mẹ thường áp dụng phương pháp "giáo dục áp bức" thiếu tôn trọng con, dựa trên nhân danh tình yêu. Ví dụ, không thảo luận với trẻ nhưng tùy ý vứt bỏ đồ đạc. Hay vào phòng trẻ mà không gõ cửa, xem qua điện thoại di động và nhật ký của trẻ, hoặc can thiệp vào sự lựa chọn và quyết định của trẻ, buộc trẻ phải nghe lời mình...
Nền giáo dục thiếu tôn trọng như vậy sẽ khó nuôi dưỡng những đứa trẻ có nhân cách tích cực.
Điều được phản ánh đằng sau điều này là sự thờ ơ của bố mẹ đối với quyền phát triển và tính cách độc lập của con. Việc không tôn trọng ý kiến và quyền tự quyết của trẻ có thể gây ra sự khó chịu, sự tổn thương và cảm giác không được coi trọng. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển toàn diện của trẻ và khả năng hình thành một cá nhân độc lập và tự tin trong tương lai.
Nền giáo dục thiếu tôn trọng như vậy sẽ khó nuôi dưỡng những đứa trẻ có nhân cách tích cực, tinh thần khỏe mạnh và tính tự lập. Tôn trọng trẻ em là điều kiện tiên quyết của tình yêu thương và sự giáo dục, tức là đối xử với trẻ em như người bình đẳng và độc lập như chính mình.
Không tin tưởng con
Khi bố mẹ không tin tưởng vào con, có thể gây ra sự tự ti, lo lắng và sự mất niềm tin vào chính bản thân của trẻ. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển, không dám thử thách bản thân, không tự tin trong việc đưa ra quyết định và mục tiêu cao cho bản thân.
Tình cảm và sự gắn bó trong gia đình có thể bị suy yếu và sự phát triển của trẻ bị ảnh hưởng. Để xây dựng một môi trường gia đình lành mạnh, bố mẹ cần hết sức cố gắng để xây dựng một mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau.
Người ta thường nói nuôi dạy con cái không hề dễ dàng, nhưng chính vì không hề dễ dàng nên cần phải nỗ lực rất nhiều. Việc nuôi dưỡng niềm tin, sự tin tưởng trong mối quan đòi hỏi sự đầu tư thời gian, tình cảm và kiên nhẫn.
Bố mẹ nên dành thời gian lắng nghe, thể hiện sự quan tâm và ủng hộ đối với mục tiêu và khát vọng của trẻ. Khi con cảm thấy bố mẹ tin tưởng và ủng hộ, sẽ tự tin hơn để khám phá, học hỏi và phát triển bản thân.
