Chuyên gia Tâm lý Việt mách bố mẹ cách "chữa cháy" hay trong tình huống bị con cái nhìn thấy cảnh ân ái nhạy cảm.
Trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, nhiều ông bố bà mẹ sẽ không tránh khỏi việc bị con cái vô tình nhìn thấy cảnh nhạy cảm. Lúc này, mỗi bậc phụ huynh chắc chắn sẽ có những phản ứng và cách xử lý khác nhau.
Chẳng hạn như một số bố mẹ sẽ tỏ ra rất bối rối và xấu hổ, nên đã làm một số hành động để cố gắng che giấu, bố mẹ khác thì thẳng thắn đối diện với con để giải thích cho con hiểu. Thực tế thì cách giải quyết của bố mẹ trong tình huống này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lý của trẻ.
Cụ thể như trường hợp của hai gia đình sau đây. Một buổi sáng nọ, Tiểu Vũ 6 tuổi (Trung Quốc) đột nhiên hỏi mẹ khi đang ăn sáng: "Mẹ ơi, sao tối qua mẹ lại ngồi lên người bố vậy? Bố mẹ đánh nhau ạ?"
Hóa ra lúc nửa đêm Tiểu Vũ dậy đi vệ sinh, nghe thấy tiếng nói trong phòng của bố mẹ nên lén lút nhìn trộm, lúc đẩy cửa phòng ra thì phát hiện bố mẹ ôm nhau.
Ảnh minh hoạ.
Mẹ Tiểu Vũ nghe con trai hỏi thì rất bất ngờ, nhưng lúc đó chị đã kịp bình tĩnh nói với Tiểu Vũ rằng: "Đây là cách bố mẹ thể hiện tình yêu với nhau, chứ không phải bố mẹ đang đánh nhau. Nó là một trò chơi mà con chỉ có thể chơi sau khi lớn lên và kết hôn". Tiểu Vũ dường như hiểu được ý của mẹ nên đã gật đầu nói: "Thì ra bố mẹ không phải đánh nhau mà là đang chơi game, thế thì con yên tâm rồi ạ".
Ở trường hợp khác, bố mẹ của Đậu Đậu (8 tuổi) khi bị con mình bất ngờ nhìn thấy cảnh ân ái nhạy cảm, đã tỏ ra vô cùng hoảng hốt, nhưng tại thời điểm đó bố mẹ của cô bé đã chọn cách im lặng, lảng tránh thay vì trực tiếp đối diện, giải thích cho con hiểu.
Vào bữa sáng hôm sau, mẹ của Đậu Đậu tỏ ra như không có chuyện gì, nhưng cô con gái nhỏ vẫn tò mò về chuyện tối qua của bố mẹ nên tiếp tục hỏi. Lúc này, bà mẹ tức giận quát lớn: “Đây là việc của người lớn, trẻ nhỏ thì biết gì mà con cứ hỏi thế, hãy quên nó đi, nếu không mẹ sẽ giận đấy!"
Như vậy, qua hai cách xử lý trên, chúng ta đều có thể nhận thấy được tầm quan trọng của việc bố mẹ ứng xử trong tình huống bị con cái nhìn thấy cảnh nhạy cảm.
Chuyên gia tâm lý Nguyễn Ngọc Vui đến từ trường Đại học Quốc gia TPHCM cũng đã được nghe chia sẻ về câu chuyện của thân chủ, rằng sau khi con tan học, trong lúc đợi bố mẹ đến trường đón nhưng lâu quá nên mới tình cờ mở camera ở nhà để kiểm tra, thì bất ngờ phát hiện cảnh nóng của bố mẹ. Tâm lý của đứa trẻ lúc đó vừa hoảng, vừa tò mò.
Khi con lỡ nhìn thấy cảnh nhạy cảm của bố mẹ đâu mới là cách xử lý tốt nhất? Để trả lời cho câu hỏi được nhiều bậc phụ huynh quan tâm này, chuyên gia tâm lý Nguyễn Ngọc Vui sẽ có những chia sẻ thú vị và bổ ích dưới đây.
Thạc sĩ Tâm lý, Giảng viên Khoa Tâm lý học, Trường Đại học KHXH&NV ĐHQG - TPHCM.
Trong tình huống con cái nhìn thấy bố mẹ "ân ái", bố mẹ nên phản ứng như thế nào là phù hợp? Chuyên gia hãy gợi ý cách ứng xử đối với từng độ tuổi?
Nguyên tắc chung của bố mẹ khi ứng xử trong tình huống này là giữ thái độ bình tĩnh và giải thích cho con hiểu, có thể giải thích ngay tại thời điểm sự việc diễn ra hoặc sau khi nó diễn ra.
Đối với trẻ ở độ tuổi dưới 5, bố mẹ nên nói chuyện với con, nhưng chỉ cần giải thích cơ bản, ví dụ như "bố mẹ đang chơi trò chơi", "bố mẹ đang tập thể dục", "bố mẹ đang yêu thương nhau",... Bố mẹ có thể sử dụng sự hài hước để trò chuyện cùng trẻ ở độ tuổi này, thay vì quá nghiêm túc hoặc quan trọng hoá vấn đề.
Đối với trẻ ở độ tuổi từ 5 - 8, trẻ đã có những nhận thức cao hơn, nên bố mẹ cần thẳng thắn tâm sự cùng con, giải thích rõ ràng, nhưng dùng những ngôn ngữ dễ hiểu và gần gũi để cho con hiểu. Thậm chí, bố mẹ có thể nói "nhờ cách này mà bố mẹ sinh ra con".
Trẻ từ 8 - 12 tuổi, độ tuổi tiền dậy thì là giai đoạn mà bố mẹ phải thật sự nghiêm túc trong tình huống này, tuyệt đối không trốn tránh mà nghiêm túc ngồi xuống và trò chuyện với con. Bố mẹ hãy hỏi về cảm nhận, suy nghĩ của con và sau đó nói cho con biết ý nghĩa của những hành động thân mật của bố mẹ.
Tuy nhiên đối với trẻ ở độ tuổi dậy thì thì bố mẹ lúc này không cần phải nói giảm hay nói tránh gì cả, bởi vì về cơ bản trẻ gần như đã hiểu hết mọi vấn đề thông qua sự phát triển của các phương tiện truyền thông ngày nay. Thế nhưng tại thời điểm con lỡ nhìn thấy thì bố mẹ cũng nên nhận lỗi nếu lỗi đó thuộc về mình, còn ngược lại thì bố mẹ nên nhắc nhở con về những thời điểm, những nơi con cần tránh, hoặc không được phép xâm phạm khi nó thuộc về quyền riêng tư của bố mẹ.
Trẻ ở từng độ tuổi sẽ bị ảnh hưởng về tâm sinh lý như thế nào nếu nhìn thấy tình huống này của bố mẹ thường xuyên?
Trong chuyện này thì lý tưởng nhất là bố mẹ nên có những không gian riêng, phòng riêng có khoá để sinh hoạt tình dục, bởi vì có những độ tuổi mà trẻ chưa, không nên chứng kiến tình huống này, nếu không nó sẽ để lại những sự sang chấn, ám ảnh tâm lý. Đặc biệt là độ tuổi mà nhận thức còn hạn chế, chưa được bố mẹ giáo dục kiến thức về giới tính hay tình dục.
Tuy nhiên, từ độ tuổi tiền dậy thì, khi được bố mẹ trang bị đầy đủ và trẻ hiểu được hành động ân ái của bố mẹ là xuất phát từ tình yêu hôn nhân, và đó là một chuyện lành mạnh, thì lúc này thay vì bị ảnh hưởng, con sẽ được tác động tích cực hơn về mặt tâm lý, cảm thấy an toàn vì biết bố mẹ luôn yêu thương nhau.
Theo chuyên gia, bố mẹ nên làm gì để tránh xảy ra những tình huống "đỏ mặt" trước các con?
Thực ra, câu chuyện ân ái của bố mẹ thường sẽ có nhiều cảnh, chằng hạn như con cái thấy bố mẹ hôn nhau, ve vãn nhau hoặc thậm chí là không mảnh vải che thân quấn quýt bên nhau,... vì vậy mà tuỳ vào từng tình huống để bố mẹ có thể đưa ra cách xử lý phù hợp. Tuy nhiên thì ở trường hợp cuối, bố mẹ nên cố gắng tránh con cái nhìn thấy, thận trọng hơn trong vấn đề sinh hoạt vợ chồng.
Trong chuyện riêng tư của vợ chồng, bố mẹ nên cực kỳ thận trọng, không chỉ dừng lại ở việc khoá cửa, không gây ra tiếng động hoặc thực hiện ở nơi vắng người. Mà thực ra thì theo quan điểm của tôi, con cái không có quyền được chứng kiến chuyện này, và bắt chước sau khi trưởng thành. Bởi vì tính dục và hôn nhân mang tính đặc thù, màu sắc rất riêng trong mỗi gia đình.
Trẻ ở độ tuổi nào cần giáo dục giới tính? Bố mẹ cần giáo dục giới tính cho con như thế nào là đúng đắn?
Tuỳ vào nhận thức và nhu cầu của trẻ mà bố mẹ cần giáo dục giới tính cho con. Nhưng trong quá trình dạy con về vấn đề này, bố mẹ cần ghi nhớ một số lưu ý:
- Tính dục là tốt, tính dục ở trong hôn nhân là một điều được khuyến khích. Tuy nhiên thì ngày nay, tính dục rất dễ bị hiểu lệch theo những cái hoen ố, nhục dục thể xác và nó dễ bị "vấy bẩn" đi. Vì vậy, bố mẹ cần cung cấp cho con những thông tin cực kỳ chính xác.
- Bố mẹ cần cho con hiểu về giá trị tốt đẹp của tính dục, chẳng hạn như nó là phương pháp thể hiện tình yêu, duy trì nòi giống, chức năng giải toả những cảm xúc tiêu cực,...
- Bố mẹ nên giúp con nhìn thấy "bức chân dung đẹp" về tính dục, trước khi con có nhu cầu nhưng không được giải đáp nên tự mình tìm hiểu. Từ đó, con dễ rơi vào những tình huống rủi ro khi tiếp cận với các thông tin độc hại, và hình thành nhận thức méo mó về tính dục.
