Một số thói quen nhỏ tưởng chừng vô hại, nhưng lâu dần có thể ảnh hưởng đến phát triển tính cách ở trẻ.
Nhiều phụ huynh lo lắng cho biết, con mình ngày càng hình thành một số thói quen xấu, nhưng khó điều chỉnh. Ví dụ trẻ thường xuyên thậm chí đôi khi móng tay “lởm chởm” và vùng da ở các ngón tay bị cắn đến “mớm máu”.
Vì sao trẻ có thói quen xấu?
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến những thói quen xấu của trẻ như lắc chân, nhếch miệng khi nói, cắn móng tay...
Ví dụ, trẻ cắn móng tay thì có hai nguyên nhân: Bệnh lý và sinh lý, nếu phát hiện thì trước tiên nên kiểm tra xem trẻ có nguyên nhân bệnh lý hay không, chẳng hạn như trẻ từ 3 đến sáu tuổi có bị thiếu canxi hay không, kẽm và các nguyên tố vi lượng khác, khiến trẻ hay cắn móng tay. Nếu rơi vào trường hợp này, hãy bổ sung cho con các nguyên tố vi lượng kịp thời.
Nguyên nhân sinh lý là do cảm xúc của trẻ gây ra, chẳng hạn dễ căng thẳng, nhất là những trẻ đang đi học, hoặc khi căng thẳng sẽ cắn móng tay, lắc chân,… để giải tỏa căng thẳng cá nhân. Trường hợp này bạn cần tư vấn tâm lý cho trẻ.
Nhiều trẻ có thói quen như lắc chân, nhếch miệng khi nói, cắn móng tay...
Ảnh hưởng thế nào nếu trẻ hình thành thói quen trên trong thời gian dài?
Trẻ từ 3 đến 6 tuổi là thời điểm dễ phát triển các thói quen xấu và tốt. Vì vậy, bố mẹ nếu phát hiện con mình có những thói quen trên thì nên sửa chữa kịp thời.
Ví dụ, việc cắn móng tay dù vì những lý do trên sẽ có những nhược điểm nhất định, bàn tay là chìa khóa để trẻ nhận thức sự vật, khi tay trẻ chạm vào những đồ vật khác nhau sẽ bị nhiễm rất nhiều vi khuẩn, hành vi cắn ngón tay sẽ Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng và gây ra nhiều bệnh tiềm ẩn cho trẻ.
Ngoài ra, việc cắn móng tay do căng thẳng có thể khiến trẻ hình thành nhận thức xấu, khiến trẻ dễ trở nên căng thẳng và gây ra nhiều biến chứng.
Ví dụ, khi trẻ lo lắng, trẻ sẽ không muốn lắng nghe những gì người khác nói, chỉ tập trung vào việc cắn móng tay, nếu tình trạng này tiếp tục thì khả năng tập trung sẽ kém.
Bố mẹ nếu phát hiện con mình có những thói quen không phù hợp thì nên sửa chữa kịp thời.
Đằng sau những thói quen xấu là áp lực quá mức đối với trẻ
Qua quan sát kỹ, bố mẹ sẽ nhận thấy khi con làm quen với môi trường tốt, sẽ trở nên thoải mái và hoạt bát, với ánh mắt kiên định, ngôn ngữ diễn đạt rõ ràng và tư duy nhanh nhạy.
Tuy nhiên, khi trẻ căng thẳng, sẽ trở nên thiếu tự nhiên và biểu hiện là tư duy chậm chạp, cử động cứng nhắc…
Thực chất đằng sau những điều này là nỗi lo lắng do căng thẳng quá mức, lúc này bố mẹ nên chú ý tìm hiểu nguyên nhân khiến con căng thẳng quá mức.
Khi trẻ căng thẳng, sẽ trở nên thiếu tự nhiên, tự ti...
Một số trẻ vô tình mắc lỗi vì còn quá nhỏ, chưa biết cách sửa chữa, nếu phụ huynh vội vàng trách phạt, theo thời gian, trẻ sẽ trở nên sợ phải chịu trách nhiệm, sợ mắc lỗi, nếu bị khiển trách sẽ dùng một số thói quen xấu để làm loãng đi sự bất an trong nội tâm.
Ví dụ, nếu trẻ luôn bị bố mẹ chỉ trích mỗi khi mắc lỗi, dù là lỗi lớn hay lỗi nhỏ, thông thường bố mẹ sẽ giáo dục con bằng cách thuyết giảng, hoặc nặng nhất là quát mắng, dùng đòn roi.
Theo thời gian, trẻ sẽ hình thành suy nghĩ rằng mỗi khi mắc lỗi sẽ bị khiển trách. Một khi vô tình mắc lỗi, sẽ cắn móng tay và dùng các phương pháp khác để giải tỏa căng thẳng, lo lắng trong nội tâm.
Cách giúp trẻ loại bỏ những thói quen này như thế nào?
Để giúp con bỏ những thói quen xấu như cắn móng tay, bố mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân, các chuyên gia liệt kê có 3 lý do phổ biến.
- Thứ nhất, trẻ sợ bị bố mẹ trách móc khi làm sai, đây là nguyên nhân phổ biến nhất.
- Thứ hai, trẻ phải chịu quá nhiều áp lực về mặt tinh thần, chẳng hạn trước kỳ thi hoặc trước khi biểu diễn trên sân khấu, trẻ sẽ vô cùng lo lắng.
- Thứ ba là trẻ có tính cách ghen tị, một số trẻ có xu hướng hung hăng và cố gắng đứng đầu trong mọi việc, một khi những đứa trẻ khác làm tốt hơn, mình sẽ “gây rắc rối”.
Điều quan trọng nhất trong việc giúp trẻ thoát khỏi những thói quen này là tìm ra nguyên nhân, sau đó tư vấn tâm lý phù hợp để trẻ nhận ra lỗi lầm của mình, áp dụng phương pháp hợp lý để khắc phục.
Vậy có thể dùng phương pháp nào để giúp trẻ nhanh chóng bỏ được những thói quen xấu? Điều này có thể được thực hiện theo những cách sau:
Chuyển hướng sự chú ý
Phương pháp này có thể áp dụng cho nhiều tình huống khác nhau, chẳng hạn khi trẻ lo lắng, mẹ có thể cho trẻ nhìn đồ vật ngoài cửa sổ, kể cho trẻ nghe một câu chuyện hoặc dẫn trẻ đi ăn một số món ăn ngon để cải thiện tâm trạng, chuyển sự chú ý sang những thứ khác.
Thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời
Ngoài trời có rất nhiều người và vật, khi con lo lắng, có thể cho con tham gia nhiều hoạt động ngoài trời hơn để thư giãn, vui vẻ hơn với các bạn cùng lứa tuổi, trẻ sẽ dần bỏ được những thói quen xấu.
Hoạt động ngoài trời không chỉ là cách rèn luyện sức khỏe, mà còn là cách để mở rộng mối quan hệ bạn bè và phát triển cách cư xử tốt.
Hoạt động ngoài trời có thể làm trẻ giảm bớt căng thẳng, chẳng hạn mẹ có thể đưa trẻ đi tham gia các hoạt động ngoài trời vào ngày trước ngày thi, để trẻ có thể giải tỏa căng thẳng bên trong.
Hoạt động ngoài trời giúp trẻ rèn luyện sức khỏe, mở rộng mối quan hệ và phát triển cách cư xử tốt.
Nghe nhạc
Chúng ta sẽ thấy rằng khi trẻ nghe nhạc, cơ thể sẽ vô tình lắc lư theo điệu nhạc, tâm trạng cũng trở nên nhẹ nhàng hơn.
Khi trẻ căng thẳng, lo lắng, hãy cho trẻ nghe một vài bản nhạc để thư giãn.
Nếu nhận thấy phần lớn động cơ đằng sau những thói quen xấu của trẻ là do căng thẳng tinh thần quá mức, bố mẹ nên chú ý và điều chỉnh kịp thời, giúp con hình thành thói quen tốt trong độ tuổi từ 3 đến 6. Để trẻ phát triển thái độ tốt và khả năng xử lý cảm xúc hiệu quả hơn.
